21 maja operator przesyłu gazociągowego Gasgrid Finland poinformował, że zgodnie z zapowiedziami Gazprom wstrzymał tego dnia dostawy gazu do Finlandii przez punkt graniczny Imatra, realizowane w ramach długoterminowego kontraktu z państwową spółką Gasum. Rosyjski koncern potwierdził te doniesienia i przekazał, że zaprzestanie przesyłu wynika z nieuiszczenia do piątku wieczorem należności za gaz według nowego schematu płatności w rublach wdrożonego dekretem Putina z 1 kwietnia br. Gasum ogłosił w ubiegłym tygodniu, że nie zamierza płacić za dostawy surowca w tej walucie. W związku z wymogami strony rosyjskiej oraz innymi punktami spornymi Gasum zdecydował się też skierować sprawę do sądu arbitrażowego.
Finlandia zużywa rocznie ok. 2,6 mld m3 gazu (co stanowi ok. 6% krajowej konsumpcji energii), który jest wykorzystywany przede wszystkim przez przemysł oraz do ogrzewania przez gospodarstwa domowe. W ubiegłym roku Gazprom dostarczył Gasumowi 1,49 mld m3 surowca w ramach długoterminowego kontraktu, który miał wygasnąć w 2026 r. Od uruchomienia w 2020 r. gazociągu Balticconnector, łączącego Finlandię przez Morze Bałtyckie z Estonią i sieciami gazowymi państw bałtyckich, rosnące wolumeny surowca przesyłano także tym połączeniem, jednak część sprowadzanego w ten sposób gazu pochodziła z Rosji. Finlandia importowała też niewielkie ilości surowca przez małoskalowe terminale LNG w Pori i Tornio, ale prawdopodobnie część tego paliwa również pochodziła z Rosji. Według wstępnych danych fińskiego urzędu statystycznego rosyjski surowiec stanowił 92% gazu skonsumowanego w 2021 r.
Komentarz
- Gasum i fińscy odbiorcy gazu oraz Gasgrid we współpracy z operatorami sieci gazociągowych w krajach sąsiadujących przygotowywali się do sytuacji awaryjnej i uruchomienia alternatywnych dostaw surowca do Finlandii, przede wszystkim przez Balticconnector (jego przepustowość techniczna to 2,6 mld m3 rocznie). Import tą drogą uruchomiono natychmiast po wstrzymaniu eksportu z Rosji i – według doniesień – jest on realizowany bez zakłóceń. Gasum przekazał, że przesył tym szlakiem będzie trwał przez cały sezon letni. W nieco dłuższej perspektywie (jesień i sezon grzewczy) wyzwaniem może być czasowo ograniczona przepustowość rurociągu. Zgodnie z ustaleniami poczynionymi z operatorami trzech państw bałtyckich i w związku z koniecznością reorganizacji pracy systemów gazociągowych we wszystkich krajach regionu przepustowość podmorskiego szlaku łączącego Finlandię z Estonią (w kierunku fińskim) miała spaść z 65,40 GWh na dobę (czyli ok. 6,7 mln m3) do 40,54 GWh na dobę (co odpowiada 4,15 mln m3).
- Przesyłane przez Balticconnector alternatywne dostawy gazu dla Finlandii pochodzić będą w najbliższych miesiącach w dużej mierze z terminalu LNG w Kłajpedzie, który zaopatruje także trzy kraje bałtyckie. Od maja br. za jego pośrednictwem niewielkie ilości importowała również Polska....czytaj więcej
