Czterokrotnie zdobył tytuł najlepszego inwestora World Cup Trading Championships, a od wielu lat zdobytą wiedzę przekazuje uczniom z całego świata. Włoski trader, Andrea Unger w wywiadzie dla redakcji Comparic.pl zdradził m.in. dlaczego nie obawia się ekspansji sztucznej inteligencji, oraz kto powinien z góry zapomnieć o tradingu. Zapraszamy do lektury!
W 2021 roku minie 20 lat, odkąd zacząłeś swoją karierę z tradingiem. Czy z perspektywy czasu nie żałujesz, że nie wybrałeś innej drogi życiowej?
Nigdy! Żyję najlepiej jak potrafię sobie wyobrazić i nie mówię o pieniądzach, ale o wolności, zarówno jeśli chodzi o znalezienie czasu dla mojej rodziny, jak i dla siebie samego. Jestem przykładem człowieka, który wykonuje pracę, którą kocha, więc tak naprawdę „nie pracuję”.
Czy w trakcie swojej kariery miałeś momenty zwątpienia i chciałeś zrezygnować z tradingu?
Były ciężkie chwile, ale z odpowiednim doświadczeniem byłem je w stanie zrozumieć i zaakceptować, Nigdy nie myślałem o rzuceniu tradingu, ponieważ jak wspomniałem kocham tę pracę, więc nie widzę powodu, aby od niej uciekać.
Czy Twoim zdaniem możliwe jest łączenie zwykłej pracy zawodowej z sukcesywnym tradingiem?
Trudno jest na to pytanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Należy określić zasady, które pozwalają na składanie zleceń kiedy masz na to czas, albo jak w moim przypadku, zautomatyzować handel - to rozwiązanie wymaga również kontroli. Jeśli jednak myślisz, że wrócisz wieczorem do domu, siądziesz przy komputerze i przez kilka godzin poskalpujesz – zapomnij o tym.
Jak rozpocząć budowę swojej strategii inwestycyjnej? Czy są jakieś uniwersalne zasady, które działają niezależnie od charakteru tradera?
Przede wszystkim musisz zrozumieć czego szukasz, jaki styl handlu preferujesz, na jakich rynkach zamierzasz handlować. Jeśli podejdziesz do tego tylko z punktu widzenia "zarabiania pieniędzy", z pewnością się rozczarujesz. Jeśli masz duży apetyt na ryzyko będziesz szukać zagrań przeciwko trendowi, więc też musisz wybrać rynki, które często zawracają. Jeśli nie lubisz ryzyka, powinieneś szukać gry z trendem.
Czy istnieje coś takiego jak predyspozycja do tradingu? Czy uważasz, że są osoby, które nie powinny nawet myśleć o wpłacaniu pieniędzy na rachunek?
Tak, to może nie jest zbyt grzeczne, ale istnieją tzw. "urodzeni przegrani" - przynajmniej w handlu. Otrzymuję tysiące maili z całego świata i natychmiast rozpoznaję ludzi, którzy powinni trzymać się z daleka od tradingu. Ich wspólną cechą, jest ciągłe wyobrażanie sobie "ile" mogliby zyskać. Najczęściej ich marzenia stają się później koszmarem.
Panuje przekonanie, że wraz z rozwojem sztucznej inteligencji, handel indywidualny zniknie. Czy podzielasz ten pogląd?
Nie, przynajmniej nie do końca mojej kariery. Handluję automatycznie, ale nie używam sztucznej inteligencji do budowania moich systemów handlowych. Wiele firm zainwestowało w rozwój algorytmów opartych na AI i się na tym zawiodło. Nawet w przypadku szerokiego sukcesu AI w przyszłości, nie należy zapominać, że ludzie są również zdolni do przystosowania się do nowych warunków i dlatego znajdą sposób na zarabianie pieniędzy.
Jakie jest Twoje zdanie na temat rynku kryptowalut? Czy próbowałeś stosować tam swoje strategie?
Widzę potencjał w handlu krypto, osobiście bazuję na podstawowych strategiach „trend following”. Handluję jedynie na kontraktach na BTC, z racji, że giełdy kryptowalut nie mają jeszcze odpowiedniej infrastruktury, żeby handlować automatycznie.
W Polsce coraz większą uwagę przykłada się nie do wyboru techniki analizy technicznej, a do zarządzania ryzykiem. Jakie Twoim zdaniem ryzyko powinien podejmować przeciętny trader (% ryzyka na pozycje?)
Cóż, napisałem na ten temat książkę i jestem na pewno zwolennikiem kontroli ryzyka, ale nie pomoże Ci to jeśli masz złą strategię. Osobiście handluję z ryzykiem straty 1% na strategię dziennie, używałem wcześniej 1,25% , ale zredukowałem to również ze względu na to, że mam wiele pracujących systemów jednocześnie. Jeśli masz tylko jeden lub dwa systemy, myślę, że ryzyko na poziomie 3% może być akceptowalne, ale ważne jest aby określić czy dotyczy pojedynczej straty, czy jak w moim przypadku – całego dnia.
Wiele osób świadomie rezygnuje z analizy fundamentalnej w swoim tradingu, twierdząc że analiza techniczna jest wystarczająca. Czy Twoim zdaniem to dobry kierunek?
Zgadzam się. Nie jestem co prawda fanem analizy technicznej w kontekście samej analizy wykresu chyba, że uwzględniamy również quant trading. Natomiast jeśli chodzi o analizę fundamentalną, jej kryteria mają zupełnie inny wpływ na rynki, możesz z nich korzystać, jeśli jesteś inwestorem o dłuższym horyzoncie czasowym. Należy jednak bezwzględnie pamiętać o datach publikacji ważnych odczytów – wtedy też sugeruję odpuścić trading. Są co prawda „guru”, którzy oferują systemy do handlu na danych – podchodzę do nich sceptycznie, chciałbym zobaczyć ich rachunki.
Mimo wielu sukcesów na rynkach finansowych (jesteś wielokrotnym zwycięzcą World Cup Trading Championships) - poświęcasz swój czas na edukowanie innych traderów. Z czego to wynika? Dlaczego nie leżysz pod palmą, skupiając się tylko na tradingu?
Postrzegam to jako sposób na wykorzystanie mojej wiedzy w dziedzinie, w której nie ma ryzyka obsunięcia kapitału. W tradingu zdarzają się okresy w których tracę, a dochód z projektów edukacyjnych jest sposobem na dywersyfikację. W każdym razie, po pierwszych sukcesach jakie odniosłem na tym polu, poczułem, że tworzenie materiałów edukacyjnych to jest coś co lubię.
Rok 2020 rozpoczął się od wielu ważnych wydarzeń: Brexit, potencjalna epidemia wirusa z Wuhan, napięcie na bliskim Wschodzie. Czy tak napięta sytuacja na światowych rynkach wpływa na Twój plan tradingowy?
Wymienione wydarzenia powodowały jak na razie zwiększoną zmienność. Dopóki rynki nie będą zachowywać się w sposób chaotyczny, algorytmy są w stanie reagować właściwie – tak jak to miało miejsce w przeszłości.
Jeśli mi miałbyś udzielić jednej rady wszystkim traderom - jakby ona brzmiała?
Bądź skromny i przykładaj się do nauki. Rynek nie jest tak prosty jak Ci się wydaje.
Będziesz prowadził wykład dzięki zaproszeniu Purple Trading. Jak poznałeś się z tą markę?
Pierwszy raz spotkałam się z przedstawicielami Purple Trading 8 lat temu, kiedy zaprosili mnie na targi Dubaju. Od tego czasu zaprzyjaźniliśmy się i pracujemy nad kilkoma projektami co jakiś czas. Obecnie staramy się również znaleźć sposób na odpowiednie dostosowanie moich zautomatyzowanych strategii do platformy MT4, co wydaje się być nieco trudniejsze niż się spodziewaliśmy, ale nadal nad tym pracujemy.
