- W latach 2013 - 2022 powstawało średniokwartalnie od 500 tysięcy do 1,5 miliona mkw powierzchni biurowych.
- W I kwartale 2024 roku rozpoczęto budowę mniej niż 30 tysięcy mkw powierzchni biurowych.
- W ciągu dekady od 2013 do 2022 roku średnia kwartalna produkcja powierzchni biurowej wynosiła od 500 tysięcy do 1,5 miliona mkw. Jednak w pierwszym kwartale 2024 roku odnotowano znaczący spadek, gdy rozpoczęto budowę jedynie mniej niż 30 tysięcy mkw powierzchni biurowych. Oznacza to spadek o ponad 90% w porównaniu z poprzednim okresem. Jest to najniższy wynik do około 40 lat.
Norada Real Estate komentuje: “Jeszcze przed upadkiem Silicon Valley Bank i Signature Bank rynek nieruchomości komercyjnych borykał się już z wieloma wyzwaniami. Rozwój pracy zdalnej doprowadził do spadku popytu na powierzchnie biurowe, który dodatkowo pogłębił wzrost kosztów utrzymania i stóp procentowych. Według analityków Morgan Stanley istnieje potencjał spadku cen nieruchomości komercyjnych nawet o 40%, co równałoby się skali kryzysu finansowego z 2008 roku.”
Łączna powierzchnia rozpoczynanych budów powierzchni biurowej w USA
Spada również ilość powierzchni biurowej przypadającej na 1 pracownika.
Wynosi ona mniej niż 12 m2, gdzie 15 lat temu było to 14 m2 na jednego pracownika.
Sprawdź również: Czy ceny mieszkań spadną? Jak będzie wyglądał 2024 rok na rynku nieruchomości?
Jak rozwiązać problem na rynku nieruchomości biurowych w Stanach Zjednoczonych?
Jednym z rozważanych rozwiązań dla wyzwań stojących przed sektorem nieruchomości biurowych jest adaptacja tych przestrzeni na cele mieszkaniowe. Wprowadzenie pracy zdalnej w okresie pandemii spowodowało znaczny wzrost liczby opuszczonych biurowców. Marco Santarelli z Nortada Real Estate komentuje, że możliwość przekształcenia obiektów biurowych na mieszkalne wymagałaby szybkich zmian w planach zagospodarowania przestrzennego. Taki krok mógłby przyczynić się do wykorzystania nieużywanych nieruchomości oraz złagodzenia problemu braku dostępnych i przystępnych cenowo mieszkań. Istotną rolę w tym procesie odgrywałaby współpraca między władzami lokalnymi i państwowymi, prywatnym sektorem finansowym, organami regulacyjnymi oraz ustawodawcami, aby zapewnić rozwój dynamicznych i żywych miast.
“Jednym z potencjalnych rozwiązań problemów stojących przed sektorem biurowym jest przekształcenie tych przestrzeni w nieruchomości mieszkalne” - komentuje Santarelli
Jakie kłopoty to za sobą ciągnie? Rynek nieruchomości a giganci bankowi
Jak wiadomo budowa olbrzymich nieruchomości, których przeznaczeniem ma być powierzchnia biurowa to niemały koszt. Najczęściej firmy zajmujące się stawianiem biurowców muszą skorzystać z komercyjnych kredytów hipotecznych, które wymagają refinansowania w latach późniejszych. A to staje się coraz bardziej niepewne!
Sprawdź: Kryzys na rynku nieruchomości coraz poważniejszy. Największa zapaść nowych budów od 40 lat
Czy może to oznaczać że nadchodzi krach na rynku nieruchomości kredytowych?
Dyrektor Morgan Stanley już wydała ostrzeżenie dot. oprocentowania kredytów na nieruchomości komercyjne. Nawet jeśli stopy procentowe będą obniżane, zgodnie z prognozami, i oprocentowania kredytów będą spadać, nie będzie to prawdopodobnie dotyczyły kredytów na nieruchomości komercyjne.
„Nawet jeśli obecne stopy procentowe pozostaną na obecnym poziomie, oprocentowanie nowych kredytów będzie prawdopodobnie od 3,5 do 4,5 punktu procentowego wyższe niż w przypadku wielu istniejących kredytów hipotecznych CRE” – Lisa Shalett, dyrektor ds. inwestycji Morgan Stanley
“Ceny nieruchomości komercyjnych mogą spaść nawet o 40%, porównywalnie ze spadkiem podczas kryzysu finansowego w 2008 r (...) Tego rodzaju wyzwania mogą zaszkodzić nie tylko branży nieruchomości, ale także całym związanym z nią społecznościom biznesowym” - kontynuuje ekspertka
Dlaczego?
Sytuacja Silicon Valley Bank i Signature Bank doskonale może odpowiedzieć nam na to pytanie.
>> Dowiedz się więcej w tej sprawie:
- Bank Doliny Krzemowej ma wielkie kłopoty! Panika na akcjach amerykańskich banków
- Firma z Doliny Krzemowej wydała 800 mln USD na grunty pod budowę nowego miasta
Problemy ze spłatą kredytów za nieruchomości komercyjne
Jak czytamy w jednym z raportów USAToday, “PIMCO nie spłacił kredytu hipotecznego o zmiennym oprocentowaniu na siedmiu budynkach biurowych w Kalifornii, Nowym Jorku i New Jersey”.
Kolejnym opisywanym przypadkiem jest Brookfield: “Brookfield, największy właściciel biura w centrum Los Angeles, w tym miesiącu zdecydował się nie spłacać kredytów na dwa budynki”
To wydarzenia sprzed dobrych kilku miesięcy, jednak czy mogą one zwiastować poważne problemy na rynku nieruchomości? Czy możemy spodziewać się kolejnego kryzysu, tak jak ostrzegają analitycy Morgan Stanley?
Sprawdź: Mieszkanie w Londynie 2024. Ile wynosi czynsz za mieszkanie?
**************
Kursy walut NBP 22.04.2024 r.: burza. Strach padł na waluty
**************
