Według Yu Menga, przewodniczącego regionu Azji i Pacyfiku w firmie Franklin Templeton, wzrost znaczenia inwestowania w zakresie ochrony środowiska, społeczeństwa i ładu korporacyjnego (ESG) jest niczym nadzwyczajnym. Jak nieustannie przypominają nam ekstremalne zjawiska związane ze zmianami klimatycznymi, jego zdaniem konieczne są pilne działania ze strony wszystkich części społeczeństwa i gospodarki, w tym rynków finansowych. W tym fragmencie swojego ostatniego artykułu "Are we at the inflection point of climate investing?" w Journal of Investment Management, Meng analizuje, czy inwestowanie w zmiany klimatyczne znajduje się w punkcie zwrotnym.
Uznana mądrość na rynkach finansowych jest kwestionowana przez rosnące obawy dotyczące zrównoważonego rozwoju, ponieważ działalność gospodarcza człowieka narusza granice planety, a oczekiwania społeczne dotyczące wspólnego dobrobytu rosną w skali globalnej. Przyjęcie Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ przez blisko 200 narodów w 2015 roku jest jednym z przejawów wspólnej globalnej ambicji, aby przeciwdziałać zmianom klimatycznym, wyeliminować ubóstwo, położyć kres głodowi, wspierać produktywną pracę i edukację, zapewnić równość płci i chronić środowisko naturalne.1 Finanse odegrają istotną rolę w osiągnięciu tych celów. Istnieje jednak rozbieżność pomiędzy zapotrzebowaniem na kapitał, który stanowiłby odpowiedź na ryzyko i możliwości związane ze zrównoważonym rozwojem, a czynnikami umożliwiającymi podaż, które pozwoliłyby rynkom finansowym na efektywną alokację kapitału. W rezultacie powstaje więcej szumu niż sygnału.
Zakres i głębokość zagadnień związanych ze zmianami klimatycznymi testuje konwencjonalną ocenę ryzyka i zwrotu
Pytanie dla inwestorów brzmi, czy rynki kapitałowe znajdują się w punkcie zwrotnym, który może przynieść szybkie, transformacyjne i potencjalnie przełomowe zmiany. Jeśli tak, to jak inwestorzy mogą podążać za falami zmian, które powodują zarówno ryzyko, jak i możliwości w finansach? Podczas nawigowania po potencjalnych turbulencjach, jakie nas czekają, musimy zlikwidować lukę pomiędzy zapotrzebowaniem na środki finansowe przeznaczone na przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, a obecnymi ograniczeniami w zakresie zdolności rynków do efektywnej wyceny ryzyka i możliwości.
Identyfikujemy dwie szerokie grupy ograniczeń:
(1) brak danych i analiz dotyczących klimatu na poziomie inwestycyjnym (zazwyczaj jako część szerszego ujawniania i analiz danych ESG)
(2) niewłaściwie dopasowane zachęty (np. obecność dotacji do paliw kopalnych i brak cen za emisję dwutlenku węgla).
Gorączka złota ESG
Pomimo niejasnych definicji, trendy ESG w finansach wywołały istną gorączkę złota na rynkach kapitałowych. Według Morningstar, tylko w czwartym kwartale 2020 roku, inwestorzy skierowali 152 miliardy dolarów w inwestycje określane jako ESG, co stanowi 88% wzrost w porównaniu z poprzednim kwartałem.2 CNBC komentuje, że pod koniec roku zrównoważone inwestycje stanowią obecnie około jednej trzeciej wszystkich aktywów zarządzanych w Stanach Zjednoczonych.3
Duża część branży zarządzania aktywami twierdzi obecnie, że posiada referencje ESG, ale to z kolei wywołało pytania o to, czy twierdzenia marketingowe są w pełni wiarygodne. W badaniu przeprowadzonym przez Barclays stwierdzono, że udziały i ekspozycja na ryzyko funduszy oznaczonych jako ESG nie różnią się w rzeczywistości od udziałów i ekspozycji funduszy konwencjonalnych.4 Obawy, na które cierpi ESG, to "sygnalizacja wartości", która może wprowadzać inwestorów w błąd, co skłoniło amerykańską Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (SEC) do wydania ostrzeżenia o ryzyku, w którym stwierdzono: "firmy twierdzące, że prowadzą inwestycje ESG muszą wyjaśnić inwestorom, co rozumieją przez ESG i muszą robić to, co mówią, że robią", aby "inwestorzy wiedzieli, co otrzymują, gdy wybierają konkretny fundusz, doradcę, strategię lub produkt "5.
Ostrzeżenie ze strony amerykańskiego regulatora pojawiło się wraz z nowym impulsem do opracowania standardów raportowania przez spółki w zakresie ESG, zarówno na szczeblu międzynarodowym poprzez nową Radę Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (IFRS), jak i proponowane przez SEC regulacje dotyczące zmian klimatycznych. Ostrzeżenie SEC o ryzyku pokazuje, że sama branża zarządzania inwestycjami nie będzie wolna od kontroli. Bez względu na niepewny status roszczeń ESG, wściekłe tempo napływu pieniędzy do funduszy powołujących się na zrównoważony rozwój pokazuje, że rynki finansowe mogą dostrzegać punkt zwrotny na horyzoncie.
Co zatem na rynkach finansowych rozumiemy pod pojęciem punktu zwrotnego?
Zasadniczo jest to sytuacja, w której wszystko zmienia się gwałtownie, w tempie i skali. Żywym przykładem jest transformacja energetyczna w transporcie, która doprowadziła do tego, że producent pojazdów elektrycznych Tesla wyprzedził konkurentów polegających na silniku spalinowym napędzanym ciężką pod względem emisji dwutlenku węgla benzyną i olejem napędowym. Punkt przegięcia oznacza zmianę, ale nie wskazuje, jak ta zmiana będzie się rozwijać. Prace z dziedziny nauk ewolucyjnych dostarczają użytecznego modelu do rozważenia przyszłej drogi poprzez darwinowski stopniowy rozwój lub model równowagi punktowej, zaproponowany po raz pierwszy przez Nilesa Eldredge'a i Stephena Jaya Goulda6.
Dlaczego punkt zwrotny ma znaczenie?
Punkty zwrotne często oznaczają zarówno zagrożenia egzystencjalne, jak i wielkie możliwości. Jak w przykładzie transportu, czas trwania każdej równowagi jest coraz krótszy, a zakłócenia następują coraz szybciej. Obecni na rynku liderzy przegrywają z nowymi graczami nie dlatego, że nie dostrzegają zagrożeń i szans, ale dlatego, że koncentrują się na podejmowaniu stopniowych kroków w istniejących ramach lub sposobie myślenia. Wraz ze zbliżaniem się do punktu zwrotnego w sytuacji "równowagi punktowej", kluczowe jest zidentyfikowanie punktu zwrotnego i podjęcie drastycznych środków, gdy jest to konieczne, w celu ograniczenia ryzyka, jak również wykorzystania nowych możliwości.
Prawdopodobnie rynki finansowe stoją w obliczu punktu zwrotnego w kwestii zmian klimatycznych. Sygnały ostrzegawcze płyną ze strony nauki, społeczeństwa obywatelskiego, rządów, a nawet sądów. Rynki finansowe szybko reagują, ale skuteczność tej reakcji jest utrudniona przez brak informacji i niewłaściwie dobrane bodźce.
Powody, dla których warto inwestować w klimat, są bardzo jasne
Kieruje nim nauka, społeczeństwo obywatelskie, decydenci polityczni i nasze pragnienie przetrwania jako gatunku. Sposób" inwestowania ESG jest bardzo niejasny. Inwestorzy nie mają narzędzi ani bodźców, aby zniwelować tę lukę. Standaryzacja danych i środki mające na celu dostosowanie bodźców są dwoma wiodącymi wskaźnikami zbliżania się do punktu zwrotnego. Rynek finansowy jest zmotywowany i (w większości) wydajny, a luka pomiędzy popytem a podażą strategii ESG jest nie do utrzymania i powinniśmy być przygotowani na zakłócenia. Czas jest ewidentnie pilny. "Teraz" jest oczywistą odpowiedzią.
Oprócz długu finansowego, jak duży dług klimatyczny chcemy pozostawić przyszłym pokoleniom? Obserwując szalejące pożary na północno-zachodnim Pacyfiku w USA, fale upałów w regionach o umiarkowanym klimacie oraz niszczycielskie powodzie w Europie, Japonii i Chinach, widzimy, że fizyczne skutki zmian klimatycznych są już widoczne. Pytanie brzmi teraz: czy możemy zrobić to, co jest potrzebne w takim tempie i na taką skalę? Czy zdołamy wypełnić lukę?
Inwestorzy DIY
W odpowiedzi na naukę i zmieniający się krajobraz regulacyjny, inwestorzy zebrali siły, aby wezwać do podjęcia działań regulacyjnych w zakresie sprawozdawczości korporacyjnej i ustalania cen za emisję dwutlenku węgla, a jednocześnie zaczęli składać prywatne zamówienia spółkom, w które inwestują. Jednym z przykładów jest Climate Action 100+, która obejmuje sygnatariuszy inwestujących ponad 60 bilionów USD w aktywa pod zarządzaniem i zajmuje się systemowo ważnymi emitentami dwutlenku węgla, którzy stanowią trzecie największe źródło emisji gazów cieplarnianych na naszej planecie po Chinach i Stanach Zjednoczonych. Nacisk inwestorów wykracza poza zwykłą sprawozdawczość; obejmuje zarządzanie zarządem poprzez żądanie od dyrektorów wykazania się "kompetencjami klimatycznymi" i zapewnienia dostosowania wewnętrznych bodźców do celów porozumienia paryskiego poprzez cele wynagrodzeń kadry kierowniczej i polityki lobbingu politycznego w celu zapewnienia "sprawiedliwej transformacji", która jest opłacalna finansowo i sprawiedliwa dla pracowników i społeczności.
Żądanie inwestorów dotyczące włączenia ryzyka i możliwości związanych z klimatem do sprawozdawczości korporacyjnej wywołuje reakcję organów ustanawiających standardy rachunkowości zarówno na szczeblu międzynarodowym, jak i w Stanach Zjednoczonych. Uznając potrzebę zapewnienia, że sprawozdawczość korporacyjna jest zarówno prawdziwa, jak i uczciwa, zarówno SEC, jak i MSSF dążą do opracowania standardów sprawozdawczości, nadzoru regulacyjnego, kontroli wewnętrznych ze strony komitetów audytu i audytorów, które będą miały wpływ na zdolność rynków finansowych do wyceny ryzyka, alokacji kapitału i zarządzania. Inwestorzy biorą sprawy w swoje ręce, nie tylko wzywając organy regulacyjne do działania, ale także pilnie poszukując informacji i bodźców.
Przyszłość: Sprostamy wyzwaniu
Przejście od dużej liczby małych inwestorów indywidualnych do niewielkiej liczby dużych agregatorów aktywów z nabytymi prawami udziałowców umożliwia inwestorom indywidualnym zbiorowe wywieranie wpływu. W ten sposób powstaje siła prywatnego zamówienia, która krzyżuje się z krajowymi i globalnymi środkami politycznymi, które przyspieszają zmiany.
Zarówno ryzyko klimatyczne, jak i trwająca pandemia wirusa COVID-19 stanowią systematyczne ryzyko dla ludzkości i pokazują naszą bezbronność. Zmiany klimatyczne i pandemia są napędzane przez cząsteczki, których przenoszenie nie respektuje granic państwowych, co z kolei wymaga współpracy na skalę globalną. To, w jaki sposób my, ludzkość, zmobilizowaliśmy wszystkie zasoby, aby sprostać wyzwaniu i opracować skuteczne szczepionki w tak krótkim czasie, jest niczym niezwykłym.
Nauka, polityka, społeczeństwo obywatelskie, biznes i finanse odgrywają kluczową rolę w globalnym partnerstwie w walce z pandemią
Podobnie złożone, pilne i globalne wyzwanie, jakim jest zmiana klimatu, wymaga transgranicznego i międzysektorowego partnerstwa. Wraz z pojawieniem się danych naukowych, polityki mającej na celu zniesienie dotacji do paliw kopalnych7 oraz przyjęciem cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla8 , przejście na gospodarkę niskoemisyjną jest nie tylko możliwe, ale wręcz konieczne.
Możemy stanąć na wysokości zadania w walce ze zmianami klimatu, tak jak stanęliśmy na wysokości zadania w kryzysie COVID-19.
