Wskaźnik WIRON miał zastąpić WIBOR. Jednak banki podchodzą do niego jak do jeża. Dlaczego? Czy dlatego, że WIRON zapewnia klientom tańsze kredyty hipoteczne?
- Co to jest WIRON?
- Co to jest WIBOR?
- Czemu banki lekceważą WIRON?
- Czy WIRON byłby korzystny dla kredytobiorców?
Wskaźnik referencyjny WIBOR jest podstawą oprocentowania kredytów hipotecznych. Ma go zastąpić w najbliższych latach nowy wskaźnik WIRON. Jednak niemal żaden bank nie oferuje kredytów na podstawie WIRON-u. Dlaczego?
WIRON jest niższy niż WIBOR
Jakie są stawki WIBOR i WIRON? Na dzień 18 stycznia stawka WIBOR 3M wynosiła 5,86%. Natomiast stawka WIRON 1M sięgała 4,51%. Widać więc, że stawka nowego wskaźnika jest znacznie niższa, niż starego.
WIBOR pokazuje rynkowy koszt pieniądza. Jako wskaźnik referencyjny, powinien poruszać się w okolicach głównej stopy procentowej banku centralnego. WIBOR 3M w założeniu pokazuje, jak banki wyceniają koszt pieniądza w horyzoncie trzech miesięcy. Jest to więc wskaźnik patrzący w przyszłość.
Tymczasem główna stopa procentowa w Polsce wynosi 5,75%. Wygląda więc na to, że rynek nie zakłada obniżek stóp w perspektywie 3 miesięcy.
Stawki WIRON
Źródło: GPW Benchmark
Historia notowań WIBOR
Źródło: Bankier.pl
Czemu WIRON może być korzystny dla kredytobiorców
WIBOR opiera się na „ofertach” banków z rynku międzybankowego. Przypomnijmy, że polskie banki cierpią na nadpłynność, więc nie są skłonne zawierać transakcji na długi termin.
Na bazie tego zjawiska powstał WIRON. Licząca stawkę spółka GPW Benchmark robi to na podstawie notowań O/N (overnight). Wylicza indeks tak, jakby codziennie klient banku odkładał pieniądze na wynikający ze średniej procent. Czyli wskaźnik WIRON 1M pokazuje skumulowane oprocentowanie z ostatniego miesiąca.
W teorii WIRON powinien być dla kredytobiorców korzystniejszy niż WIBOR, bo patrzy w przeszłość, a nie w przyszłość. Teraz WIBOR antycypuje decyzje banku centralnego o stopach, co jest dla kredytobiorców szczególnie niekorzystne w dobie podwyżek stóp.
Zobacz również: Poczta Polska w trudnej sytuacji. Oto możliwe scenariusze
Czemu banki nie stosują WIRON
Tymczasem WIRON niższy niż WIBOR rodzi problem. Banki nie za bardzo chcą z niego korzystać. Efekt? W tej chwili tylko ING Bank Śląski oferuje kredyty hipoteczne oparte na WIRON.
Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ogłosił kilka tygodni temu, że termin ostatecznego przejścia na WIRON został przesunięty z 2025 na 2027 rok. Jednak kredyty oparte na WIBOR powinny zniknąć z rynku w połowie 2024 roku.
WIRON jest niższy niż WIBOR tak znacznie dlatego, że na rynku O/N działają nie tylko banki, ale i wielkie firmy. Korporacje nie targują się o procenty z bankami (po prostu im się to nie opłaca, zależy im tylko na stabilnym depozytariuszu), dlatego średnie oprocentowanie wynikające z obserwacji transakcji na rynku overnight jest tak niskie.
Dlaczego banki nie chcą WIRON? Gdyż rentowność kredytu hipotecznego powinna wynosić co najmniej stopę wolną od ryzyka, powiększoną o koszt ryzyka oraz marżę zysku. W dodatku na WIRON nie ma instrumentów pochodnych, więc banki nie mają jak zabezpieczać ryzyka.
W warunkach nadpłynności banki raczej nie będą chciały udzielać tanich kredytów hipotecznych. Patrzą raczej z nadzieją na rosnące potrzeby pożyczkowe rządu RP.
Zobacz także: Wynajmujesz mieszkanie? Przygotuj się na zmiany prawne
KOMENTARZ DLA FXMAG:
Dr Błażej Lepczyński (Katedra Bankowości i Finansów Uniwersytetu Gdańskiego)
„Przejście na WIRON to przejście na wskaźnik oparty na rzeczywistych transakcjach. Kierunek zmian jest dobry. Podstawowym zarzutem w stosunku do indeksów takich jak LIBOR był deklaratywny sposób ich obliczania. I nawet jeśli konstrukcja WIBOR-u zawiera w sobie komponent transakcyjności, to problemem jest słabość rynku międzybankowego i ograniczona liczba transakcji na tym rynku, a dane z tego rynku są podstawą jego ustalania. Tocząca się od lat już dyskusja na temat wiarygodności WIBOR-u i czy on odzwierciedla faktyczny koszt pieniądza i bardzo krytyczne głosy w stosunku do tego wskaźnika, podważyły jego wiarygodność i doprowadziły do spadku zaufania wśród konsumentów.
WIRON to nowa miara obliczana na podstawie transakcji historycznych. W młodości dzieje się zazwyczaj dużo i tak też jest w przypadku WIRON-u. Ostatnio nastąpiła rewizja danych wejściowych. Czy to nie wpłynie negatywnie na zaufanie do tej miary? Czas pokaże. Myślę, że trzeba temu wskaźnikowi dać więcej czasu.
Rozumiem, że pożyczkobiorców bardzo interesuje czy zamiana WIBOR-u na WIRON da im jakieś korzyści. Czy kredyt będzie tańszy. Ale tu nie o to chodzi. Musimy mieć dobry wskaźnik, czyli trudny do podważenia, odzwierciedlający cenę pieniądza. To ogranicza wiele zagrożeń, które wskaźniki referencyjne mogą wywołać. Zresztą, w przypadku kredytów mieszkaniowych standardem powinny umowy ze stałym oprocentowaniem”.
