Q3
Makro i Rynek
Przykorkowana gospodarka
Pomimo postępującego ożywienia i odrobienia strat gospodarczych wywołanych przez pandemię złoty w relacji do euro kolejny kwartał z rzędu pozostawał najgorzej radzącą sobie walutą regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Tak jak w pierwszym półroczu tak i obecnie źródeł słabszej postawy złotego na tle węgierskiego forinta, czy czeskiej korony upatrujemy przede wszystkim w czynnikach lokalnych.
Zrealizowały się - podkreślane w poprzednim raporcie –
między innymi ryzyka towarzyszące uparcie łagodnej narracji Rady Polityki Pieniężnej w kwestii normalizacji polityki monetarnej, czym wyraźnie różnicowaliśmy się na tle pozostałych banków centralnych tej części Starego Kontynentu. Także ryzyko polityczne towarzyszące perturbacjom związanym z poparciem dla Krajowego Planu Odbudowy ciążyło na wycenie polskiej waluty. Ze sporu na płaszczyźnie krajowej konflikt przeniósł się na arenę europejską wstrzymując akceptację dla unijnych funduszy z programu NextGeneration.
W rezultacie, kurs EUR/PLN zwyżkował we wrześniu do poziomu 4,63 pozostając zaledwie ok. 1% poniżej pandemicznego maksimum. Jednocześnie warto podkreślić, iż mimo wyraźnego osłabienia złotego nominalny efektywny kurs polskiej waluty (NEER) pozostaje jedynie nieco powyżej względem poziomów sprzed okresu pandemii. Oznacza to, iż złoty osłabił się mniej względem koszyka walut aniżeli wobec samego euro.
Perspektywy polskiej waluty w średnim terminie oceniamy wciąż pozytywnie
Czynniki fundamentalne rozumiane jako tempo wzrostu gospodarczego, rachunek obrotów bieżących itp. powinny sprzyjać umocnieniu złotego w 2022 roku. Notowania indeksu Citi Early Warning tworzonego w oparciu o kilkanaście wskaźników makroekonomicznych są w przypadku Polski najniższe (a więc najbardziej optymistyczne) od ponad dekady potwierdzając przestrzeń do umocnienia krajowej waluty.
Jak dotąd skuteczną przeciwwagą dla umocnienia złotego pozostają rekordowo niskie stopy procentowe w ujęciu realnym (jedne z najniższych na świecie), które obniżają atrakcyjność złotego wśród inwestorów zagranicznych (strategia carry trade). Zakładamy jednak, iż złoty będzie aprecjonował się w 2022 roku, a kurs EUR/PLN spadnie na koniec wskazywanego okresu do poziomu 4,35.
Polityka fiskalna, pomimo spadku deficytu budżetu państwa, pozostaje akomodacyjna
Silniejsze odbicie popytu krajowego oraz wyraźnie wyższa od oczekiwań inflacja (podatek inflacyjny) sprzyjają poprawie sytuacji fiskalnej. Po sierpniu budżet państwa zamknął się nadwyżką 43,4 mld PLN wobec zapisanego w ustawie deficytu wartości 82,3 mld PLN. Obecne uwarunkowania makroekonomiczne sprzyjają realizacji wpływów podatkowych, szczególnie z podatku CIT i podatków pośrednich, których realizacja powróciła do przedpandemicznego trendu.
Planowane wykonanie budżetu na ten rok zakłada deficyt ok. 13 mld PLN i byłby to poziom zbliżony do wartości sprzed kryzysu, choć należy pamiętać, że dominująca część pakietów pomocowych obciążyła inne podmioty sektora finansów publicznych, w rezultacie czego deficyt sektora general govermnent wciąż wyraźnie przewyższa poziomy sprzed pandemii.
Dobra kondycja budżetu skłoniła rząd do nowelizacji ustawy budżetowej, w której podwyższono zarówno plan dochodów (+78,5 mld PLN względem pierwotnej wersji), jak i wydatków (+36,6 mld PLN). W rezultacie deficyt w projekcie nowelizacji wynosi 40,39 mld PLN, choć wcześniej MinFin komunikował wykonanie deficytu w 2021r. na poziomie 13 mld PLN. Zamiar nowelizacji budżetu postrzegamy jako zwiększanie stymulacji fiskalnej w momencie, kiedy gospodarka działa na wysokich obrotach.
Dodatkowe stymulowanie popytu, w warunkach silnych ograniczeń podażowych może doprowadzić do nasilenia presji inflacyjnej, szczególnie, że wciąż silnie ekspansywny charakter ma polityka pieniężna.
Według projektu budżetu na 2022 rok deficyt wzrośnie do 30,9 mld PLN, co oznacza utrzymanie akomodacyjnej polityki fiskalnej, a biorąc pod uwagę realizację programu Polski Ład oraz perspektywę wyborów parlamentarnych w 2023 trudno oczekiwać będzie zacieśnienia polityki fiskalnej w najbliższych latach. Obecny układ policy-mix oceniamy jako suboptymalny, który w warunkach kontynuacji wzrostu gospodarczego może prowadzić do narastania nierównowag w gospodarce.
Sytuacja w obszarze finansów publicznych pozostawać będzie umiarkowanie korzystna, biorąc pod uwagę poziom deficytu budżetowego. Warto jednak zwrócić uwagę, iż obecna poprawa kondycji fiskalnej to w dużej mierze efekt bardzo dobrej koniunktury oraz wysokiej inflacji.
W średniookresowej perspektywie obciążeniem finansów publicznych zostanie podwyższony dług publiczny, który w najbliższych dwóch latach będzie utrzymywał się na poziomie zbliżonym do 60% PKB, co może stanowić wyzwanie w warunkach ewentualnego pogorszenia koniunktury gospodarczej.
