Żydowska nauka zawarta w Talmudzie niesie ze sobą szereg porad wobec tego, jak zarządzać majątkiem. Jedną ze złotych zasad jest reguła podziału majątku na trzy części. Pomimo upływu lat żydowska szkoła inwestowania zawiera ponadczasową mądrość.
- Talmud promuje tworzenie portfela inwestycyjnego w trzech częściach
- Księga zawiera jedną z najwcześniejszych znanych porad inwestycyjnych
- Jaką mądrość niesie żydowski Talmud?
Talmud - żydowska księga z wielką mądrością inwestycyjną
Stara mądrość przekazywana w żydowskim Talmudzie głosi, że "wskazane jest, aby ktoś podzielił swoje pieniądze na trzy części, z których jedną zainwestuje w nieruchomości, drugą w biznes, a trzecia część zawsze pozostanie w jego rękach".
Maharsha, XVII-wieczny komentator Talmudu, wyjaśnił logikę finansową tej strategii, twierdząc, że zapewnia ona optymalne połączenie stopy zwrotu. Jak wyjaśnił, ziemia jest "bezpieczna" i nie może stracić całej swojej wartości, oferując w ten sposób niski zwrot, ale za to zrównoważony. Z kolei biznes oferować ma wyższy zwrot ze względu na wyższe ryzyko, a gotówka w kasie zapewnia płynność na wypadek nieoczekiwanych wydatków.
Talmud sprzeczny z fundamentami inwestowania?
Rada Talmudu może być sprzeczna z teorią portfela przedstawioną w latach 50. XX wieku przez Harry’ego Markowitza. Głosi ona, że inwestor powinien wybrać alokację portfela, która maksymalizuje oczekiwany zwrot dla danego poziomu dopuszczalnego ryzyka. Tak zresztą intuicyjnie myśli przeciętny nowoczesny inwestor.
Różnica między nauką Talmudu, a teorią Markowitza polega na tym, że ta druga koncentruje się na tworzeniu portfela jako całości. Zatem opiera ona wybór aktywów na zależnościach między stopami zwrotu, a nie na samych ich cechach, jak np. płynność czy dostępność.
Zwolennicy teorii portfelowej ogólnie odnoszą się do sugestii Talmudu jako “naiwnej dywersyfikacji”. Zauważają oni, że strategia ta może być nieoptymalna, ponieważ nie uwzględnia zależność stóp zwrotu pomiędzy aktywami, a dokładnie ich kowariancji.
Kowariancja cen aktywów to sposób mierzenia tego, jak zmieniają się ceny różnych rzeczy w podobnych warunkach. Jeśli jedna cena rośnie, a druga też rośnie, mają dodatnią kowariancję. Gdy cena jednej rzeczy rośnie, a druga spada, mają ujemną kowariancję.
Tym samym strategia Talmudu może nieumyślnie doprowadzić inwestora do zwiększenia ryzyka portfela poza dopuszczalny limit lub do poświęcenia potencjalnych zysków.
Jednak nauka inwestycyjna wyniesiona z żydowskiej szkoły Talmudu zawiera pewną mądrość życiową. Zakłada bowiem także cechy takie jak płynność czy dysponowanie majątkiem. A o tym inwestorzy często zapominają, zatracając się w świecie wykresów.
Płynność aktywa jest istotna dla inwestora, ponieważ umożliwia szybką i łatwą sprzedaż inwestycji bez istotnego wpływu na jej wartość rynkową. To znaczy, że inwestor może szybko przekształcić aktywo w gotówkę, co jest kluczowe w przypadku nagłych potrzeb finansowych lub zmiany strategii inwestycyjnej.
Ponadto, wysoka płynność daje większą pewność, że inwestor będzie w stanie zrealizować zysk lub ograniczyć stratę w krótkim czasie, co wpływa na elastyczność i zarządzanie portfelem inwestycyjnym.
Owszem, akcje można zbyć szybko. Jednak czy zawsze? Niekiedy giełdy są zamknięte przez nawet kilka dni. Notowania spółek bywają zawieszone. Tymczasem, gotówka jest pod ręką. Żydowska szkoła inwestowania, choć nieoptymalna, niesie ze sobą pewną mądrość. Przypomnijmy, że najlepszy inwestor świata Warren Buffett zawsze ma duży udział gotówki w swoim portfolio.
Czytaj również: Czy warto inwestować małe kwoty teraz? W co zainwestować 1000 zł?
Kilka faktów o Talmudzie
Talmud to judaistyczne kompendium, które powstało między III a V wiekiem. Zawiera dyskusje nad prawem żydowskim, zwyczajami, etyką i filozofią. Składa się z dwóch głównych części: Miszny, która zawiera zbiór prawa ustnego, oraz Gemary, która towarzyszy Misznie i obejmuje analizy, komentarze i dyskusje na jej temat.
Talmud jest fundamentalnym tekstem w judaizmie, stanowiącym podstawę interpretacji i zrozumienia prawa religijnego. Ortodoksyjni Żydzi wierzą, że Miszna została przekazana Mojżeszowi przez Boga na górze Synaj.
