import co to

Kluczowe są pytania o przyszłość:

1. Czy mamy do czynienia z nową tendencją, czy tylko z reakcją na bieżące utrudnienia? (na to drugie wskazuje m.in. silny wzrost zapasów w branży odzieżowej, która obecnie jest mocno dotknięta przez politykę „zero covid” w Azji).
2. Czy po okresie dodatniego wkładu zapasy będą miały silny negatywny wpływ na wzrost gospodarczy?

(1): Struktura zapasów dużych firm (50+ pracowników) w danych Pontinfo wskazuje, że w 1h21 udział produktów gotowych w fizycznych zapasach (produkty gotowe, materiały, półprodukty i produkcja w toku) spadł do 23,3% z 25,1% na koniec 2020 i był najniższy od 2007 (od kiedy dysponujemy danymi). Z kolei udział materiałów po raz pierwszy w historii przekroczył 50%, co wskazuje na motyw przezornościowy.

✕

W szczegółach badania koniunktury GUS widzimy z kolei słabą ujemną korelację pomiędzy natężeniem bariery braku komponentów a wskaźnikiem stanu zapasów wyrobów gotowych na poziomie branżowym. Nie potwierdziła się więc hipoteza, że branże, dla których dotkliwość obecnych ograniczeń podażowych jest relatywnie wysoka, częściej oceniają stan zapasów jako niewystarczający (i widzą potrzeby ich rozbudowy) – być może zwiększyły je już wcześniej lub wzrost odzwierciedla bardziej uniwersalną tendencję.

✕

Nie zmienia to jednak faktu, że przedłużające się utrudnienia w łańcuchach wartości dodanej mogą zwiększać skłonność firm do zmiany modelu dystrybucji, skracania łańcuchów dostaw oraz utrzymywania wyższych zapasów. Takie tendencje są obserwowane globalnie i wpisują się w zapoczątkowany przez pandemię wzrost popularności nearshoringu oraz coraz większą świadomość ekologiczną i chęć ograniczania emisji CO2 w transporcie. Dodatkowym wsparciem dla takiej postawy są podwyższona globalnie inflacja i środowisko ujemnych realnie stóp procentowych.

✕

(2) Ze względu na dużą importochłonność zapasów, ich wpływ na wzrost gospodarczy rozważamy w połączeniu z eksportem netto. W okresie bardzo dobrej koniunktury gospodarczej w 2007, silny dodatni wkład zapasów był neutralizowany przez negatywny wkład do PKB ze strony eksportu netto. W naszej ocenie podobne zjawisko możemy obserwować obecnie – już w 3q21 pozytywny wkład zapasów (+3,7pp) został w dużym stopniu zneutralizowany przez negatywne działanie eksportu netto (-2,7pp). Obserwowany w ostatnich kwartałach boom importowy był napędzany niemal wyłącznie przez zużycie pośrednie, pozostałe kategorie importowanych produktów (dobra konsumpcyjne i kapitałowe) notowały wzrost słabszy niż przed pandemią (por. wykresy poniżej). Import zaopatrywał więc rosnącą produkcję (i eksport), ale w dużym stopniu zasilał też rozbudowę zapasów przez przedsiębiorstwa.

✕

Obecnie rozbieżność pomiędzy importem zaopatrzeniowym i pozostałymi kategoriami jest nawet większa niż obserwowana w 2007/2008. Co do zasady silny wzrost zapasów rodzi ryzyko większej zmienności wzrostu gospodarczego w cyklu koniunkturalnym. Duża importochłonność zapasów w Polsce będzie jednak tę zmienność ograniczać.

***Materiał pochodzi z raportu PKO BP:Kwartalnik Ekonomiczny, Analizy Makroekonomiczne, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk

Pobierz raport