- Kim jest najlepiej zarabiający artysta?
- Ile zarobił w 2023 roku?
- Jak zachował się globalny rynek sztuki w 2023 roku?
Rok 2023 przyniósł kilka zaskoczeń, jeśli chodzi o światowy rynek sztuki. A z pewnością mogą zaskakiwać kwoty, jakie zarabiają artyści.
Japonka zarobiła najwięcej
Kto jest najlepiej zarabiającym artystą na świecie? Japonka Yayoi Kusama. Słynie z kalejdoskopowych obrazów i instalacji. Ile zarobiła w zeszłym roku na aukcjach? 80,9 mln USD. Wyprzedziła tym samym Davida Hockneya, który według rankingu Hiscox Artist Top 100 w 2022 roku zarobił 50,3 mln USD.
Najdroższym dziełem Kusamy sprzedanym w 2023 roku był obraz „A Flower” (2014). Poszedł on za 10 mln USD podczas aukcji w Christie's Hong Kong. "Pomimo 95 lat, japońska pionierka Yayoi Kusama pozostaje jedną z najbardziej wpływowych żyjących artystek" - twierdzi Robert Read, szef działu sztuki w Hiscox.
Co ciekawe, liderowanie Kusamy w tym rankingu w roku 2023 świadczy o tym, że zmienia się postrzeganie kobiet artystek. Ważą one na rynku sztuki coraz więcej. Dom Hiscox zauważył, że kobiety-artystki miały 32% sprzedaży w 2023 roku w segmencie sztuka współczesna, w porównaniu z 29% rok wcześniej. Wartość sprzedanej sztuki współczesnej autorstwa kobiet spadła tylko o 8% w 2023 roku, w porównaniu do 20-procentowego spadku sprzedaży w przypadku męskich twórców.
Widać również na rynku odejście do ryzykownych inwestycji. Wartość dzieł sztuki stworzonych w ciągu minionych dwóch lat - nazywanych "mokrą farbą" - spadła w ubiegłym roku o 36%. Kupujący cenili bardziej uznanych twórców, i starsze dzieła.
Y. Kusama, „A Flower” (2014)
Źródło: otafinearts.com
Najbogatszym żyjącym artystą jest prawdopodobnie John Currin. Jego majątek jest szacowany na 1,4 mld USD. Amerykanin specjalizuje się w portretach kobiet. Niewiele ustępuje mu Brytyjczyk Damien Hirst (1 mld USD), a trzecie miejsce na podium zajmuje Jeff Koons, Amerykanin znany z „balonowych” rzeźb.
Zobacz także: Bibliotekarz zarobił miliony inwestując. Wszystko oddał pracodawcy
Rynek sztuki ucierpiał, ale wykazał odporność
Rok 2023 nie był dobry dla światowego rynku sztuki. Sprzedaż aukcyjna spadła o -4% do 65 mld USD – wynika z raportu opublikowanego przez Art Basel i UBS.
Ekonomistka Clare McAndrew, która jest autorką raportu, widzi kilka czynników, które złożyły się na ten spadek. Wartość rynku sztuki poszła w dół przez wysokie stopy, presję inflacyjną i niestabilność geopolityczną – wylicza McAndrew. „Na szczęście nie jest to dramatyczny spadek, jaki widzieliśmy w 2014 lub 2009 roku. To naturalny spadek, który odzwierciedla kontekst gospodarczy” – mówi ekonomistka.
Wartość globalnego rynku sztuki
Źródło: Statista / Art Basel
Wolumen sprzedaży na globalnym rynku sztuki (mln)
Źródło: Art. Basel
USA utrzymały swoją pozycję wiodącego rynku sztuki, odpowiadając za 42% sprzedaży (która jednak poszła w dół o 3% r/r). Chiny wyprzedziły Wielką Brytanię i stały się drugim co do wielkości rynkiem na świecie, z 19-procentowym udziałem w całości. Sprzedaż w Chinach wzrosła o 9% do 12,2 mld USD. Wielka Brytania spadła na trzecie miejsce z 17-procentowym udziałem w rynku (sprzedaż spadła o 8% do 10,9 mld USD).
"Mimo spadku wartości całego rynku rok do roku, można powiedzieć, że kolekcjonerzy byli aktywni i pomogli w utrzymaniu cen na poziomie z 2022 roku, aczkolwiek patrzyli na rynek przez pryzmat bardziej zorientowany na wartość i jakość, niż na ilość" - zauważa Noah Horowitz, dyrektor generalny Art Basel.
Sprzedaż na aukcjach spadła o 7% do 25,1 mld USD, przy znacznym spadku liczby wartościowych pozycji. Zostało to zrównoważone wzrostem sprzedaży dzieł ze średniej i niższej półki cenowej. Widać było również spowolnienie sprzedaży przez dealerów o 3% r/r do 36,1 mld USD, przy czym mniejsze galerie miały się lepiej, niż te większe handlujące drogimi dziełami. Sprzedaż online wzrosła o 7% do 11,8 mld USD.
Pomimo spadku sprzedaży niewymienialnych tokenów związanych ze sztuką (NFT) poza rynkiem sztuki, w raporcie odnotowano utrzymujące się zainteresowanie NFT. Przy czym sprzedaż NFT pozostaje znacznie wyższa, niż przed pandemią.
Dealerzy sztuki są optymistycznie nastawieni co do 2024 r., a 50% z nich spodziewa się wzrostu sprzedaży na targach sztuki. Tylko 16% dealerów przewiduje spadek wartości sprzedaży dzieł sztuki w 2024 roku.
Paul Donovan, główny ekonomista w UBS Global Wealth Management, uważa, że rynek sztuki w 2023 roku pokazał odporność na zawirowania.
„To daje nadzieję na to, że rok 2024 będzie lepszy. Obserwujemy przesunięcie na rynku dóbr luksusowych, zainteresowanie konsumentów przesuwa się z towarów w kierunku przeżyć – chodzi o podróże rekreacyjne, różnego rodzaju rozrywkę i spotkania towarzyskie. Sztuka to jednak znacznie więcej, niż posiadanie fizycznych przedmiotów. Wydaje nam się, że nowoczesne technologie, jak media społecznościowe, będą dawały wsparcie temu sektorowi" – stwierdza Donovan.
