Pozostał niecały miesiąc, aby założyć jeszcze w tym roku konto IKE lub IKZE i wykorzystać przysługujący nam limit wpłat na 2021 r. W tym odcinku odpowiemy na najczęściej zadawane pytania dot. obu kont.
Jakie preferencje podatkowe zyskujesz inwestując przez IKE/IKZE?
Zaczynamy kolejny odcinek naszej serii edukacyjnej Filary Inwestowania, której partnerem jest DM BOŚ. W tym odcinku wracamy do zagadnień związanych z produktami długoterminowego oszczędzania, z których powinni korzystać wszyscy inwestorzy. Mowa oczywiście o IKE i IKZE, które - szczególnie w grudniu - są palącym tematem i jest jeszcze trochę czasu na to by założyć jedno, drugie lub oba i wpłacić przysługujący w tym roku limit. Przypomnę tylko, że limit wpłat na IKE w 2021 r. to 15 777 PLN, a dla IKZE 6310,80 PLN (9466,20 PLN dla osób samozatrudnionych). Niedawno poznaliśmy też wysokość limitów, które będą obowiązywać w przyszłym roku - dla IKE będzie to 17 766 PLN, a dla IKZE 7106,40 PLN (dla osób samozatrudnionych maksymalna kwota wpłaty wzrośnie do 10 659,60 PLN).
Dlaczego wspomniałem o tym, że każdy inwestor powinien rozważyć założenie i regularne prowadzenie IKE/IKZE?
Przede wszystkim dlatego, że jest to prosty sposób na zwolnienie z 19% podatku od dochodów kapitałowych, a w przypadku IKZE w grę wchodzi również odliczenie wpłat na konto od dochodu do opodatkowania. Dzięki temu zapłacimy niższy PIT za każdy rok, w którym dokonaliśmy wpłaty na IKZE. Oczywiście, wspomniane preferencje podatkowe są obwarowane konkretnymi warunkami, które musimy spełnić - w tym m.in. poczekać z wypłatą środków do 60. rż, a w przypadku IKZE 65. rż.
Skąd bierze się 10% podatek przy wypłacie z IKZE?
W przypadku IKZE sporo pytań i wątpliwości wzbudza przede wszystkim 10% zryczałtowany podatek, który jest pobierany przy wypłacie środków po 65. rż. i naliczany od kwoty, którą zgromadziliśmy przez lata oszczędzania. Co więcej, jest on pobierany bez względu na to czy pomnożyliśmy wpłacone środki czy straciliśmy - wypłacając środki z IKZE po osiągnięciu 65 rż. i dokonaniu dowolnych wpłat w pięciu różnych latach kalendarzowych, zgromadzona przez nas kwota zawsze będzie pomniejszona o 1/10 jej wartości.
Ten zryczałtowany 10% podatek został wprowadzony przez ustawodawcę ze względu na obecność corocznych ulg podatkowych, z których korzystaliśmy podczas prowadzenia IKZE. Jednak wbrew temu, co można w wielu miejscach przeczytać, 10% podatek od wypłaty nie sprawia, że prowadzenie IKZE przestaje mieć sens. Trzeba pamiętać o tym, że IKZE uprawnia do odliczenia każdorazowej wpłaty od dochodu do opodatkowania (wg stawki 17% albo 32% lub liniowego podatku 19%), co i tak działa na naszą korzyść. Oprócz tego, zyski wypracowane na IKZE po 65. rż. są zwolnione z podatku od dochodów kapitałowych. Tak więc, z pewnością zryczałtowany 10% podatek od wypłaty z IKZE nie wygląda zachęcająco, ale nie powinien też zniechęcać do jego założenia.
Wcześniejsza wypłata z IKE oraz z IKZE. Zasady
Wiele osób odkłada założenie IKE i IKZE w czasie, ze względu na to, że próg wiekowy po 60 i 65 rż w przypadku IKZE wydaje się bardzo odległy, część osób obawia się też zamrożenia swoich oszczędności na wiele lat.
Zarówno w przypadku IKE, jak i IKZE nie zamrażamy naszych pieniędzy, ponieważ w skrajnych przypadkach mamy prawo do wcześniejszej wypłaty środków.
W przypadku IKE jest to dość proste:
Możliwa jest częściowa (od 2008 r.) lub pełna wypłata środków z IKE przed 60. rż. Wtedy jednak od osiągniętego zysku płacimy standardowy 19% podatek (wraz z zaległymi podatkami od dywidend i odsetkami od obligacji). Czyli zupełnie tak, jak w przypadku standardowego konta maklerskiego, bez preferencji podatkowych.
W przypadku IKZE zgromadzone środki również można wypłacić przed 65. rż, ale tylko w całości, tym samym likwidując konto
Oprócz tego, że zapłacimy należny podatek od zysków kapitałowych (w tym też m.in. od otrzymanych dywidend) jak w przypadku IKE, to do PIT-u za konkretny rok, w którym zrezygnowaliśmy z IKZE zostaną dopisane wszystkie ulgi podatkowe, z których wcześniej korzystaliśmy. Dla osób w I progu podatkowym (17%) jest to o tyle niekorzystne, że mogą przez to wejść w wyższy próg 32%.
Kiedy jest możliwa wcześniejsza wypłata z konta IKE/IKZE bez konsekwencji podatkowych?
Czy jednak jest jakaś furtka, jakaś możliwość wcześniejszej wypłaty środków z IKE/IKZE bez wspomnianych konsekwencji podatkowych? Na to pytanie odpowie Paweł Kolek, ekspert BOŚ.
Do kiedy można oszczędzać na IKE/IKZE? IKE do 60 roku życia, a IKZE do 65?
Na sam koniec chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię - mówiąc o IKE i IKZE niemal nieustannie powtarza się o progach wiekowych, od których można dokonać wypłaty. Mało mówi się jednak o tym, co potem - czy osiągając wiek 60 lub 65 lat (IKZE) mogę dalej gromadzić oszczędności na koncie?
Nie ma górnej granicy wiekowej prowadzenia IKE i IKZE, a w obu przypadkach gromadzone środki są oczywiście dziedziczone. Nie można jedynie wypłacić środków po osiągnięciu progu wiekowego, a następnie założyć kolejnego IKE lub IKZE.
