Hard fork to pojęcie dotyczące kryptowalut i technologii blockchain, na których się one opierają. Termin ten oznacza rozwidlenie łańcucha bloków. Często synonimicznie używa się skróconej nazwy pojęcia, czyli po prostu fork, co w języku angielskim oznacza widelec. Nazwa nie jest zresztą zupełnie przypadkowa. Hard forki mogą zaistnieć bowiem wtedy, kiedy dwa bloki zostają wykopane mniej więcej w tym samym czasie. O tym, który z łańcuchów stanie się łańcuchem dominującym, decyduje długość łańcucha. Krótszy staje tzw. „łańcuchem osieroconym”, co oznacza, że kopacze przestają go „wydobywać”. Kluczowym aspektem przy tym jest fakt, że transakcje dokonywane na łańcuchu osieroconym zostają porzucone.
Co dzieje się jednak w przypadku, kiedy powstają dwa łańcuchy, jednak obydwa charakteryzują się ogromnym zainteresowaniem minerów? Sytuacja taka miała już miejsce kilka razy. Doskonałym tego przykładem jest historia kryptowalut ethereum i ethereum classic (ETH, ETC). Geneza powstania ethereum classic polegała właśnie na wystąpieniu zjawiska hard fork. Łańcuch technologii blockchain uległ rozdwojeniu, jednak kopanie rozłożyło się w miarę równomiernie, tzn. kopacze nie przestali tworzyć drugiego, alternatywnego łańcucha. W efekcie tego nie nastąpiło jego osierocenie i powstała nowa kryptowaluta – ethereum classic. Podobna historia dotyczyła kryptowalut bitcoin i bitcoin cash. Zresztą w przypadku najwięcej wartej obecnie waluty (nawet po ostatniej korekcie), bitcoina, z hard forkami mamy do czynienia niezwykle często. Chociaż ich relewantność jest niższa niż w przypadku bitcoin cash, to jednak sama ilość podziałów może zadziwiać. Wymienić można takie odnogi łańcucha, jak np. bitcoin god, bitcoin lightening, czy united bitcoin Jeffa Garzika. Niektórzy zwracają uwagę, że popularność hard forków ma związek z trudnościami z samym wydobyciem klasycznego bitcoina, jednak raczej nie jest uzasadnienie wystarczające.
Jak można się domyśleć z powyższych informacji, hard forki przeprowadzane są nie tylko nieumyślnie, lecz również celowo. Świetny przykład stanowi bitcoin gold, który był zabiegiem o motywacji de facto ekonomicznej (chodziło między innymi o uprzywilejowanie koparek GPU nad koparkami ASIC). Na zakończenie warto wyjaśnić jeszcze, czym różni się od soft fork? Soft fork to nazwa określająca zmiany zachodzące w sieci blockchain, które jednak nie wymagają podziału sieci. Często zaliczyć do nich można aktualizacje systemu, które często zdarzają się zwłaszcza w przypadku walut cechujących się dobrą płynnością.
