Rok 2021 przyniósł dalsze hamowanie dynamiki wzrostu wydatków JST. Wydatki ogółem wzrosły w 2021 o 5,6% do316,0 mld zł. Wydatki bieżące wzrosły w podobnym tempie co wydatki ogółem (5,4% do poziomu 264,1 mld zł). Na wzrost wydatków bieżących miały wpływ rosnące koszty wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń (7,6%), stanowiące 39% wydatków bieżących, a także już drugi rok z rzędu podniesione wydatki na walkę z pandemią.
W obliczu wysokiej obecnie presji inflacyjnej, rośnie również presja na wzrost wynagrodzeń w samorządach, co szczególnie mogą odczuć powiaty ziemskie, w których udział kosztów wynagrodzeń w wydatkach bieżących sięgał w 2021 aż 63% (por. wykres na str. 2). Na stronę kosztową JST oddziałują również silne wzrosty cen energii i paliw, a także koszty prowadzenia inwestycji.
W 2021 po dwóch latach spadków odbiły inwestycje samorządów – wydatki na ten cel wzrosły o 3,1% do 48,1 mld zł, co nadal jest poziomem niższym niż w roku poprzedzającym wybuch pandemii (49,0 mld zł) i tylko w 77% realizuje założony plan (w 2020 uzyskano 81% realizacji). Biorąc jednak pod uwagę opóźniającą się wypłatę środków z nowej perspektywy finansowej UE na lata 2021-2027 oraz Krajowego Planu Odbudowy (KPO) wynik ten można uznać za korzystny, sygnalizujący w naszej ocenie odwrócenie spadkowej tendencji w inwestycjach JST. Pobudzeniu aktywności inwestycyjnej samorządów w 2021 sprzyjały m.in. środki z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (RFIL), przyznane z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19
Wzrost wydatków inwestycyjnych odnotowały wszystkie rodzaje JST, z wyjątkiem powiatów grodzkich (w których inwestycje spadły o 1,2%). Najsilniej wzrosły inwestycje województw (6,5%) i gmin (5,2%), słabszy wzrost wypracowały powiaty ziemskie (2,5%).
Udział inwestycji w wydatkach obniżył się w 2021 do 15,2% wobec 15,6% w 2020 i 17,2% średnio w latach 2017-19.
***Materiał pochodzi z raportu NBP: “Finanse JST. Raport Roczny 2021. Analizy Sektorowe” którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
