Fundusze unijne dla śląska są szansą lokalnych firm na otrzymanie wysokiego dofinansowania. Dzięki dotacjom z UE rozwój w środowisku biznesowym będzie zachodził szybciej, co pociągnie za sobą przewagę konkurencyjną. Na wsparcie finansowe może liczyć spora część branż, w zależności od realizowanych projektów. Aby móc starać się o dofinansowanie z Unii Europejskiej należy złożyć wniosek, a następnie realizować plan zgodnie z założeniami.
Unia Europejska za priorytet stawia sobie transparentność, jeśli chodzi o podział i rozdysponowanie pieniędzy. Warto mieć to na uwadze, chcąc pozyskać środki na innowacje czy zwiększenie skali działalności. Przyznanie puli jest równoznaczne z podpisaniem umowy, która określa założenia programu. Wśród nich odnaleźć można konieczność założenia dedykowanego konta bankowego czy raportowanie wydatków. Co więcej, udział w rozliczeniu mogą wziąć jedynie koszty kwalifikowane. Jak otrzymać dotacje z UE? Które firmy mogą liczyć na wsparcie w ramach programów unijnych?
Zobacz również: Jak uzyskać dotacje dla firm 2023 na śląsku? Jak wziąć udział w nowej turze, aby otrzymać finansowanie? Wsparcie finansowe dla śląskich firm z Unii Europejskiej
Dofinansowanie z Unii Europejskiej - z jakich programów można skorzystać w nadchodzących latach?
Na lata 2021-2027 przeznaczono kolejną pulę, która zostanie rozdysponowana wśród śląskich firm. Wspieranie lokalnych biznesów i tworzenie nowych miejsc pracy wpisuje się w założenia rewitalizacji i modernizacji śląskich terenów poprzemysłowych.
W związku z obowiązkiem przejrzystego wydatkowania każde z państw Unii Europejskiej podaje do publicznej informacji dane na temat przedsięwzięć realizowanych ze środków UE. Podawane są także nazwy firm, które otrzymały wsparcie. Ma to pozwolić na równy dostęp do informacji w ramach projektów.
W latach 2021-2027 można skorzystać z szerokiej puli wsparcia. Inicjatywy finansowane są przez budżet Komisji Europejskiej. Dotacje UE przeznaczone na realizację celów w Polsce wynoszą 33,5 mld euro, są one zarządzane na poziomie poszczególnych województw. Zgodnie z oficjalnymi informacjami, przeznaczony kapitał służy zmniejszeniu dysproporcji w rozwoju regionów należących do Unii Europejskiej. To również próba wspierania integracji i zmniejszenie zależności biznesowych w kolejnych latach. Z tego powodu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 dysponują budżetem na poziomie 5,14 mld euro. Co istotne, to 15% alokacji w ramach programów regionalnych. To duży potencjał i możliwość na efektywne wspieranie wzrostu.
Priorytetowe obszary wsparcia na lata 2021-2027 - jakie inwestycje finansuje wspólnota?
Największa część środków (41%) zostanie przeznaczona na Fundusz Sprawiedliwej Transformacji. Zgodnie z postanowieniami unijnych instytucji, ma on się przyczynić do transformacji społeczno-gospodarczej województwa. To ok. 2 mld 128 mln euro, które zostaną rozdysponowane m.in. wśród śląskich firm i instytucji realizujących progospodarcze projekty.
Zobacz również: Fundusze unijne dla Śląska. Z jakiego wsparcia mogą skorzystać lokalne firmy? Jak otrzymać dotacje z UE 2023?
Kolejne 2 mld zostaną przeznaczone z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W tym przypadku mowa o następujących obszarach:
- Efektywność energetyczna. To dotacje UE na budowanie nowej przyszłości, w której udział alternatywnych źródeł energii będzie wzrastał. W tym przypadku mowa przede wszystkim o OZE i szeroko pojętej gospodarce emisyjnej. Projekty realizowane w ramach tych inicjatyw mogą liczyć na 703 mln euro (to tzw. priorytet II).
- Transport. Rozwój terenów poprzemysłowych wymaga zaaranżowania nowych elementów infrastruktury trwałej. To przede wszystkim drogi, kolej, ścieżki rowerowe, transport miejski. Elementy te są kluczowe z perspektywy mieszkańców śląska, szczególnie mieszkających na tzw. obszarach wykluczonych. Nadrzędnym celem funduszu jest zatem zmniejszenie nierówności w zakresie transportu i walczenie z wykluczeniem komunikacyjnym (priorytety III i IV – ok. 514 mln euro).
- Cyfryzacja. Wsparcie europejskie dla śląskich firm w zakresie innowacyjności i pomoc w rozwoju z perspektywy MŚP (małych i średnich przedsiębiorstw). Mogą w nim wziąć udział mniejsze przedsiębiorstwa, które dopiero rozwijają się na rynku. Rozdysponowanie budżetu ma wspierać natomiast budowanie przewagi konkurencyjnej (priorytet I – ok. 376 mln euro).
Pozostałe środki unijne mają trafić do śląskich firm realizujących cele edukacyjne, kulturalne, turystyczne, zdrowotne i społeczne.
Jakie projekty można zrealizować przy wsparciu instytucji UE?
Oprócz wspierania szeroko pojętej zielonej transformacji fundusze europejskie mają również na celu wspieranie integracji społecznej. Z tego względu środki finansowe trafią na pobudzenie lokalnego rynku pracy, edukację czy poszerzenie kompetencji mieszkańców regionu. Dotacje z UE w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego+ mogą zostać wykorzystane na:
- Wsparcie regionalnego rynku pracy. To priorytet V, a więc budżet w wysokości 281,5 mln euro.
- Edukację. Mowa o priorytecie VI i nakładach wynoszących 252 mln euro.
- Aktywizację osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Priorytet VII, który wiąże się ze środkami na poziomie 262 mln euro.
Dotacje unijne na zielony i inteligentny rozwój - jak uzyskać?
Wśród szczególnych celów, a więc działalności, które mogą liczyć na dotacje z UE wymienia się wspieranie efektywności energetycznej rozumianej jako redukcję emisji gazów cieplarnianych. Wsparcie unijne trafi także do śląskich firm zajmujących się wzrostem produkcji energii z OZE oraz działaniami adaptującymi do zmian klimatu. Premiowane będą działania zmierzające do ograniczenia ryzyka wystąpienia klęsk żywiołowych. W skali całej wspólnoty celem na najbliższe lata jest budowa zrównoważonej gospodarki wodnej oraz wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym. Priorytetem jest tutaj oszczędność zasobów i wzmacnianie ochrony przyrody.
W przypadku śląskich firm, dotacje UE mają pozwolić na kompleksową modernizację, powstanie kanałów przeznaczonych do dystrybucji czy wytwarzania zielonej energii pochodzącej z OZE. Z uwagi na zmieniające się warunki, priorytet zyska wdrażanie błękitno-zielonej infrastruktury.
Biorąc pod uwagę poprzemysłowy charakter śląska i terenów górniczych, konieczne jest zintensyfikowanie działań, które będą wspierać niwelowanie skutków wieloletniej działalności kopalń. Tereny “odzyskane” mogą zostać ponownie zagospodarowane, czemu sprzyjać ma wsparcie unijne dla firm. Cele rozwojowe to również wzmocnienie zrównoważonej mobilności oraz tworzenie warunków, które zapewnią nowe miejsca pracy. Każda transformacja pociąga za sobą również negatywne skutki, dlatego fundusze unijne na lata 2021-2027 mają zostać rozdysponowane także na ich łagodzenie.
Wsparcie europejskie dla transportu - finansowanie zrównoważonej mobilności
Wykluczenie komunikacyjne wciąż dotyka wielu mieszkańców śląska. Pomimo że z roku na rok rośnie liczba samochodów przypadająca na 1000 mieszkańców, istnieją obszary, które od lat pozostają bez dogodnego dojazdu do większych ośrodków miejskich. Dobrym przykładem jest Jastrzebie-Zdrój. Miasto liczące niemal 90 tys. mieszkańców na dwie dekady zostało praktycznie odcięte od kolei. Bariera ta przez lata stanowiła przeszkodę dla regionu, uniemożliwiając rozwój. Dla wielu młodych osób przeszkodziło to w dostępie do placówek edukacyjnych czy ośrodków naukowo-kulturalnych. To tylko jeden z przykładów, który pokazuje, jak istotne jest budowanie zrównoważonej mobilności na obszarze województwa śląskiego. Inwestycje, które zostaną umożliwione dzięki programowi na lata 2021-2027 mogą odmienić obraz wielu miast, które mają przed sobą szereg wyzwań.
Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności to przede wszystkim budowa systemu transportu miejskiego, który będzie odpowiadał na bieżące wyzwania, jakie stawia przed mieszkańcami wizja nowoczesnej aglomeracji. Oprócz transportu zbiorowego wspierane będą inicjatywy rowerowe, w tym budowa ścieżek czy sieci regionalnych tras.
Celem szczególnym dotacji UE jest natomiast udoskonalenie mobilności na szczeblu krajowym. Ma dojść do szeroko zakrojonej modernizacji sieci dróg wojewódzkich oraz inwestycji w drogi lokalne (powiatowe i gminne). Kluczowe znaczenie ma mieć kolej, dlatego środki z UE trafią również na cele zakupowe, w tym zakup bezemisyjnego taboru kolejowego do przewozów pasażerskich oraz modernizacja niezbędnej infrastruktury kolejowej. Z uwagi na koszty i perspektywy rozwoju, kolej ma zajmować szczególne miejsce w budowaniu sieci komunikacyjnej XXI wieku.
Środki z Unii na projekty artystyczne i kulturalne - kto może zyskać?
Dotacje z Unii Europejskiej dla śląskich firm i organizacji to również wspieranie obszarów miejskich w kontekście włączenia społecznego. Mowa o wykorzystaniu potencjału regionu, a więc czynników przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych. W ramach akcji powstać mają punkty, które zainteresują mieszkańców ościennych regionów. Szlaki dziedzictwa kulturowego i infrastruktura będą wspierać rozwój firm zorientowanych na obsługę ruchu turystycznego. Obiekty objęte rewitalizacją będą mogły zostać ponownie zagospodarowane. To w szczególności obszary i pozostałości poprzemysłowe, powojskowe, popegeerowskie i pokolejowe. Szczególny udział mają domy i nieruchomości, które zostały zaniedbane w ostatnich latach, przez co stały się nieużytkami. Ich ponowne wykorzystanie jest jednym z głównych celów programu, jeśli chodzi o rozwój regionalny śląska.
W przypadku organizacji pozarządowych i podmiotów społeczno-kulturalnych mowa o dotacjach z Unii Europejskiej, które przysłużą się do wizji pro-rozwojowej w zakresie przekształcania istniejących instytucji kultury w wielofunkcyjne centra ze zróżnicowaną ofertą.
Wsparcie europejskie dla osób wykluczonych - dotacje na opiekę zdrowotną
Z uwagi na postępującą transformację w wymiarze regionalnym, osoby wykluczone stanowią ważną część społeczeństwa. Dotacje UE na lata 2021-2027 mają pomóc w przeprowadzeniu ważnych zmian na rynku pracy. To przede wszystkim poprawa dostępu do zatrudnienia oraz modernizacja służb i instytucji zarządzających śląskim rynkiem pracy. Luka płacowa i płciowa ma zostać sukcesywnie zwalczana, a pracownicy i przedsiębiorcy mają mieć łatwiejszy dostęp do zmian.
Wsparcie z UE dla firm ma posłużyć m.in. aktywizacji osób, które obecnie pozostają bez pracy i mają trudności w podjęciu zatrudnienia. Strukturalna transformacja wymaga natomiast łatwiejszego dostępu do rynku dla kobiet. Zmiany demograficzne wymuszają z kolei polepszenie stanu zdrowia pracowników oraz wydłużenie ich aktywności.
Warto również wspomnieć, że poszczególne inicjatywy będą wspierane w zależności od subregionów województwa. Wśród Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) wyróżnia się:
- ZIT Subregionu Centralnego (505 mln euro),
- ZIT Subregionu Południowego (149 mln euro),
- ZIT Subregionu Północnego (150 mln euro – ok. 87 mln euro w programie + 62,5 mln w Kontrakcie Programowym),
- ZIT Subregionu Zachodniego (154 mln euro).
Łącznie jest to kwota ok. 895 mln euro oraz 62 mln euro zagwarantowane w Kontrakcie Programowym dla Subregionu Północnego.
