Deprecjacja szwedzkiej korony (SEK) jest poważnym problemem zarówno z perspektywy szwedzkiej gospodarki, jak i Polaków pracujących za granicą. Wiele osób wskazuje na pojawiające się trudności z wymianą SEK na PLN oraz istotny spadek opłacalności wyjazdu zarobkowego do Skandynawii. Dlaczego korona traciła przez lata? Czy istnieje obecnie szansa na zmianę trendu?
- Korona szwedzka w ostatnich latach znacząco straciła na znaczeniu wobec głównych walut światowych.
- Zadłużenie gospodarstw domowych w Szwecji sięga obecnie ok. 90% PKB, co znacząco przewyższa średnią dla strefy euro (57,4%).
- Czy Riksbankowi uda się uchronić Szwecję przed recesją i jednocześnie uratować walutę od deprecjacji?
Korona szwedzka - deprecjacja na przestrzeni lat
Bieżących informacji o umocnieniu lub osłabieniu się korony dostarcza indeks KIX. Przyjmuje się, że wyższa wartość KIX oznacza osłabienie szwedzkiej waluty. Tym samym, jeśli indeks wzrośnie, oznacza to, że korona stała się słabsza, a więc trzeba zapłacić więcej SEK, aby kupić koszyk innych walut.
Na poniższym wykresie widać proces osłabiania się korony szwedzkiej w ciągu ostatnich lat. Warto spojrzeć na punkt w okresie 2008-2009, gdy korona spadła po kryzysie finansowym. W następnych latach waluta odrabiała straty. W latach 2013-2020 tendencja znów była odwrotna, gdyż nastąpiła ponowna deprecjacja. W 2020 r. waluta szwedzka nieco zyskała na znaczeniu, a w 2021 r. była względnie stabilna. Eskalacja problemów nastąpiła ponownie w ubiegłym roku.
Zobacz również: Korona szwedzka (SEK) – prognozy. Czy waluta zaliczy w końcu odbicie? Czy praca w Szwecji wciąż jest opłacalna?
Indeks KIX (Växelkursutveckling)na przestrzeni lat
Źródło: Ekonomifakta
Szwecja mogła pochwalić się względnie stałym kursem wymiany do 1992 r. To jednak nie zatrzymało jej spadku.
“Chociaż Szwecja w zasadzie miała stały kurs wymiany do 1992 r., korona osłabła nawet w tych latach. Tło tego tkwiło w tym, że w tych latach międzynarodowa konkurencyjność Szwecji stopniowo się pogarszała” - komentuje Jacob Öljemark, analityk Ekonomifakta.
Wówczas zmiany cen i kosztów były bardzo dynamiczne, głównie na niekorzyść Szwecji. Korona szwedzka również znacznie straciła na wartości podczas przejścia na płynny kurs walutowy. Transformację tę poprzedziła niemal desperacka próba obrony korony, ale nawet podwyżka przez Riksbank we wrześniu 1992 r. stopy procentowej nie wystarczyła, aby utrzymać stały kurs walutowy.
Obecnie, analizując sytuację na rynku walutowym, warto zwrócić uwagę, że zadłużenie gospodarstw domowych w Szwecji sięga obecnie ok. 90% PKB, co znacząco przewyższa średnią dla strefy euro (57,4%). Stłumiona konsumpcja przełoży się także najpewniej na recesję na koniec obecnego roku. Szwecja ma również poważne problemy z rynkiem nieruchomości, a wszystko za sprawą zadłużonego dewelopera SBB. W ciągu dwóch dekad ceny nieruchomości w Szwecji wzrosły czterokrotnie, znacząco przewyższając wzrost płac. Po latach ekstremalnie niskich kosztów finansowania zewnętrznego nadeszły konsekwencje, a sektor jest na granicy zapaści. Szacuje się, że w 2022 r. ceny nieruchomości spadły o ponad 15% w ciągu zaledwie kilku miesięcy. Co więcej, według banku centralnego koszty kredytu hipotecznego w przypadku przeciętnego sztokholmskiego gospodarstwa domowego wzrosły nawet o 60% na przestrzeni jednego roku. To ogromne zmiany na niekorzyść z perspektywy Szwedów, które znacząco obniżają komfort życia w kraju.
Zobacz również: Kurs korony norweskiej - czy w tym roku nastąpi odbicie? Czy droższa ropa będzie wspierać nordycką walutę?
Z czego wynika osłabienie się korony szwedzkiej względem innych walut?
Cena jednego euro gwałtownie wzrosła z nieco ponad 9 SEK w 1999 r. do nieco poniżej 12 SEK w sierpniu 2023 r. Ekonomiści Fredrik NG Andersson oraz Lars Jonung w analizie “Varför är den svenska kronan så svag mot euron?” wskazują, że na podstawie przeprowadzonej analizy opartej na teorii parytetu siły nabywczej, osłabienie korony wynika w dużej mierze z krajowej inflacji w Szwecji. Ta (uwzględniana od strony produkcyjnej) była wyższa niż w strefie euro. Dowiedziono, że te rosnące koszty były skorelowane z szybszym wzrostem podaży pieniądza w Szwecji, przede wszystkim głównie w okresie ekspansywnego "eksperymentu" społecznego Riksbanku w latach 2015–2021.
No comfort for the #Riksbank.
— Johan Löf (@Johan_E_Lof) September 15, 2023
In contrast to hopeful CPI y'day, the #Prospera expectations survey today shows rising #infation & #wage expectations in broad set of agents in the Swedish economy.
Rate hikes next week and in November, we expect. pic.twitter.com/abzhqfwyzl
Czy warto wstrzymać się z wymianą SEK?
Riksbank dokonuje starań, aby sprowadzić inflację w okolice wyznaczonego celu, nie pogrążając gospodarki w długotrwałej recesji. To trudne zadanie, wymagające stanowczych działań.
#Riksbank podniósł stopy do 4,0%, co umacnia koronę szwedzką. Kluczowa jest informacja o zabezpieczeniu rezerw, przed możliwym umocnieniem się korony. #SEK jest ekstremalnie wyprzedany, a bank oczekuje wysokich stóp do końca 2025. #EURSEK wygląda atrakcyjnie na tych szczytach. pic.twitter.com/2tkjUhyw6V
— Michał Stajniak, CFA (@mmstajniak) September 21, 2023
“Dynamicznie postępująca deprecjacja korony szwedzkiej, doprowadzająca kurs EUR/SEK do najwyższego w historii poziomu, została w ostatnich tygodniach ukrócona przez Riksbank, który zdecydował się na wyczekiwaną agresywną interwencje na rynku walutowym. W ramach programu hedgingowego bank zapowiedział wyprzedaż 8 mld USD oraz 2 mld EUR w ciągu najbliższych sześciu miesięcy, co stanowi blisko jedną czwartą całkowitej wartości jego rezerw walutowych. Na owe komunikaty prędko zareagowali oczywiście inwestorzy, co zdołało pomóc walucie istotnie się umocnić. Trzeci kwartał był dla niej najlepszym od blisko trzech lat, wiceprezes Riksbanku, Martin Floden, zapowiedział jednak, że waluta „wciąż pozostaje widocznie niedowartościowana” - komentuje dla FXMAG Michał Jóźwiak, analityk Ebury Polska.
Ekspert dodaje, że korona szwedzka, obok norweskiej w koszyku G10 jest jedną z walut najbardziej podatnych na zmiany w zakresie sentymentu, dlatego moment interwencji zasadniczo nie powinien dziwić. Jóźwiak zaznacza tryb risk-off wywołany wzrostem rentowności amerykańskich obligacji oraz rynkowymi oczekiwaniami wobec dłuższego cyklu zacieśniania Fedu jako główne czynniki, które w bieżącej sytuacji ciążą na walutach o wysokiej becie. Według niego bank centralny stara się obecnie “kupić cenny czas” za pomocą operacji hedgingowych. Ma to tymczasowo pomóc w zapobieganiu dalszej deprecjacji do momentu, gdy sentyment zostanie poprawiony, co może wesprzeć SEK w organiczny sposób.
“Obecnie nie pomagają słabe perspektywy lokalnej gospodarki, która cierpi z powodu istotnie zacieśnionych warunków monetarnych. Poziom transmisji polityki monetarnej na gospodarkę jest w Szwecji na jednym z najwyższych na świecie poziomów, co w dużej mierze zależne jest od dominującej roli krótkich okresów kredytowania nieruchomości. Zadłużenie gospodarstw domowych sięga obecnie ok. 90% PKB, co znacząco przewyższa średnią dla strefy euro (57,4%). Stłumiona konsumpcja przełoży się także najpewniej na recesję na koniec obecnego roku” - dodaje ekspert.
Z perspektywy Polaków pracujących w Szwecji i wydających głównie w Polsce, wyjazd do Skandynawii stał ostatnio zdecydowanie mniej opłacalny. Sytuację może istotnie pogarszać fakt, że omawiany kraj nie ustala odgórnie minimalnej stawki godzinowej. Dokonują tego bezpośrednio związki zawodowe.
Sprawdź także: Kolejny kraj UE w recesji! Mocna rewizja prognoz
Notowania SEK/PLN od ostatniego kryzysu
Źródło: TradingView
Czy warto poczekać na działania banku centralnego?
Po prowadzonej narracji i zapowiedziach decydentów wydaje się, że nadrzędnym celem banku jest sprowadzenie inflacji w kierunku wyznaczonego celu. Kolejna podwyżka, która jest rozważana przez rynek, będzie dla korony bodźcem wzrostowym. Przyszłość również rysuje się w jaśniejszych kolorach, warto więc rozważyć wstrzymanie się z wymianą.
“Riksbank wydaje się jednak priorytetyzować aktualnie sprowadzenie inflacji do celu kosztem wolniejszego wzrostu gospodarczego. Pomimo dość gołębich działań u startu cyklu, dokonał łącznie 400 pb. podwyżek, sprowadzając stopę referencyjną do poziomu 4%. Kolejny ruch w górę wcale nie jest wykluczony (jego implikowane rynkowo prawdopodobieństwo wynosi aktualnie ok. 50%), co mogłoby być dla waluty kolejnym bodźcem wzrostowym. W perspektywie naszej prognozy uwzględniamy wszystkie powyższe czynniki, biorąc pod uwagę także pewną poprawę globalnego sentymentu względem ryzyka w średnim terminie, m.in. za sprawą oczekiwanej rekonwalescencji chińskiej gospodarki. Spodziewamy się kursu EUR/SEK na poziomie 11,6 na koniec obecnego roku oraz dalszej aprecjacji szwedzkiej waluty w roku 2024, na który prognozowany przez nas kurs wspomnianej wyżej pary wynosi 11,0” - dodaje Jóźwiak.
Notowania SEK/EUR od ostatniego kryzysu
Źródło: TradingView
Według Łukasza Klufczyńskiego, głównego analityka InstaForex Polska, w średnim i długim terminie to SEK ma przed sobą lepsze perspektywy w parze z PLN-em. SEK jest też najbardziej skorelowaną waluta G10 z amerykańskimi akcjami technologicznymi, a te mogą zyskiwać po zakończeniu cyklu podwyżek w USA, jeszcze bardziej. Według ING na koniec roku kurs EUR/SEK będzie kształtował się w okolicach 11,00.
W perspektywie długoterminowej naukowcy Fredrik NG Andersson oraz Lars Jonung uważają, że umocnienie się korony wymaga trwałej restrukturyzacji polityki pieniężnej. Ta musi być bardziej restrykcyjna niż w strefie euro. Ekonomiści uważają, że członkostwo w strefie euro spowodowałoby zaniknięcie kursu korony jako swoistego bufora przed zakłóceniami zewnętrznymi, m.in. kryzysami finansowymi. Sama słaba korona nie powinna jednak stanowić niezaprzeczalnego argumentu za przyjęciem euro. Obecnie to na banku centralnym spoczywa odpowiedzialność za długoterminowe umocnienie się korony. To właśnie ta instytucja będzie rozliczana z podejmowanych działań w kolejnych latach. Warto również przywołać samo stanowisko banku sprzed kilku lat. Wielokrotnie powtarzano, że korona nie może stać się zbyt silna względem innych walut. Niemniej jej deprecjacja wynika właśnie z czynników krajowych, co wskazuje na konieczność restrukturyzacji polityki pieniężnej w Szwecji.
Zobacz również: Skandynawski kraj jest na granicy recesji. Winny dysfunkcyjny rynek nieruchomości. Krach zbliża się wielkimi krokami
Drogi Czytelniku!
Zapraszamy do wzięcia udziału w 21 edycji Ogólnopolskiego Badania Inwestorów (OBI) przeprowadzanego przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych (SII). Wypełniając ankietę prosimy - nie zapomnij o FXMAG.pl!
