Nielegalne zajmowanie mieszkań i domów to spory problem w Hiszpanii. Gdy na terenie nieruchomości zadomowią się obcy ludzie, należy czekać ponad 2 lata na ich eksmisję. Jak zatem radzą sobie obywatele?
- Hiszpania doświadcza sporych problemów w związku z dzikimi lokatorami.
- Średni czas eksmisji to 20,5 miesiąca.
- W przypadku dysponowania 10 nieruchomościami należy dowieść, że wcześniej starano się porozumieć z ocupas.
- Zobacz również: Jak rozwiązać problem wysokich cen mieszkań? Warto sięgnąć po tę metodę
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Ocupas na hiszpańskim rynku
W kontekście inwestowania na hiszpańskim rynku nieruchomości często pojawia się temat niejasnych przepisów, w szczególności dotyczących dzikich lokatorów. Z danych Delegacji Rządu Madrytu wynika, że w kraju jest blisko 100 tys. nieruchomości dotkniętych tym problemem spośród łącznej liczby 26 mln domów. Połowa z osób zajmujących mieszkania to osoby z przeszłością kryminalną, trzech na czterech należy do zorganizowanych grup.
Analityk Tomasz Narkun powołując się na dane Instytutu Cerdà, zwraca uwagę, że prawie 80 tys. nieruchomości w Hiszpanii jest obecnie zajmowanych przez ocupas. W świetle lokalnego prawa, eksmisja dzikich lokatorów trwa nawet 2 lata.
Zobacz również: Ceny działek budowlanych w Polsce - czy można spodziewać się spadku?
Narkun przytacza sytuację, która miała miejsce na Majorce, gdy przejeżdżający mężczyzna postanowił zająć cudzy dom. Po serii występków nałożono na niego karę grzywny.
Nowe dane pokazują, że prawie 79 000 nieruchomości w Hiszpanii jest obecnie zajmowanych przez dzikich lokatorów. Institut Cerdà, wiodący hiszpański think-tank badający to zjawisko (zwane squatters lub ocupas) zwraca uwagę na narastający problem oraz na prawo, które pozwala…
— Tomek Narkun (@TomekNarkun) November 26, 2023
Istnieją jeszcze bardziej szokujące przypadki. Serwis Expansion.com opisuje przykład miasta Alcobendas. Eksmitowano tam cały budynek mieszkalny, w którym od 2009 r. zamieszkiwały 62 rodziny, w sumie 300 osób.
Institut Cerdà ostrzega, że zjawisko to stało się chroniczne w kraju. Przewodnicząca Wspólnoty Madrytu Isabel Díaz Ayuso zauważa, że tzw. nielegalne skłotingi rozprzestrzeniły się w całej Hiszpanii, przy czym 40% z nich ma miejsce w Katalonii.
Złożone skargi o domniemanym zajęciu mienia
Źródło: Newtral.es
Co ciekawe, w 2022 r. spadła liczba składanych skarg do Państwowych Sił i Korpusu Bezpieczeństwa. Jak się okazuje, te nie zawsze kończą się sukcesem, a część Hiszpanów skarży się na zbyt wolne działania służb. Lokalne media powołują się na opinię Gonzalo Bernardosa, profesora ekonomii i dyrektora na Uniwersytecie w Barcelonie. Według niego wejściu w życie nowej ustawy mieszkaniowej spodziewane jest ponowne odbicie w liczbie ocupas.
“To, co się dzieje, jest “dziedzictwem” lat 2008-2013, kiedy banki eksmitowały osoby, które nie spłacały kredytu hipotecznego. Do tych domów weszli lokatorzy i wytworzyła się społecznie sytuacja “współudziału”. Wykorzystując tę sytuację, mafie zaczęły działać, tworząc duży biznes” – dodaje Bernardos.
Zobacz również: Ceny mieszkań w Polsce znowu wzrosną! Zobacz, o ile - mamy wyliczenia!
Masz więcej niż 10 nieruchomości? Szykuj się na problemy
Zorganizowane grupy wchodzą do domów, wcześniej upewniając się, że tymczasowo nikt w nich nie mieszka. Przez pierwsze dni starają się być niezauważonymi przez sąsiadów. Sprawa pogarsza się, gdy dziki lokator chce wynająć mieszkanie osobie trzeciej, która zazwyczaj nie jest świadoma stanu prawnego nieruchomości. W wyniku tych działań właściciel ma trudności z udowodnieniem przed sądem, że dom czy mieszkanie jest jego własnością.
Średni czas oczekiwania na eksmisję to 20 miesięcy. Po pierwsze, skarga musi zostać pozytywnie rozpatrzona przez sądy pierwszej instancji, co w 2022 r. trwało średnio 10,9 miesiąca. Następnie musi zostać rozpatrzona w przesłuchaniach wojewódzkich, co wydłuża czas oczekiwania na opuszczenie domu średnio o 9,6 miesiąca.
Przeprowadzenie eksmisji nie jest jednak proste. Data musi zostać podana z wyprzedzeniem. Jeśli ktoś ma więcej niż 10 nieruchomości, wówczas musi dowieść, że próbował się “dogadać” z niechcianymi lokatorami. Gdy nie jest w stanie tego udowodnić, wówczas procesy zostają anulowane.
Kiedy problem zostanie rozwiązany?
W Hiszpanii temat eksmisji jest bardzo medialny. Aby poradzić sobie z niechcianymi lokatorami, obchodząc jednocześnie prawo, na rynku zaczęły pojawiać się firmy wynajmujące muskularnych mężczyzn. Mają one skłonić niechcianych gości do opuszczenia budynków.
???????? Hiszpania - kraj z tektury? Nierozwiązany problem z dzikimi lokatorami (tzw. okupas) sprawił, że popularność zyskują firmy bicepsowych "negocjatorów" (poniżej z właścicielką odzyskanego domu ????). Sytuacja w ???????? rozwinęła się ciekawie za rządów lewicy. #nieruchomości #Hiszpania pic.twitter.com/WBZToHS98Z
— Andrzej Prajsnar ???????? (@AndrzejPrajsnar) October 12, 2023
Zdecydowana większość mieszkań zajmowanych przez ocupas to budynki opuszczone. Nie jest to jednak regułą. Większość przypadków (75-80%) wprowadzenia się dzikich lokatorów jest powiązanych nieruchomościami należącymi do dużych graczy, głównie podmiotów finansowych i funduszy inwestycyjnych. Wykrywa się jednak coraz więcej przypadków zajęć mieszkań zlokalizowanych na parterze.
Portal La Vanguardia dotarł do Xaviera Mauriego, dyrektora organizacji Habitat3. Według niego obecnie 16 z 950 apartamentów, którymi zarządza w Katalonii, jest zamieszkanych nielegalnie. Co więcej, uważa on, że w ostatnich miesiącach doszło do siedmiu nowych prób uzurpowania nieruchomości. Mauri zaznaczył, że problem dotyczy obywateli zagrożonych ubóstwem. Niemniej, z jego obserwacji wynika, że głównym problemem w zwalczaniu tego zjawiska jest „powszechne poczucie, że zajmowanie cudzego mieszkania praktycznie nie wiąże się z ryzykiem”. Władze często nie podejmują żadnych działań mających na celu pozbycie się niechcianych lokatorów.
