Globalne ceny surowców rolnych wobec szczytu z zeszłego roku spadły o blisko 24%, jak wynika z danych opracowanych przez Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Tymczasem, w tym samym czasie żywność w Polsce mocno podrożała.
- Światowe ceny płodów rolnych spadły do poziomów sprzed niemal 3 lat
- W ciągu ostatniu 12 miesięcy ceny żywności w Polsce wzrosły o blisko 16%, wynika z danych GUS
- Od początku przyszłego roku wzrost ten może nabrać rozpędu: skończy się “tarcza antyinflacyjna”
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Żywność globalnie mocno potaniała
Indeks cen żywności FAO* (FFPI) wyniósł średnio 121,4 punktu w sierpniu 2023 roku, co oznacza spadek o 2,6 punktu (2,1%) w porównaniu z lipcem. Umieszcza to wartość indeksu aż o 38,3 punktu (24%) poniżej szczytu osiągniętego w marcu 2022 roku.
Natomiast jeśli porównamy sierpniowe wskazanie indeksu z analogicznym okresem przed rokiem, to mierzone ceny żywności są obecnie niższe o niecałe 12%. Rezultatem zniżki cen jest ich powrót do poziomów notowanych po raz ostatni jesienią 2020 roku.
Źródło: FAO.org, Datawrapper
Spadek odzwierciedlał zniżki indeksów cen produktów mlecznych, olejów roślinnych, mięsa i zbóż. Co istotne, wyraźnie podrożał cukier, który jest o 40% droższy niż rok temu, jak wynika z danych FAO.
W największym stopniu potaniał nabiał, bo o około 29%. Sporo tańsze są także oleje roślinne, bo przeciętnie o ponad 22%.
Zobacz także: Jedna z najważniejszych walut nurkuje! Jest na najniższym poziomie względem dolara od 16 lat!
W Polsce żywność nadal coraz droższa
Tymczasem, spoglądając na ostatnie dane inflacyjne dostępne dla Polski (lipiec), produkty spożywcze są wyraźnie droższe niż przed rokiem. Wskaźnik inflacji CPI dla kategorii “żywność i napoje bezalkoholowe” wykazał wzrost o 15,6% wobec analogicznego okresu rok wcześniej.
W sierpniu 2023 r. #ceny żywności i napojów bezalkoholowych wg szybkiego szacunku wzrosły w porównaniu do sierpnia 2022 r. o 12,7% (wskaźnik cen 112,7), a w stosunku do lipca 2023 r. obniżyły się o 1,0% (wskaźnik cen 99,0).https://t.co/yrwOqapJW9#GUS #statystyki #żywność pic.twitter.com/qao4uOw2WR
— GUS (@GUS_STAT) August 31, 2023
Warto zauważyć jednak, że wskaźnik CPI oraz indeks cen żywności FAO mają nieco inne cele pomiaru. Indeks FAO koncentruje się na odzwierciedleniu zmian w notowaniach giełdowych surowców rolnych. Skupia się na surowcach nieprzetworzonych lub słabo przetworzonych, które są sprzedawane w ilościach hurtowych.
“Indeks cen żywności FAO jest miarą miesięcznej zmiany międzynarodowych cen koszyka towarów żywnościowych. Składa się on ze średniej pięciu indeksów cen grup towarowych ważonych średnim udziałem eksportu każdej z grup w latach 2014-2016. Grupy te to: zboża, mięso, nabiał, olej roślinny i cukier.” - czytamy na stronie FAO.org.
Z kolei GUS analizuje ceny artykułów spożywczych dostępnych w sklepach. W tym przypadku, dotyczy on głównie produktów spożywczych przetworzonych oraz towarów, które nie są uwzględnione w indeksie FAO, takich jak owoce czy warzywa.
Istnieje też znacząca różnica w zakresie pomiaru, bowiem ceny produktów na sklepowych półkach obejmują również znacznie więcej czynników. Są to między innymi: wzrost płac, koszty energii, transportu, opakowań czy marża sklepu i hurtowni.
Jednak istotne jest to, że ceny surowców rolnych i spożywczych spadają. Prędzej czy później, przełożyć się to powinno na zniżkę cen żywności w Polsce. Najważniejszym komponentem ceny produktu jest bowiem to, ile należy za nią zapłacić w hurcie.
Zobacz także: Kolejna bańka na rynku nieruchomości? Ten wskaźnik nie kłamie! 5 najciekawszych WYKRESÓW
Przed miesiącem ekonomiści z biura analiz Pekao tak skomentowali spadek cen według indeksu FAO:
“(...) Z wielu przyczyn korelacja indeksu FAO z inflacją polskiej żywności nie jest perfekcyjna, jak również jego zmienność jest znacznie większa… ale na pewno można traktować jego wskazania jako drogowskaz co do średnioterminowej przyszłości. W tle jest jeszcze kwestia powrotu do wyższych stawek VAT na żywność, co zakładamy stanie się z początkiem 2024 r.” - stwierdzili analitycy Pekao.
Wygląda na to, że globalny indeks cen żywności FAO w ujęciu r/r wychodzi powoli z dołka. Owszem, z wielu przyczyn korelacja indeksu FAO z inflacją polskiej żywności nie jest perfekcyjna, jak również jego zmienność jest znacznie większa… ale na pewno można traktować jego… pic.twitter.com/kJAE51DlVC
— Analizy Pekao (@Pekao_Analizy) August 4, 2023
Żywność podrożeje w Polsce w 2024 roku - koniec Tarczy Antyinflacyjnej
Wiceminister finansów Sebastian Skuza ogłosił, że w 2024 roku zakończy się obowiązywanie tarczy antyinflacyjnej, co skutkować będzie przywróceniem podatku VAT na żywność od stycznia. Tarcza antyinflacyjna, wprowadzona w lutym 2022 roku, obecnie ogranicza się już tylko do zwolnienia z podatku VAT na produkty spożywcze, a to zwolnienie zostało przedłużone do końca 2023 roku.
Choć znamy już szacunkowe dane stopy inflacji CPI za sierpień 2023 roku w Polsce (wyniósł 10,1% rdr), to na oficjalny odczyt należy poczekać do piątku 15 września. Nie jest wykluczone, że zobaczymy wynik jednocyfrowy, choć prognoza zarówno dane wstępne, jak i prognoza wskazują, że raczej nie.
