W 2h21 ponownie jak rok wcześniej na wszystkich wiodących rynkach (oprócz Warszawy) nastąpił spadek czynszów wywoławczych1 . Przypuszczamy, że spadki w czynszach transakcyjnych były jeszcze silniejsze - dane te od 2021 nie są publikowane. Należy zwrócić uwagę, że zmiany w czynszach kwotowane są w EUR, spadający kurs PLN nieznacznie mitygował powyższe spadki.
Budżety przewidziane na ekspansję sklepów stacjonarnych pozostały silnie ograniczone już od 2019, pandemia doprowadziła do dalszych ograniczeń. Wielu handlowców redukuje sieci ze względu na długotrwałe trendy wynikające z transformacji handlu w kierunku e-commerce. Wszystko to powoduje, że czynsze dla sklepów odzieżowych w centrach handlowych pozostają pod presją. Czynsze referencyjne dotyczące sklepów odzieżowych w centrach handlowych o powierzchni około 100 m2 są w grupie najbardziej narażonych na utratę wartości czynszowych.
Najbezpieczniejsze pod względem utraty wartości czynszowej pozostają centra handlowe typu convenience oraz retail park, są to również obiekty, których dalsza ekspansja ma miejsce na krajowym rynku
W naszym przekonaniu spadki czynszów będą trwalsze od epidemii Covid-19. Nawet jeżeli w sytuacji silnej inflacji czynsze nominalne pozostaną stabilne (lub nieznacznie wzrosną), rozwój e-commerce będzie negatywnie oddziaływał na dotychczas najbardziej dochodowy sektor modowy.
Należy zwrócić uwagę, że transformacja centrów handlowych w kierunku obiektów nakierowanych na spędzanie wolnego czasu nie będzie obojętna na przeciętne wartości czynszowe obiektów handlowych. W centrach handlowych głównym generatorem wysokich czynszów dotychczas były sklepy modowe oraz z akcesoriami dla kobiet. ‘
Czynsze obecnie charakteryzują się znacznym zróżnicowaniem pomiędzy Warszawą i pozostałymi rynkami2 . Szczególnie dużą różnicę obserwujemy w subsektorze najlepszych lokali handlowych. W przypadku innych typów lokali różnica pomiędzy Warszawą a regionami jest istotnie mniejsza. W Warszawie jak dotychczas panowały nietypowe warunki podażowe z bardzo nietypową pozycją obiektu Złote Tarasy na mapie handlowej stolicy
W obiektach handlowych efektywne czynsze transakcyjne dotychczas były o około 15% niższe od czynszów wywoławczych. W Warszawie ze względu na wyjątkowo niski współczynnik pustostanów różnica ta stanowiła około 10%. Przypuszczamy, że od początku epidemii relacja ta została zaburzona, a różnice w czynszach wywoławczych oraz transakcyjnych są o co najmniej kilka punktów procentowych wyższe
***Materiał pochodzi z raportu PKO BP: “Nieruchomości Handlowe - Analizy Nieruchomości”, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
