Niehandlowe niedziele mogły obniżyć dynamikę sprzedaży detalicznej o 2-3 pkt. proc. - szacują w poniedziałkowym raporcie ekonomiści Credit Agricole. Ich zdaniem, zakaz handlu ograniczył tempo wzrostu konsumpcji głównie w II kw. tego roku. W ocenie ekonomistów negatywny wpływ zakazu na tempo sprzedaży powinien wygasnąć w marcu 2019 r.
Weź udział w darmowym kursie inwestycyjnym z Dawidem Augustynem
"Biorąc pod uwagę, że od marca do października mieliśmy w każdym miesiącu dwie albo trzy niedziele z zakazem handlu to zgodnie z wynikami estymacji dynamika sprzedaży w tym okresie była średnio niższa o 2-3 pkt. proc. niż w scenariuszu, w którym wszystkie niedziele byłyby handlowe" - napisali ekonomiści.
"W rezultacie, w październiku poziom sprzedaży detalicznej w cenach stałych był niższy o 1,9 proc. niż scenariuszu alternatywnym bez wprowadzenia zakazu handlu w niektóre niedziele. Trzymając się ściśle wyników estymacji można przyjąć, że negatywny wpływ zakazu na dynamikę sprzedaży detalicznej wygaśnie w marcu 2019 r." - dodali.
W analizie ekonomiści zwracają uwagę, że dane Głównego Urzędu Statystycznego o sprzedaży detalicznej obejmują tylko sklepy zatrudniające powyżej 9 osób, co oznacza, że powyższe wyniki mogą przeszacowywać negatywny wpływ handlu na aktywność zakupową i konsumpcję gospodarstw domowych.
"Niektórzy klienci ze względu na wprowadzenie zakazu handlu realizowali swoje zakupy w sklepach internetowych zamiast stacjonarnych (np. sprzęt RTV, AGD). Takie transakcje często nie są uwzględnione w danych GUS ze względu na kryterium liczby osób zatrudnionych. Ponadto, niedziele z zakazem handlu mogły prowadzić do zwiększonego popytu gospodarstw domowych na usługi (np. gastronomiczne) celem substytucji zakupów żywnościowych. Zarówno sprzedaż internetowa, jak i usługi gastronomiczne uwzględnione są w danych o konsumpcji gospodarstw domowych" - napisali w raporcie.
"Należy również zwrócić uwagę, że negatywny wpływ zakazu handlu na sprzedaż detaliczną był najprawdopodobniej silniejszy w pierwszych kilku miesiącach jego obowiązywania i z czasem stopniowo obniżał się. Gospodarstwa domowe potrzebowały czasu, aby dostosować swoje zwyczaje zakupowe do nowych regulacji np. poprzez dokonywanie zakupów w inne dni. Ponadto mało prawdopodobne jest odkładanie +w nieskończoność+ koniecznych zakupów" - dodali.
Credit Agricole zaznacza też, że powyższa analiza na temat wpływu zakazu handlu na sprzedaż detaliczną ma charakter poglądowy.
"Do oszacowanego przez nas wpływu (jedna niedziela niehandlowa obniża dynamikę sprzedaży o 1 pkt. proc.) należy podchodzić z ostrożnością ze względu na czynniki zarysowane powyżej. Uważamy, że gospodarstwa domowe dostosowały swoje zwyczaje zakupowe i strukturę konsumpcji do obowiązujących regulacji dużo szybciej niż w ciągu jednego roku założonego w modelu" - napisali w raporcie.
"Oczekujemy, że dostosowanie to nastąpiło w ciągu kilku miesięcy. Dlatego uważamy, że zakaz handlu ograniczył tempo wzrostu konsumpcji głównie w II kw. br. i w mniejszym stopniu w I i III kw. Zakładamy, że w IV kw. br. wpływ tego czynnika nie był istotny" - dodali.
Ustawa z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni przewiduje stopniowe ograniczanie liczby niedziel, w których handel i wykonywanie pracy w handlu będzie dozwolone. Do końca 2018 r. zakaz nie będzie obowiązywać w pierwszą i ostatnią niedzielę każdego miesiąca, a także w dwie kolejne niedziele poprzedzające Boże Narodzenie i w niedzielę poprzedzającą Wielkanoc.
W 2019 r. zakaz nie będzie obowiązywać w ostatnią niedzielę każdego miesiąca, a także w dwie kolejne niedziele poprzedzające Boże Narodzenie i w niedzielę przed Wielkanocą. Od 2020 r. zakaz nie będzie obowiązywać w ostatnią niedzielę stycznia, kwietnia, czerwca i sierpnia, a także w dwie kolejne niedziele poprzedzające Boże Narodzenie i w niedzielę przed Wielkanocą.
Ustawa zawiera cały katalog wyłączeń spod zakazu handlu.
W niedziele dozwolony jest handel m.in. w sklepach, w których przeważa działalność gastronomiczna; w piekarniach i cukierniach (w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi), na stacjach paliw płynnych, w kwiaciarniach, w sklepach z pamiątkami, w aptekach, placówkach pocztowych, w sklepach, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi czy kuponami gier.
Wyłączone spod zakazu są placówki, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek.
Zakaz nie dotyczy sklepów internetowych.
