Przyjęcie Bitcoina jako legalnego środka płatniczego w Salwadorze to największy eksperyment wdrożenia kryptowaluty w historii. Prezydent tego kraju jest wielkim fanem crypto i regularnie inwestuje w BTC publiczne środki. Czy transakcje przyniosły zysk? Jak postępuje adopcja BTC w Salwadorze?
- Bitcoin już od ponad 2 lat jest środkiem płatniczym w Salwadorze
- Jednak wiele obietnic związanych z kryptowalutą okazało się kompletnym rozczarowaniem
- Czy Salwador zarobił na zakupach BTC?
Bitcoin jako inwestycja rządu Salwadoru - klapa czy sukces?
Nayib Bukele jako zagorzały fan Bitcoina wykorzystał rezerwy Salwadoru do odważnej inwestycji w BTC. Co istotne, inwestuje on pieniądze rządowe, a nie własne.
Do czasu publikacji tego tekstu (28 grudnia 2023 roku), Salwador zakupił 2 786 BTC po średniej cenie 42,43 tys. USD za monetę. Daje to łączny koszt portfela w wysokości 119,559 mln USD. Dane te oparte są na “Nayib Bukele Portfolio Tracker” - portalu śledzącym portfel inwestycyjny rezerw Salwadoru w BTC.
W rezultacie, inwestycja Bukele obecnie ponad kreską i osiąga “papierowy zysk” w wysokości 1,729 mln USD. Oznacza to stopę zwrotu na poziomie 1,46%, bowiem obecnie Bitcoin handlowany jest po około 43 tys. USD.
Wykres: portfel inwestycyjny Salwadoru
Źródło: Nayib Bukele Portfolio Tracker
Zakupy dokonywane przez Bukele należy podzielić na dwa rodzaje: “hurtowe”, w których prezydent Salwadoru jednorazowo kupował duże ilości Bitcoina, oraz “konsekwentne”, które są serią zakupów po 1 BTC dziennie.
Pierwszy “hurtowy” zakup BTC przez Bukele został dokonany 6 września 2021 roku. Z kolei jego ostatnia transakcja kupna miała miejsce 18 listopada 2022 roku, tuż po hucznym krachu giełdy FTX. W sumie Salwador dokonał 12 zakupów “hurtowych”.
Potem, Bukele zobowiązał kraj do kupowania 1 BTC dziennie. Od 18 listopada 2022 roku do dziś zakupiono 406 monet.
Inwestycja prezydenta Salwadoru miała swoje wzloty i upadki. W okresie od listopada 2021 roku (tuż po pierwszym zakupie Bitcoina przez Salwador) BTC stracił około 70% swojej wartości przez kolejne 12 miesięcy. Do tego czasu Bukele na inwestycje w kryptowalutę wydał około 150 mln USD, około 4% rezerw narodowych Salwadoru.
El Salvador's #Bitcoin investments are in the black!
— Nayib Bukele (@nayibbukele) December 4, 2023
After literally thousands of articles and hit pieces that ridiculed our supposed losses, all of which were calculated based on #Bitcoin’s market price at the time...
With the current #Bitcoin market price, if we were to sell… pic.twitter.com/gvl2GfQMfb
W rezultacie, w pewnym momencie w 2022 roku krypto-portfel inwestycyjny Salwadoru osiągał niezrealizowaną stratę ponad 50%. W grudniu inwestycja “wyszła na plus” po raz pierwszy od stycznia 2022 roku, czyli po 23 miesiącach. Oczywiście, “na papierze”, bo nie było przecież transakcji sprzedaży.
Jednak Bitcoin dla Salwadoru to więcej niż inwestycja. To także pierwszy na świecie przypadek wdrożenia kryptowaluty jako legalnego środka płatniczego. Czy eksperyment się powiódł?
Czytaj również: Cena metalu spadnie o 20%! Zaskakująca prognoza wielkiego banku
Bitcoinowy eksperyment Salwadoru - pierwsza adopcja na świecie
Salwador stał się pierwszym krajem na świecie, który zdecydował się zaimplementować Bitcoina jako oficjalny i legalny środek płatniczy.
Przewodnikiem inicjatywy był sam Nayiba Bukele, który twierdził, że poprawi to sytuację kulejącej gospodarki, a także ułatwi korzystanie z usług bankowych. Zaletą miało być także pozyskanie inwestorów zagranicznych.
Prezydent twierdził również, że przyjęcie Bitcoina ułatwiłoby Salwadorczykom mieszkającym za granicą wysyłanie przekazów pieniężnych do swoich krewnych w kraju.
Pomysł wprowadzenia BTC jako środka płatniczego kraju po raz pierwszy ogłoszony został 5 czerwca 2021 roku w dość nietypowy jak na głowę Państwa sposób: na kongresie Bitcoin Conference 2021 w Miami.
Już cztery dni później, parlament Salwadoru zagłosował za przyjęciem ustawy o bitcoinie, która uczyniła kryptowalutę legalnym środkiem płatniczym w kraju.
Przyjęcie zostało skrytykowane zarówno na arenie międzynarodowej, jak i w Salwadorze. Powoływano się na zmienność Bitcoina, jego negatywny wpływ na środowisko i brak przejrzystości w zakresie polityki fiskalnej rządu. Bank Światowy odrzucił wniosek rządu o pomoc we wdrażaniu prawa ze względu na obawy dotyczące przejrzystości i wpływu “wydobycia” kryptowaluty na środowisko.
Ustawa “o Bitcoinie” weszła w życie 7 września 2021 roku. Wtedy, BTC oficjalnie stał się prawnym środkiem płatniczym w Salwadorze. W ramach wsparcia wdrożenia krypto, rząd wymagał od wszystkich firm, aby go akceptowały.
Aby rozpropagować projekt, rząd ogłosił, że rozda 30 USD w BTC osobom, które zarejestrują w elektronicznym portfelu o nazwie Chivo. Ta inicjatywa kosztowała około 75 mln USD i w skrócie: okazała się klapą. Salwadorczycy nie mieli pojęcia czym jest Bitcoin, jak działa i jak go użyć.
Sondaż opublikowany przez Central American University we wrześniu 2021 roku wykazał, że 90% obywateli nie miało wówczas pojęcia o tym, czym jest bitcoin. Z kolei 68% nie zgadzało się z decyzją o przyjęciu go jako prawnego środka płatniczego.
Nadchodzą bitcoinowe obligacje i Bitcoin City
Kolejnym etapem rozwoju Bitcoina w Salwadorze są “Obligacje Wulkaniczne”. To nowy pomysł prezydenta Bukele. Mogą one zostać uruchomione już w I kwartale 2024 roku, według Krajowego Biura Bitcoin Salwadoru.
Obecnie trwają prace nad określeniem wielkości oferty obligacji, która ma osiągnąć 1 mld USD.
Bukele po raz pierwszy ujawnił “Obligacje Wulkaniczne” w 2021 roku, kiedy ogłosił budowę tak zwanego Bitcoin City, które miałoby zostać sfinansowane ze środków pochodzących z tych obligacji.
Miasto ma powstać w regionie La Union i ma być zasilane energią geotermalną z pobliskiego wulkanu. Mieszkańcy nie będą musieli płacić żadnych podatków poza podatkiem VAT, obiecuje prezydent Salwadoru.
“Naszym interesem jest rozwój nowych rynków kapitałowych w bitcoinie, a emisja pierwszej obligacji państwowej wspieranej przez bitcoina pomoże nam to osiągnąć” - stwierdziła Stacy Herbert, dyrektor salwadorskiego Biura Bitcoin.
Obligacje zostaną wyemitowane za pośrednictwem Bitfinex Securities. Podobno wykorzystana będzie sieć Liquid firmy Blockstream.
Zobacz także: Spadek ceny BTC - co dalej? Czy kurs Bitcoina wzrośnie? Sprawdź prognozy ekspertów!
Krytyka adopcji BTC w Salwadorze
Przyjęcie kryptowaluty w Salwadorze wywołało krytykę społeczeństwa kraju. W dniu wejścia w życie nowych przepisów o Bitcoinie (7 września 2021), tysiące protestujących zebrało się w San Salvador, stolicy kraju, aby zaprotestować przeciwko wdrożeniu BTC.
Obywatele byli zaniepokojeni brakiem przejrzystości w zakresie tworzenia przepisów i nie rozumieli aplikacji Chivo. Byli także przeciwni wykorzystaniu środków publicznych do zakupu kryptowaluty.
Ankieta przeprowadzona przez Centro de Estudios Ciudadanos na Uniwersytecie Francisco Gavidia w Salwadorze w listopadzie 2021 roku pokazała, że 91% obywateli wciąż wolało używać USD zamiast BTC (dolar jest walutą tego kraju).
Według ankiety przeprowadzonej przez Central American University trzy miesiące po wejściu w życie ustawy o bitcoinie 34,8% populacji wciąż nie miało zaufania do BTC. Kolejne 35,3% miało niewielkie zaufanie, natomiast 13,2% posiadało pewien jego stopień, a 14,1% duże.
Większość badanych (56%) pobrało rządowy portfel Chivo. Jednak wśród nich 63% nigdy go nie użyło lub skorzystało z niego tylko raz. Z kolei 36,3% używało BTC co najmniej raz w miesiącu.
Badanie opublikowane przez amerykański NBER wykazało, że 20% osób, które pobrały aplikację Chivo, nie wykorzystało bonusu za rejestrację w wysokości 30 USD, a dodatkowe 61% użytkowników Chivo przestało korzystać z aplikacji po wydaniu bonusu.
W styczniu 2022 roku magazyn Fortune poinformował, że przejście na Bitcoin utrudniło płacenie zagranicznych przekazów pieniężnych wielu Salwadorczykom, a nie ułatwiło, jak obiecywano. Okazało się, że opłaty związane z transakcjami kryptowalutowymi były kilkukrotnie droższe niż wcześniejsza tradycyjna forma.
Według banku centralnego Salwadoru, BTC został wykorzystany w zaledwie 1,9% płatności wysłanych do Salwadoru między wrześniem 2021 roku a kwietniem 2022 roku.
BTC nie przypadł do gustu również przedsiębiorcom. Zaledwie 20% firm akceptowało płatności w bitcoinach na początku 2022 roku. Jak wynika z danych Salwadorskiej Izby Handlowej, tylko 14% firm przeprowadziło transakcje w BTC między wrześniem 2021 roku a lipcem 2022 roku. Tylko 3% uznało, że możliwość korzystania z bitcoinów jest cenna.
Międzynarodowa krytyka - “niepotrzebne ryzyko”
Wielu międzynarodowych ekspertów finansowych jeszcze przed akceptacją BTC ostrzegało, że zmienność notowań kryptowaluty wprowadzi niepotrzebne ryzyko i niestabilność do kulejącej gospodarki Salwadoru.
Przed wprowadzeniem Bitcoina, ale po ogłoszeniu planów jego adopcji, w lipcu 2021 roku agencja Moody’s obniżyła rating kredytowy Salwadoru. Wprost powołano się na politykę fiskalną Bukele i przyjęcie Bitcoina jako główne czynniki.
W styczniu 2022 roku Międzynarodowy Fundusz Walutowy wezwał Salwador do zaprzestania używania kryptowaluty jako prawnego środka płatniczego, powołując się na ryzyko dla stabilności finansowej kraju, integralności i ochrony konsumentów.
Tempo wzrostu gospodarczego Salwadoru spadło od czasu akceptacji BTC, a wielu ekonomistów przewidywało, że prawdopodobnie nie spłaci on swojego zadłużenia.
Stopa wzrostu gospodarczego w Salwadorze
Źródło: Trading Economics
W odpowiedzi na te problemy prezydent Bukele zmniejszył wydatki publiczne, w tym infrastrukturę wodną i usługi publiczne w niektórych gminach.
