Przy wyznaczaniu dogodnych momentów wejścia na rynek czy też potwierdzaniu sygnałów handlowych, niezwykle przydatnymi wskaźnikami są oscylatory Momentum i Relative Strength Index (RSI). Po raz pierwszy zostały opisane w książce 'New Concepts in Technical Trading Systems' autorstwa J. Wellesa Wildera.
RSI
Zanim pokażę w jaki sposób można połączyć oba wskaźniki oraz stworzyć na ich podstawie skuteczny system handlowy, drogą wstępu opiszę każdy z nich. RSI, inaczej wskaźnik względnej siły to oscylator określający stopień wyprzedania lub wykupienia rynku, a tym samym siłę trendu. Przyjmuje wartości od 1 do 100. Określa się go następującym wzorem:
Liczba okresów, z których oblicza się średnią wartość spadku lub wzrostu cen zamknię- cia to zazwyczaj standardowo 14, lecz dla lepszych wyników ta wartość powinna być parametryzowana względem charakterystyki danego instrumentu.
■ Wartość rsi ponad 70: standardowo określa stan wykupienia danego instrumentu, co mo- że zwiastować odwrócenie trendu wzrostowego lub zbliżającą się korektę ceny.
■ Wartość rsi poniżej 30: standardowo określa stan wyprzedania danego instrumentu, co może zwiastować odwrócenie trendu spadkowego lub zbliżającą się korektę ceny.
Wykres 1
Dla pewności sygnału, część inwestorów traktuje poziomy 80 i 20 lub inne jako dodatkowe potwierdzenie dogodnych warunków zajęcia pozycji. Podstawowa interpretacja wskaźnika polega na zajęciu pozycji kupna w przypadku powrotu wskaźnika w rejon 30-40 ze strefy wyprzedania danego instrumentu (poniżej 30) oraz analogicznie, zajęcia pozycji sprzedaży w przypadku powrotu wskaźnika w rejon 60-70 ze strefy wykupienia (powyżej 70). Inne interpretacje polegają zazwyczaj na wystąpieniu dywergencji między wskazaniami rsi, a ceną instrumentu jako sygnał zmieniającego się trendu.
MOMENTUM
Momentum mierzy szybkość zmiany ceny. Jest to bardzo przydatny wskaźnik, określający siłę lub słabość ruchu ceny instrumentu w danym kierunku. Jak pokazuje historia, jest on szczególnie skuteczny przy wzrastającym rynku i głównie z uwagi na to, że trendy wzrostowe zazwyczaj trwają dłużej, niż spadkowe. Wzór dla Momentum to:
Podstawową interpretacją wskaźnika Momentum to sygnał kupna, jeśli wartość wskaźnika jest powyżej zera i oraz sygnał sprzedaży przy wartości poniżej 0. Zajęcie pozycji powinno standardowo nastąpić zaraz po przekroczeniu tego poziomu, natomiast kontynuacja trendu może trwać tak długo, jak tylko wartości utrzymują się po właściwej dla trendu stronie.
Wykres 2
Wykres 3
Na platformach większości brokerów poziom 0 jest reprezentowany przez linię poziomą o wartości 100 na wykresie wskaźnika.
KOMBINACJA MOMENTUM I RSI
Powyższy wykres reprezentuje sygnały handlowe, wygenerowane przez połączenie wskazań Momentum i rsi na niemieckim indeksie dax30, od listopada 2015 roku. Zdecydowana większość sygnałów zapewniła inwestorom bardzo wysokie zyski, aż do momentu pojawienia się sygnału przeciwnego, wynikającego ze wskazań jednego z dwóch wskaźników. Ponadto dłuższe trendy często były podwójnie potwierdzone przez pozytywne wskazania zarówno rsi, jak i Momentum. Biorąc pod uwagę zakres ruchu w trakcie trwania trendu, inwestorzy mogli zabezpieczać swoje pozycje zleceniami typu kroczący Stop Loss oraz dobierać pozycje zgodne z trendem po korektach, a zyski realizować od razu po pojawieniu się sygnału przeciwnego lub przy strategicznych poziomach ceny względem analizy technicznej. Natomiast z pewnością najkorzystniejszym momentem zajęcia pozycji, jak pokazuje oparta na historii statystyka, jest cena zaraz po wystąpieniu sygnału, zapewniając sobie tym samym w większości przypadków bardzo korzystny stosunek ryzyka do potencjalnego zysku.
