Problem bezpieczeństwa żywnościowego zaczyna być również silniej akcentowany w dyskusjach na szczeblu administracji unijnej. Nie jest wykluczone, że obawy o dostawy żywności oraz wysokie ceny surowców rolnych, a także zagrożenie kryzysem energetycznym, wpłyną częściowo na zmianę priorytetów polityki unijnej, w tym też weryfikacji przyjętych celów w strategiach Zielonego Ładu w rolnictwie, dotyczących m.in. zmniejszenia zużycia nawozów czy też wyłączenia użytków rolnych na cele nieprodukcyjne.
2 marca 2022 podczas spotkania z ministrami rolnictwa krajów UE, unijny Komisarz ds. rolnictwa J. Wojciechowski wskazał na taką możliwość, podkreślając kwestię bezpieczeństwa żywnościowego. Choć późniejsze wypowiedzi F. Timmermansa, dotyczące Zielonego Ładu i utrzymania celów rolnictwa zrównoważonego, studzą oczekiwania istotnych zmian w tym zakresie.
Ochrona rynków wewnętrznych
Obawy o bezpieczeństwo żywnościowe powodują, że możemy obserwować zjawisko zwiększonego protekcjonizmu. Część krajów, takich Turcja, Indonezja czy Argentyna (dodatkowe opłaty eksportowe) poczyniły kroki w kierunku zabezpieczenia krajowego rynku i kontroli eksportu. Węgry 6 marca ogłosiły wstrzymanie eksportu zbóż, podobnie zadecydowała wcześniej Mołdawia zawieszając eksport pszenicy do 24 kwietnia. Serbia wstrzymała eksport pszenicy, kukurydzy, mąki i oleju słonecznikowego (za Reuters). Niemniej, skalę dotychczasowych działań można oceniać jako mało znaczącą dla światowego handlu. Zaostrzenia w zakresie eksportu oleju palmowego wprowadzono też w Indonezji. Możliwe jest, w najbliższym okresie część krajów może zdecydować się na podobne rozwiązania.
Nie jest wykluczony również scenariusz częściowego administracyjnego ograniczenia dostaw pszenicy z Rosji z uwagi na wysokie ceny lub też jako element sankcji odwetowych na kraje potępiające agresję. Warto jednak pamiętać, że już w dwóch poprzednich latach, z uwagi na pandemię, Rosja w celu ochrony rynku krajowego regulowała swój eksport zbóż. Podpisany 8 marca przez W. Putina dekret o wstrzymmaniu eksportu niektórych towarów do końca 2022 nie obejmuje zbóż (m.in. z uwagi na duże uzależnienie Rosji od eksportu pszenicy). Z informacji medialnych wynika, że Rosja może zakazać eksportu zbóż do krajów Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej od 15 marca do 31 sierpnia oraz wprowadzić zakaz eksportu cukru poza Euroazjatycką Unię Gospodarczą. Biorąc pod uwagę strukturę rosyjskiego eksportu pszenicy nie zmienia to istotnie obrazu sytuacji na rynku.
***Materiał pochodzi z raportu PKO BP: Analizy Sektorowe, Monitoring branżowy, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk
