Bezpieczeństwo inwestowania w polisy na życie z amerykańskiego rynku wtórnego oparte jest na trzech filarach:
1. Bezpiecznych aktywach jakim są polisy na życie obywateli USA.
2. Największym na świecie rynku ubezpieczeń na życie.
3. Udziale renomowanych podmiotów - znanych banków i wyspecjalizowanych funduszy Life Settlements.
Ad 1. Ubezpieczenie/polisa na życie to rodzaj ubezpieczenia, którego przedmiotem jest życie ubezpieczonego. Śmierć osoby ubezpieczonej powoduje obowiązek wypłaty świadczenia przez towarzystwo ubezpieczeń na rzecz uposażonych. Oznacza to również koniec obowiązku opłacania składek. Zobowiązanie towarzystwa ubezpieczeniowego jest nieodwołalne.
Unikalną cechą amerykańskich polis na życie jest tzw. "klauzula o zakazie kwestionowania". Zgodnie z tą klauzulą, zatwierdzoną przez Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych, amerykańskie towarzystwa ubezpieczeń nażycie jako mechanizm ochrony konsumentów, w drodze umowy zrzekają się możliwości kwestionowania przyszłych roszczeń po upływie określonego minimalnego okresu (zwykle dwóch lat) obowiązywania polisy.
W rezultacie amerykański beneficjent polisy na życie ma bardzo wysoki poziom gwarancji wypłaty świadczenia.
Z uwagi na specyfikę "instrumentu bazowego", jakim jest polisa na życie, inwestycja ta jest znacznie bardziej odporna na kryzysy gospodarcze niż w przypadku tradycyjnych instrumentów finansowych. Istnieje niemal całkowity brak korelacji z rynkiem kapitałowym, bardzo niskie ryzyko inwestycyjne związane z brakiem wypłacalności firmy ubezpieczeniowej, niskie lub zerowe koszty zarządzania, pasywny charakter.
Ad 2. Amerykański rynek ubezpieczeń na życie jest największy na świecie i działa bez kryzysów od ponad 150 lat. W USA zarejestrowanych jest 761 towarzystw ubezpieczeń na życie (2019 r). Ubezpieczyciele posiadali aktywa o wartości 7,6 bln USD w 2019 r.
W większości są one ulokowane w bezpiecznych instrumentach:
- obligacjach rządowych i korporacyjnych
- kredytach hipotecznych i nieruchomościach
- akcjach
- pożyczkach zabezpieczonych polisami na życie
ACLI 2020 LIFE INSURERS FACT BOOK - pełna informacja o amerykańskim rynku ubezpieczeń na życie.
Dochody brutto zakładów ubezpieczeń na życie pochodzą z dwóch głównych źródeł: składek płaconych przez ubezpieczonych i dochodów z inwestycji. W 2019 roku całkowity dochód wszystkich amerykańskich ubezpieczycieli na życie wyniósł ponad 1 094 mld dolarów (tabela 4.1). Budżet Polski w 2019 r to około 104 mld USD.
W 2019 r. ubezpieczyciele na życie zapłacili 78 mld USD beneficjentom zmarłych ubezpieczonych. Największy udział w tej kwocie 57 mld USD, czyli 73%, stanowiły indywidualne ubezpieczenia na życie. (Tabela 5.2 ACLI 2020)
Wartość wykupów zapłaconych z tytułu polis ubezpieczeniowych na życie dobrowolnie rozwiązanych w 2019 r. spadła o 3,4% do 34 mld USD w porównaniu z rokiem poprzednim (tabela 5.2). Rośnie świadomość ubezpieczonych i coraz większa ilość polis trafia na rynek wtórny Life Settlements.
Polisy na życie oferowane na rynku wtórnym pochodzą od osób ubezpieczonych przez największe i najsolidniejsze towarzystwa ubezpieczeniowe działające w USA. Wiele z nich należy do TOP15 najlepszych firm z branży. W amerykańskim systemie ubezpieczeń na życie na poziomie poszczególnych stanów istnieją, podobnie jak u nas, ubezpieczeniowe fundusze gwarancyjne, instytucje gwarancji wypłaty świadczenia z polisy. W niektórych stanach do 0,5 mln USD.
Trzeba jeszcze dodać, że firmy ubezpieczeniowe w USA mają obowiązek reasekuracji w przypadku osiągnięcia pewnych wskaźników finansowych. Jest to egzekwowane przez organy nadzorujące ten segment rynku.
Ad 3. Podmioty rynku Life Settlements
Rynek wtórny polis na życie rozwija się w USA od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Jest już dojrzałym i w pełni uregulowanym rynkiem.
Wśród aktywnych podmiotów pośredniczących w transakcjach kupna sprzedaży polis na życie oraz moderowaniu tym rynkiem znaleźć można takie instytucje jak Goldman Sachs, Credit Suisse, UBS, Citi, JP Morgan, Merrill Lynch oraz ABN Amro.
Na rynku amerykańskim istnieje około 30 funduszy specjalizujących się w inwestycjach na rynku wtórnym. Niektóre z nich tworzą FIZ (zamknięte fundusze inwestycyjne) oparte na aktywach jakim są polisy na życie, a niektóre umożliwiają inwestorom cząstkowy udział w wybranych polisach.
Tutaj wymienione są najlepsze firmy z branży Life Settlements w 2020 roku ocenione według różnych kryteriów: Investopedia, styczeń 2021
W Europie istnieje kilka specjalistycznych funduszy (FIZ) opartych na amerykańskich polisach, oferujących swoje jednostki uczestnictwa przede wszystkim inwestorom instytucjonalnym; funduszom emerytalnym i TFI.
Bardzo ważną rolę na rynku Life Settlements odgrywają banki. Spełniają one rolę powiernika, depozytariusza polis, beneficjenta (uposażonego) oraz płatnika składek. To na konto powiernicze inwestorzy wpłacają środki przeznaczone na inwestycje. Stosowana jest forma prawna tzw. trustu. Składniki trustu są wyodrębnione w osobną masę w majątku powiernika (trust fund) i nie podlegają egzekucji przez wierzycieli powiernika.
Nie mniej istotni są także dostawcy usług dla branży: kancelarie prawne, konsultanci, fundusze inwestycyjne, firmy aktuarialne czy agenci depozytowi. Bez nich niemożliwe byłoby w pełni profesjonalne funkcjonowanie tego rynku (schemat działania w poprzednim artykule)
Dodatkowo należy podkreślić, że rynek wtórny polis na życie w USA jest objęty szczegółowymi regulacjami prawnymi.
Dotyczą one zasad działania poszczególnych uczestników rynku-brokerów (oferujących polisy w imieniu ubezpieczonych), providerów (skupujących polisy), banków powierników i innych. Kontrolę nad nim sprawuje SEC (Securities and Exchange Commission amerykański odpowiednik Komisji Nadzoru Finansowego).
Największą i najstarszą organizacją branżową jest powstała w 1994 roku L I S A . Misją tej organizacji jest podnoszenie standardów działania branży oraz edukacja ubezpieczonych i doradców w zakresie Life Settements jako alternatywy dla wygaśnięcia lub wykupu polisy na życie przez towarzystwo ubezpieczeniowe. W organizacji zrzeszeni są wszyscy liczący się uczestnicy rynku.
Na początku istnienia tego rynku nie obyło się bez prób oszustw i malwersacji. Tzw. STOLI (Stranger-Owned Life Insurance), stwarzające przed laty problem z wypłatą świadczenia z polis, zostało prawie zupełnie wyeliminowane przez obowiązujące obecnie uregulowania prawne.
Więcej o regulacjach prawnych i funkcjonowaniu rynku Life Settlements i Viatical Settlements znaleźć można w artykule dr. M.Marszelewskiego "Ubezpieczenia na życie a problematyka umów wiatykalnych i zjawisk pokrewnych w prawie amerykańskim"
System prawny w USA jest zdecydowanie bardziej skuteczny w ściganiu i karaniu finansowych aferzystów, a także w odzyskiwaniu utraconych przez inwestorów pieniędzy niż systemy europejskie.
W największej w historii aferze finansowej, piramidzie Madoffa, wierzyciele funduszu odzyskali już 72% (2017) zainwestowanych środków.
Ryzyka
Oczywiście, podobnie jak wszystkie sposoby inwestowania, Life Settlements nie jest wolny od ryzyka.
Istnieją ryzyka specyficzne, zupełnie odmienne od tych występujących na rynkach giełdowych, wahań kursów, obsunięciach kapitału itp.
Ryzyka związane z dłuższym niż prognoza przeżyciem ubezpieczonego, oraz opracowaniem "super-lekarstwa" (tak było w przypadku epidemii AIDS) to najważniejsze z nich. Konsekwencją ich wystąpienia może być konieczność opłaty składki przez okres dłuższy niż kalkulowano na początku inwestycji.
Dla obywateli Europy istnieje także ryzyko kursowe. Nie jest ono specyficzne tylko dla Life Settlements, a dotyczy także wszystkich inwestujących w dolarze amerykańskim.
Szczegółowe omówienie specyficznego dla Life Settlements ryzyka postaram się omówić w kolejnym artykule.
Proszę o dodatkowe pytania i komentarze!
