wskaźnik Sahm

Czym jest reguła Sahm?

Reguła Sahm pochodzi od nazwiska ekonomistki, byłej pracowniczki Rezerwy Federalnej, pracującej też jako analityczka dla Białego Domu, Claudii Sahm. Sama reguła została przez nią opisana zaledwie kilka lat temu, bo w 2019 roku. Od tamtego czasu wykres wskaźnika opartego na regule Sahm jest też publikowany na oficjalnej stronie Fedu w St. Louis. 

✕

Wracając do wartości samej reguły Sahm, na podstawie analizy danych historycznych można wywnioskować, że dotychczasowa skuteczność wskaźnika stworzonego przez Sahm, jeśli chodzi o wyznaczenie wstępnej fazy recesji w Stanach Zjednoczonych jest… stuprocentowa, bazując na danych od początku lat 70. ubiegłego wieku.

Jak interpretować wskaźnik Sahm?

Sama reguła Sahm jest naprawdę bardzo prosta, choć gdy słyszysz ją pierwszy raz, to może wydawać się całkiem skomplikowana. Sam wskaźnik opiera się na dwóch parametrach - pierwszy z nich to trzymiesięczna średnia krocząca stopy bezrobocia w USA, a drugi to najniższy odczyt bezrobocia z ostatnich 12 miesięcy.

Kiedy wskaźnik Sahm się aktywuje i zaczyna wskazywać wczesną fazę recesji? Wtedy gdy ta trzymiesięczna średnia stopy bezrobocia jest wyższa co najmniej o pół punktu procentowego od najniższego odczytu z ostatnich 12 miesięcy. 

Aktywowanie się reguły Sahm ma udowadniać, że rynek pracy wchodzi w schyłkową fazę i ma coraz większe problemy, czego dowodem jest rosnące bezrobocie, które jest oczywiście skutkiem pogarszającej się koniunktury. Ta zaś ma prowadzić do recesji, przed którą już we wczesnej fazie ma nas ostrzec właśnie reguła Sahm, która na podstawie historycznych danych była w stanie ten moment wejścia w zapaść gospodarcza wyłapać.

Ta reguła aktywowała się po raz pierwszy od trzech lat na początku sierpnia, po publikacji lipcowych danych z rynku pracy w USA. Okazało się bowiem, że bezrobocie w lipcu wyniosło 4,3%, a najniższy poziom tego wskaźnika z ostatniego roku to 3,8%. Czyli mamy pół punktu procentowego różnicy, a więc to oznacza że aktywował się nasz wskaźnik recesji w Stanach. 

Diabeł jednak tkwi w szczegółach, bo jak sprawdzimy dokładniej, chociażby w danych Biura Statystyki Pracy, to okaże się, że lipcowy wskaźnik stopy bezrobocia wyniósł 4,25% z niewielkim hakiem, a poziom 4,3% to po prostu efekt zaokrąglenia w górę. Zwrócił na to uwagę m.in. analityk Daniel Kostecki.

To oznacza, że w rzeczywistości reguła Sahm nie została aktywowana, bo mamy mniejszą różnicę niż pół pkt. proc. pomiędzy najniższym odczytem bezrobocia z ostatnich 12 miesięcy, a kwartalną średnią kroczącą tego wskaźnika.

Czytaj więcej: Największy FAKE NEWS w historii rynku pracy. Czy mamy do czynienia z recesją?

Dlaczego bezrobocie w Stanach tak mocno wzrosło?

Pozostaje nam jeszcze kwestia samego zaskakująco wysokiego odczytu lipcowego bezrobocia w USA. Na jego wartość nałożyło się kilka czynników, z których chyba najważniejszym jest fakt, że w lipcu prawie ćwierć miliona pracowników tymczasowych straciło pracę (co jest najwyższym poziomem od pandemicznej pierwszej połowy 2020 roku). A główną przyczyną tego był huragan Beryl, którego skutki odczuł przede wszystkim Teksas. Tylko w tym stanie w samym lipcu po zasiłek dla bezrobotnych zgłosiło się ponad 80 tys. osób., czyli znacznie ponad 2x tyle, co “w standardowych warunkach”.

I to oczywiście nie jest pierwsza tego typu sytuacja, w której huragany i inne gwałtowne zjawiska pogodowe mają wpływ na amerykański rynek pracy. Ostatni raz podobna sytuacja miała miejsce 6 lat temu, podczas uderzenia huraganu Harvey - wtedy też nastąpił gwałtowny, ale chwilowy wzrost bezrobocia. I takie nagłe skoki są też dość szybko wygaszane i raczej trudno spodziewać się, że to one doprowadzą do załamania rynku pracy i wejścia w recesję.

Opinia o rynku pracy według autorski wskaźnika 

Co do samej reguły Sahm, nawet jej autorka, która oczywiście w ostatnich dniach była wyjątkowo często zapraszana na wywiady do amerykańskich kanałów ekonomicznych, powiedziała, że rynek pracy w USA wysyła recesyjne sygnały, ale trudno jest jeszcze mówić o tym, że znajduje się we wczesnej fazie recesji. Recesja nie jest nieuchronna, ale jej ryzyko wzrosło.

Sahm powiedziała też, że w takich momentach najważniejszy jest spokój, natomiast jej reguła nie jest aż tak zerojedynkowa, jak mogłoby się wydawać. W ostatnim czasie sporo zmieniło się na amerykańskim rynku pracy, pojawiły się wahania: od niedoborów siły roboczej spowodowanych pandemią, do gwałtownego wzrostu imigracji — potęgują wzrost stopy bezrobocia. Jednocześnie popyt na pracowników słabnie. 

✕

A czy reguła Sahm może mieć jakąś wartość dla polskiej gospodarki. Sprawdzili to analitycy Banku PKO i z wykresu wynika, że mieliśmy recesję między innymi przez większość 2020 i część 2021 roku, a także od 2012 do początku 2014 roku. 

Oglądaj wideo na temat Reguły Sahm