Jak co tydzień w piątek, choć tym razem wyjątkowo w czwartek o godz. 18:00, na naszym kanale YouTube odbyła się transmisja na żywo programu „Kolacja przy Świecach”, podczas którego Dawid Augustyn i Darek Dziduch podsumowali najistotniejsze wydarzenia tygodnia na rynkach finansowych i w gospodarce. Oglądaj nas na YouTube i słuchaj na Spotify, a jeśli wolisz czytać, sprawdź telegraficzny skrót tematów, które poruszyliśmy podczas piątkowego programu:
Zerowy VAT na żywność jednak wejdzie w życie?
- od 1 lutego 2022 możliwa jest obniżka podatku VAT na żywność i napoje bezalkoholowe do 0%
- W środę na konferencji prasowej w Brukseli komisarz UE ds. gospodarczych Paolo Gentiloni powiedział, że zerowa stawka VAT na żywność może być legalna w przyszłości
- W mediach pojawiły się pogłoski, że Komisja Europejska udzieliła Polsce nieoficlajnej zgody na czasowe obniżenie VAT-u na żywność do zera
- Z VAT-u byłyby zwolnione produkty, które obecnie mają stawkę 5% VAT
- Obecnie w UE najniższą dopuszczalną stawką podatku VAT jest 5%
- ok. 2/3 produktów żywnościowych w Polsce jest objęta najniższą stawką 5% i stanowią one aż ok. 20% wagi całego koszyka inflacyjnego CPI
- wg analityków Banku Pekao, proponowane obniżenie stawki VAT na żywność do zera obniży średnią inflację w 2022 r. o ok. 1 pkt proc. i może kosztować budżet państwa ok. 1 mld zł miesięcznie
Dalsze podwyżki stóp procentowych będą konieczne, wg prezesa NBP
- prezes NBP Adam Glapiński w artykule opublikowanym na łamach Obserwatora Finansowego tłumaczył się opóźnionej decyzji o podwyżkach stóp procentowych, argumentując to oceną wzrostu inflacji jako przejściowego
- Szoki popytowo-podażowe na rynkach surowców sprawiły, że NBP przestał postrzegać rosnące ceny jako przejściowe (“Dopiero dane z przełomu września i października bieżącego roku przyniosły bardziej konkretne sygnały zwiększonej presji cenowej”) i RPP zdecydowało się na trzy kolejne podwyżki oprocentowania
- Glapiński stwierdził, że trudno jest prognozować docelowy poziom stóp procentowych w najbliższych miesiącach, ale podkreślił, że jeśli inflacja się utrzyma, konieczne będą kolejne podwyżki oprocentowania
- po grudniowej podwyżce stóp procentowych przez RPP, stopa referencyjna wynosi 1,75% i jest wyższa niż przed pandemicznymi cięciami (1,50%); w zasadzie wszyscy analitycy zgodnie prognozują jednak, że w 2022 r. nieuniknione będą kolejne podwyżki stóp procentowych, powyżej poziomu 2,00% stopy referencyjnej, co oczywiście wpłynie na wzrost stawek WIBOR 3M i 6M, co przełoży się na kolejne wzrosty kosztów kredytu hipotecznego (wzrost rat kredytowych)
- Po grudniowej podwyżce stopy referencyjnej wiadomo, że stawka WIBOR 3M wzrośnie o 50 pkt. bazowych, z obecnych ok. 2,25 do 2,75, zaś stawka WIBOR 6M wzrośnie z ok. 2,55 do 3,05 (stawki są orientacyjne ze względu na ich dynamiczny charakter, ich wysokość jest ustalana każdego dnia sesyjnego o godz 11).
- Trzymiesięczny i sześciomiesięczny WIBOR to dwie najpopularniejsze stawki służące do ustalania wysokości oprocentowania kredytów hipotecznych
- O ile wzrosły raty kredytowe? Weźmy pod uwagę kredyt hipoteczny na 25 lat z marżą 2,2%, oprocentowaniem liczonym na podstawie WIBOR 3M, bez uwzględnienia ubezpieczeń i dodatkowych opłat:
- W przypadku kredytu na kwotę 300 000 PLN: rata kredytowa przed grudniową podwyżką stóp (1,25%) wynosiła 1660 PLN, zaś po podwyżce wzrośnie do 1745 PLN (o 85 PLN/mc)
- W przypadku kredytu na kwotę 500 000 PLN: rata kredytowa przed grudniową podwyżką stóp wynosiła 2770 PLN, a po podwyżce wzrośnie do 2910 PLN (o 140 PLN/mc)
- W przypadku kredytu na kwotę 750 000 PLN: rata kredytowa przed grudniową podwyżką stóp wynosiła 4150 PLN, a po podwyżce wzrośnie do 4368 PLN (o 218 PLN/mc)
Czechy coraz mocniej zacieśniają polityką pieniężną - kolejna niespodziewana podwyżka stóp procentowych
- w czwartek Czeski Bank Centralny po raz piąty w tym roku zdecydował się podnieść stopy procentowe
- podwyżka wyniosła aż 100 pkt. bazowych, dzięki czemu stopa referencyjna wzrosła z dotychczasowego poziomu 2,75% do 3,75%, stopa lombardowa wynosi obecnie 4,75%, a dyskontowa 2,75%
- wzrost był wyższy od oczekiwań analityków, którzy prognozowali zmianę o 75 pkt. bazowych
- stopy procentowe w Czechach już wcześniej były wyższe niż przed pandemią: przed koronawirusowymi zawirowaniami w polityce monetarnej stopa referencyjna wynosiła 2,25%
- warto przypomnieć, że Czesi jako pierwsi w regionie rozpoczęli cykl podwyżek stóp procentowych w drugiej połowie czerwca, z poziomu 0,25% stopy referencyjnej
- po kolejnym zacieśnianiu polityki monetarnej kurs USD/CZK spadł do 22,15, zbliżając się do poziomu sprzed pandemicznego osłabienia się korony czeskiej (22.60); czeska waluta jest obecnie znacznie mocniejsza od PLN (polski złoty przed pandemią był wyceniany na ok. 3,80 PLN)
- Cel inflacyjny w Czechach jest niższy niż w Polsce: wynosi 2% z odchyleniem +/- 1%
- Mimo tego, sprawna reakcja Czeskiego Banku Centralnego doprowadziła do tego, że inflacja CPI w listopadzie wyniosła 6%, podczas gdy w październiku było to 5,8%
- w grudniu stopa referencyjna wzrosła do 2,4% (o 30 pkt. bazowych, z poprzednich 2,1%), w październiku wynosiła 1,8%
- Przed pandemicznym luzowaniem polityki pieniężnej stopa referencyjna na Węgrzech wynosiła
- Dla porównania: w Polsce inflacja konsumencka wyniosła w listopadzie 7,8%, a w październiku 6,8%
Węgry zamrożą raty kredytów hipotecznych, chroniąc społeczeństwo przed rosnącymi stopami procentowymi
- prezydent Węgier Viktor Orban zapowiedział, że od 1 stycznia 2022 r. odsetki od kredytów hipotecznych zostaną zamrożone na poziomie z października tego roku
- stałe raty kredytowe będą obowiązywać przez pierwsze półrocze 2022 r.
- inflacja na Węgrzech wyniosła w listopadzie 7,4%, a w październiku 6,5%
- Węgry, podobnie jak Czechy, rozpoczęły zacieśnianie polityki pieniężnej w czerwcu, podnosząc stopy procentowe ze znacznie wyższego niż w Polsce poziomu 0,60% do 0,90% stopy referencyjnej.
- Węgrzy zdecydowali się na częstsze, choć mniej zdecydowane podwyżki oprocentowania, każdego miesiąca - rozpoczynając od czerwca
- Ostatnia zmiana miała miejsce w połowie grudnia zeszłego roku, kiedy stopa referencyjna została podniesiona z 2,10% do obecnego poziomu 2,40%
Lira turecka już po krachu? Erdogan próbuje ratować turecką gospodarkę
- na początku tygodnia kurs USD/TRY z historycznych maksimów na poziomie ponad 18 gwałtownie spadł do poziomu poniżej 13 (ponad 30%), w czwartek jest on jeszcze niższy, oscylując w granicach 11,25
- umocnienie tureckiej waluty było spowodowane przede wszystkim słowami prezydenta Erdogana
- Prezydent zapewnił, że wprowadzi rządowy plan gwarancji depozytów w lirze tureckiej, który ma zachęcić do utrzymywania depozytów w TRY i przeciwdziałaniu dolaryzacji
- Gwarancja depozytów ma polegać na wprowadzeniu rekompensat w stosunku do koszyka walut obcych (euro, dolar) z uwzględnieniem obowiązujących stóp procentowych, jeśli wartość TRY spadnie, na razie jednak nie podano jakichkolwiek szczegółów
- Erdogan zapewnił, że nie zamierza podnosić stóp procentowych i, że dzięki temu już niedługo ponad 20% inflacja zacznie spadać
- słowa prezydenta mogły również zachęcić grających przeciwko trendowi (short na USD/TRY) do zajęcia pozycji i jednocześnie skłonić posiadaczy pozycji długich do ich zamknięcia
- to największa krótkoterminowa aprecjacja liry tureckiej w stosunku do dolara w historii
- warto przypomnieć, że rok temu jeden dolar był wyceniany na 7,6 liry tureckiej (ponad 30% niżej)
- w zeszłym tygodniu prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan ogłosił podwyżkę płacy minimalnej o 50%
- od stycznia 2022 r. minimalne wynagrodzenie będzie wynosić w Turcji 4250 TRY (liry tureckiej), co przekłada się na kwotę w okolicach 1540 PLN
- mimo tak wysokiej podwyżki, wartość minimalnego wynagrodzenia - ze względu na wyjątkowo słabą walutę narodową - będzie najniższa w przeliczeniu na euro od 2005 r.
- Wg danych statystycznych ponad 40% zatrudnionych w Turcji otrzymuje wynagrodzenie minimalne
- w czwartek 16 grudnia doszło do kolejnej obniżki stóp procentowych w Turcji, mimo ponad 20% inflacji
- Turecki Bank Centralny obniżył referencyjną stopę procentową po raz czwarty w tym roku, do poziomu 14% (z 15%)
