Rząd rozszerza arsenał działań antyinflacyjnych i zapowiada kolejne przejściowe obniżki podatków pośrednich (Tarcza Antyinflacyjna 2.0).
W ramach Tarczy Antyinflacyjnej 2.0 rząd obniży stawkę VAT na paliwo do 8% oraz do 0% na żywność, gaz i nawozy – poinformował premier Mateusz Morawiecki. Obniżki będą obowiązywały przez 6 miesięcy. Premier wyraził także nadzieję, że PLN będzie się nadal umacniać, co jest ważne dla obniżenia inflacji. Zdaniem Mateusza Morawieckiego średniorocznie inflacja może w 2022 r. wynieść 6-7% lub nawet więcej.
Naszym zdaniem cięcie VAT na gaz z 8% do 0% w ograniczonym stopniu obniża średnią inflację w 2022 r. (0,2pp). Większy wpływ na CPI ma obniżka VAT na paliwa z 23% do 8%. To około 0,3pp mniej w rocznej inflacji. Największy wpływ ma 0% VAT na żywność (odejmuje 0,4-0,8pp ze średniorocznego CPI), ale jest niepewny, bo nie wiemy, czy detaliści to uwzględnią.
W efekcie wprowadzenia Tarczy 2.0 skok CPI w pierwszej połowie 2022 będzie mniejszy, ale górka inflacyjna przesuwa się na sierpień (tutaj poprawka, pisaliśmy wczoraj o lipcu z uwagi na niejasność ogłoszonych zmian, ale poprawiamy na sierpień) - do około 10%r/r. Szczyt w sierpniu wypada bardzo wysoko, bo wówczas przestaną obowiązywać rozwiązania obniżające ceny. Powstaje pytanie czy będzie Tarcza 3.0, 5.0, 10.0 aby ponownie przesunąć szczyt CPI na później?
Tarcze Antyinflacyjne to jednak bardziej tabletka przeciwbólowa niż lekarstwo
Chwilowo zmniejszają skutki wysokiego wzrostu cen, ale nie obniżą inflacji później. Później inflacja również pozostanie na podwyższonym poziomie. Nawet wówczas, kiedy osłabnie działanie zewnętrznych szoków podażowych. Naszym zdaniem wysokie tempo wzrostu cen to nie tylko efekt szoków zewnętrznych. Uważamy, że zewnętrzne szoki cenowe padły na podatny grunt inflacjogennej struktury PKB, opartej na boomie konsumpcyjnym. Wysoki CPI jest także spowodowany przez presję popytową, a także spiralę płacowo-cenową, której wpływ na inflacje wzrośnie w 2022 roku. Nie da się zapanować nad wysoką inflacja bez jakiejś formy schłodzenia popytu.
Sytuacja wygląda tak jakbyśmy silnie uzależniali się od sztucznego obniżania inflacji, czy innych form stymulacji gospodarczej (wcześniej polityka gospodarcza nadmierne stymulowała popyt konsumpcyjny). To zły prognostyk na przyszłość. Kiedyś musi nastąpić kuracja antyinflacyjna, nawet jeżeli wiąże się to z przejściowym pogorszeniem koniunktury. Temu właśnie służą podwyżki stóp procentowych.
Mankamentem Tarcz jest także ich zbyt szeroki zakres działania
IMF rekomenduje ukierunkowaną pomoc, np. dla osób, które podwyżki cen wypychają w ubóstwo, a nie dla wszystkich. Zbyt szerokie działanie Tarcz oznacza, że wydłuża się działanie impulsu popytowego, po paru latach boomu konsumpcyjnego.
Rosną koszty fiskalne walki z inflacją. Obniżki stawek VAT kosztują budżet 15-20 mld zł.
Koszt obniżki VAT na żywność do zera to 6-7 mld zł – poinformował premier Morawiecki. Łączne koszty wszystkich zapowiedzianych dotychczas stawek VAT są szacowane na 15-20 mld zł. Z kolei koszt rekompensat z tytułu wysokich cen gazu dla gospodarstw domowych oraz odbiorców realizujących zadania z zakresu użyteczności publicznej (m.in. szpitale, szkoły etc.) ma wynieść ok. 10 mld zł – wynika z oceny skutków regulacji projektu ustawy. Koszty będą finansowane przez wpływy ze sprzedaży uprawnień do emisji Co2 oraz Fundusz Przeciwdziałania COVID-19.
Premier Mateusz Morawiecki powiedział wczoraj, że jest wysoce prawdopodobne, iż budżet państwa na 2022 r. będzie nowelizowany w drugiej połowie roku, ale na chwilę obecną nie ma takiej konieczności. Głównym powodem takich działań ma być wyraźnie wyższy od zakładanego poziom inflacji.
Okresowe obniżki podatków są kosztowne fiskalnie, ale nie zmieniają znacząco perspektyw inflacyjnych. Wprawdzie obniżą szczyt inflacji, jednak pozostanie ona podwyższona na dłużej. Cięcia podatków pośrednich mogłyby złagodzić czasowy wzrost inflacji, jednak nic nie wskazuje, aby obserwowany obecnie wzrost cen żywności i nośników energii miał być przejściowy.
Opóźnia się wybór nowych członków RPP przez Senat
Z powodów proceduralnych wybór dwóch nowych członków RPP przez Senat został przesunięty na posiedzenie zaplanowane w dniach 2-3 lutego – poinformował marszałek izby Tomasz Grodzki. Wcześniej planowano dokonać wyboru na posiedzeniu w dniach 11-13 stycznia. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się 8 lutego.
