21 września wicekanclerz i minister gospodarki i ochrony klimatu RFN Robert Habeck (Zieloni) przedstawił szczegóły nowego planu ratunkowego dla spółki energetycznej Uniper. Na mocy porozumienia z jej największym akcjonariuszem – dysponującym 78% udziałów fińskim Fortumem – RFN ma wejść w posiadanie łącznie blisko 99% akcji firmy. Uniper ma wyemitować pakiet 4,8 mld nowych akcji, które państwo niemieckie nabędzie za 8 mld euro, uzyskując dzięki temu 93% udziałów w spółce. Następnie za 480 mln euro rząd wykupi wszystkie udziały pozostające w rękach Fortumu (po dokapitalizowaniu Unipera o wyżej wymieniony pakiet fińska spółka pozostanie z jedynie 6% jego akcji). Berlin zobowiązał się także do spłacenia w całości kredytu o wartości 4 mld euro oraz do przejęcia gwarancji kredytowych na tę samą kwotę, które Fortum udzieliło Uniperowi pod koniec ubiegłego roku.
Powyższe warunki porozumienia wymagają zatwierdzenia przez Komisję Europejską pod kątem ich zgodności z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej. Ponadto niemiecki państwowy bank KfW, za którego pośrednictwem mają zostać wykupione udziały, ma zapewnić Uniperowi środki potrzebne do utrzymania płynności finansowej. Kwoty tej pomocy nie określono – ma ona zależeć m.in. od dalszego rozwoju sytuacji na rynku gazu ziemnego. Na początku września KfW zwiększył na wniosek spółki wysokość linii kredytowej z (wykorzystanych już) 9 mld do 13 mld euro.
Nowe porozumienie zastępuje pierwszy pakiet ratunkowy, który niemiecki rząd uzgodnił z Fortumem 22 lipca br. (zob. Zbyt wielki, by upaść – niemiecki plan ratunkowy dla Unipera). Jego ówczesnych głównych założeń – nabycia przez RFN od Fortumu 30% akcji spółki Uniper za 270 mln euro oraz jej dokapitalizowania przez państwo kwotą 7,7 mld euro (z obowiązkową zamianą na kapitał własny poprzez emisję akcji w wyznaczonym terminie – Pflichtwandelanleihe) – nie zdążono zrealizować wskutek brakującej zgody Komisji Europejskiej i mają one zostać zastąpione nowymi ustaleniami. Minister Habeck szacuje, że uzyskanie zielonego światła od KE na wdrożenie warunków nowego porozumienia powinno nastąpić do końca roku.
Uniper należy do przedsiębiorstw o kluczowym znaczeniu dla niemieckiego sektora energetycznego, zwłaszcza gazowego. Jest największym importerem błękitnego paliwa do RFN – ma zawarte kontrakty długoterminowe na dostawy 370 TWh surowca rocznie (36% krajowej konsumpcji w 2021 r., z czego 200 TWh pochodzi z Rosji), a do jego klientów należą przede wszystkim spółki komunalne oraz duże zakłady przemysłowe. Co więcej, jest także czołowym właścicielem magazynów gazu w kraju pod względem pojemności zbiorników (5,9 mld z 23 mld m3) i uchodzi obecnie za największego niemieckiego importera gazu skroplonego (na zlecenie RFN wydzierżawił też dwa pływające terminale LNG). Firma znalazła się w głębokim kryzysie finansowym w czerwcu br. wskutek redukcji o 60% wolumenów gazu otrzymywanych w ramach kontraktów długoterminowych z Gazpromem. Aby móc wywiązywać się ze swoich zobowiązań w zakresie sprzedaży gazu krajowym odbiorcom na mocy podpisanych wcześniej kontraktów, Uniper (podobnie jak inni niemieccy importerzy błękitnego paliwa z Rosji, tacy jak VNG, Wingas czy RWE) musi pozyskiwać brakujący surowiec na rynku po cenach wielokrotnie wyższych niż te, które uzgodnił z Gazpromem. Prowadzi to do miliardowych strat, ponieważ importerzy nie mogą podnosić cen dla swoich odbiorców w okresie obowiązywania umów.
Komentarz
- Lipcowy rządowy pakiet ratunkowy dla Unipera okazał się dalece niewystarczający po tym, jak Gazprom kilka dni po jego ogłoszeniu ponownie zredukował ilość przesyłanego do Niemiec (w tym Uniperowi) gazu do 20%, aby wreszcie pod koniec sierpnia całkowicie zaprzestać eksportu. Wskutek zupełnego odcięcia dostaw rosyjskiego surowca oraz związanych z tym rekordowych cen gazu na rynkach (przejściowo nawet 300 euro za 1 MWh, dla porównania o tej samej porze w 2021 r. cena była dziesięciokrotnie niższa) kondycja finansowa firmy dramatycznie się pogorszyła. Dobowe straty niemal się podwoiły – z ok. 60 mln do ponad 100 mln euro. Według Fortumu łącznie sięgnęły one w tym roku już 8,5 mld euro. Z przytaczanych przez media zakulisowych informacji wynika, że pierwszy pakiet ratunkowy miał się opierać na założeniu, iż Rosja nie odetnie całkowicie dostaw surowca do RFN...
