Dokładnie 19 lat temu, 1 czerwca 1998 Unia Europejska doczekała się powstania Europejskiego Banku Centralnego. Przez te lata byliśmy świadkami decyzji, które kształtowały unię walutową i miały wpływ na europejskie rynki finansowe. Z racji tej rocznicy przyjrzymy się bliżej EBC.
Skąd pomysł na EBC?
Historia sięga 1989 roku. W tym czasie przedstawiono plan Delorsa, dzięki któremu miała zrealizować się unia gospodarcza i walutowa. Zakładała ona 3 etapy. Efektem realizacji drugiego i trzeciego etapu była nowelizacja traktatu rzymskiego. W wyniku negocjacji stworzono Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, który dał zielone światło dla powołania EBC. Ważnym dokumentem był protokół w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego. Działania, które podejmowano w celu utworzenia instytucji EBC miały miejsce podczas wielu ważnych wydarzeń politycznych w Europie. Upadek komunizmu w Polsce, zburzenie muru berlińskiego, a przy tym zjednoczenie Niemiec.
Niezależność EBC?
EBC w teorii jest instytucją niezależną od pozostałych organów UE. Jednak, co łatwo zauważyć ulega politycznym wpływom najsilniejszych gospodarek i często mówi się o nieformalnym podleganiu Komisji Europejskiej.
Jeśli jednak odwiedzimy stronę EBC, to znajdziemy dość obszerne informacje o niezależności, które zapisane są w Statucie i Traktacie. Niezależność ma sprzyjać utrzymaniu stabilności cen.
Mechanizm finansowy EBC, to również wyznacznik niezależności. EBC posiada oddzielny budżet. Kapitał ulokowanej we Frankfurcie instytucji jest zasilany przez pozostałe banki centralne państw strefy euro.
Co robi EBC?
Oprócz tego, że jest bankiem emisyjnym, a wypowiedzi jego ważnych decydentów wpływają na sytuację na rynkach finansowych, to warto przyjrzeć się jego głównym funkcjom. Aby nie skupiać się na szkolnej wyliczance celów i zadań, warto posłużyć się fragmentem art. 127 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej:
„Głównym celem Europejskiego Systemu Banków Centralnych [...] jest utrzymanie stabilności cen”.
„Bez uszczerbku dla celu stabilności cen, ESBC wspiera ogólne polityki gospodarcze w Unii, mając na względzie przyczynianie się do osiągnięcia celów Unii ustanowionych w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej”.
Choć nie każdy jest zwolennikiem tego typu filmików edukacyjnych, to uważam, że obraz działa lepiej niż słowo pisane. Dlatego proponuję poświęcić 3 minuty na zapoznanie się materiałem EBC, w którym znajdziemy odpowiedzi na pytania dotyczący inflacji, stabilności cen i euro.
Kto rządzi w EBC?
Rada Prezesów, a w niej 19 przedstawicieli banków centralnych państw należących do strefy euro i sześcioosobowy Zarząd EBC. Nie zapominajmy także o prezesie, w ciągu 19 lat ten tytuł przypadł trzem panom. Pierwszym prezesem EBC i jednocześnie nadzorującym wprowadzenie euro do obiegu był niderlandzki ekonomista Wim Duisenberg. Jego kadencja przypadała na lata 1998 – 2003. Kolejnym prezesem EBC był Francuz - Jean-Claude Trichet (2003 - 2011), który został doceniony w Polsce Krzyżem Komandorskim Z Gwiazdą Orderu za Zasługi dla RP: za wybitne zasługi we wspieraniu reform gospodarczych w Polsce, za rozwijanie międzynarodowej współpracy w dziedzinie finansów. Na końcu oczywiście dobrze zanany i obecny prezes – Mario Drgahi, którego kadencja potrwa jeszcze do 2019 roku.
