Drugi dzień rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Zachód ogłasza sankcje na Rosję, bez najbardziej dotkliwych elementów (bez wyłączenie ze Swifta i bez embarga na surowce, raczej podkopujące długoterminowy wzrost rosyjskiej gospodarki.
Rosja zaatakowała Ukrainę z wielu kierunków (od południa z Krymu, od północy z Białorusi oraz od wschodu z obwodu biełgorodzkiego w Rosji), z powietrza, lądu i morza. Ostrzeliwane są m.in. Kijów, Charków, Mariupol nad Morzem Azowskim i obiekty wojskowe w obwodzie lwowskim. Rosyjskie wojsko przejęło kontrolę nad byłą elektrownią atomową w Czarnobylu (około 150km na północ od Kijowa). W pierwszym dniu wojny zginęło co najmniej 137 Ukraińców, a 316 zostało rannych.
Prezydent Ukrainy W. Zełenski podpisał dekret o powszechnej mobilizacji w ciągu 90 dni, Ukraina zerwała stosunki dyplomatyczne z Rosją. Od społeczności międzynarodowej domaga się pomocy w postaci dostaw broni i amunicji, wykluczenia Rosji z międzynarodowego systemu płatności bankowych SWIFT i wprowadzenia embarga na rosyjski gaz i ropę naftową oraz skierowania sił pokojowych ONZ na Ukrainę.
Wczoraj Zachód skoordynowane sankcje na Rosję, ale nie zdecydował się na najbardziej dotkliwe elementy-odcięcie Rosji od SWIFT czy zablokowanie eksportu surowców energetycznych. Dlatego w nocy spadły ceny ropy poniżej 100US$/baryłkę, a giełdy w USA odbiły z głębokich dołków.
Prezydent USA J. Biden
ogłosił kolejną transzę sankcji przeciw 4 dużym rosyjskim bankom (w tym drugiego co do wielkości w Rosji - VTB), których aktywa stanowią ponad połowę aktywów ogółem w systemie bankowym w Rosji, oraz ogłosił ograniczenie eksportu zaawansowanych technologii.
Sankcje na banki mają jednak selektywny charakter (np. nie dotyczą rozliczeń za ropę i gaz). Mogą utrudnić dostęp największych rosyjskich firm i banków do kapitału z zagranicy, w formie nowych kredytów czy emisji akcji, stąd raczej podkopują długoterminowe perspektywy wzrostowe Rosji, ale istotnie nie zakłócają krótkoterminowych rozliczeń Rosji z resztą świata.
Nowe sankcje objęły również Białoruś
Według Bidena sankcje przeciw bankom będą kosztowniejsze dla Rosji niż odłączenie od SWIFT, na co nie ma zgody niektórych przywódców UE. Prezydent miał na myśli zamrożenie ich aktywów, ale ponownie to ma wpływ na długoterminowe perspektywy rozwojowe Rosji a nie bieżące rozliczenia.
Stany Zjednoczone zapowiedziały uwolnienie strategicznych rezerw ropy naftowej i współpracę z Arabią Saudyjską, aby ograniczyć wzrosty cen ropy.
Biden zapowiedział wsparcie humanitarne Ukrainie,
ale wykluczył udział wojsk amerykańskich w wojnie z Rosją na Ukrainie. Według Prezydenta J. Bidena ambicje Prezydenta Rosji sięgają poza Ukrainę. Dlatego NATO będzie wzmacniać swoją wschodnią flankę. Dziś odbędzie się nadzwyczajny szczyt NATO (forma wirtualna).
Nowy pakiet sankcji, przyjęty przez przywódców UE,
obejmuje rosyjskie banki i przedsiębiorstwa państwowe oraz rosyjskich polityków. W pakiecie sankcji znalazła się propozycja zakazu przyjmowania depozytów bankowych powyżej €100tys. od obywateli i rezydentów Rosji w bankach w krajach UE. Sankcje mają dotyczyć zakazu eksportu sprzętu i technologii dla przemysłu rafineryjnego, lotniczego i innych zaawansowanych technologii. Rada Europejska wezwała do przygotowania kolejnego pakietu sankcji także wobec Białorusi. Kanclerz Niemiec O. Scholz powiedział, że odcięcie Rosji od SWIFT nie powinno być częścią drugiego pakietu sankcji UE wobec Kremla.
Według Premiera B. Johnsona, Wielka Brytania nałożyła na Rosję najszerszy pakiet sankcji w historii. Obejmuje on zamrożenie aktywów wszystkich głównych rosyjskich banków w Wielkiej Brytanii (w tym VTB), zamknięcie dostępu do brytyjskich rynków finansowych, sankcje na wybrane osoby związane z Kremlem, ograniczenie wysokości depozytów dla obywateli rosyjskich, zakaz eksportu do Rosji zaawansowanych technologii. Samoloty Aerofłot otrzymały zakaz lądowania w Wielkiej Brytanii.
Naszym zdaniem, w sankcjach nie ma tzw. opcji atomowej,
tj. odcięcia Rosji od SWIFT czy ograniczeń eksportu ropy i gazu. To dlatego m.in. w ostatnich godzinach spadły ceny ropy na rynkach światowych i odbiły giełdy w USA. Sankcje utrudniają, ale nie blokują bieżącej dzielności rosyjskich największych banków, zamrażają ich operacje w USD, EUR, JPY i GBP, ale wciąż mogą się rozliczać przez bank centralny w Rosji. Sankcje bardziej uderzają w role tych banków jako dostarczycieli kredytu do gospodarki, a więc w długoterminowe perspektywy wzrostu gospodarczego.
Z punktu widzenia Polski ważne są szczegóły sankcji na technologię
Po aneksji Krymu polski bezpośredni eksport do Rosji zmienił strukturę, istotnie spadł bezpośredni eksport żywności, ale Polska więcej eksportuje wyrobów przemysłu maszynowego, elektrycznego, samochodowego i chemicznego.
