Straty na giełdzie to nic dobrego, ale jeżeli już zakończyliśmy rok na minusie, to możemy to wykorzystać na naszą korzyść w kolejnych latach, w których powiedzie nam się lepiej. Jeżeli ten rok zamkniesz na plusie, a w ostatnich latach poniosłeś straty, możesz obniżyć wysokość podatku Belki.
____Kontrakty terminowe GPW____
Czy muszę rozliczać się ze straty w Urzędzie Skarbowym? Kiedy nie muszę rozliczać moich transakcji giełdowych?
Zaczynamy kolejny odcinek naszej serii “Z dźwignią na GPW”, której partnerami są Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie i DM BOŚ. W poprzednim odcinku dość ogólnie opisałem kwestię rozliczenia podatku od transakcji giełdowych przeprowadzonych z wykorzystaniem kontraktów terminowych. Po jego emisji pojawiło się sporo pytań i wątpliwości, szczególnie związanych z rozliczaniem straty z poprzednich lat i prawa do obniżenia należnego podatku od dochodów kapitałowych. Dlatego też dziś powiem więcej właśnie na temat tego jak możemy wykorzystać stratę przynajmniej częściowo na naszą korzyść, a także przeprowadzić legalną optymalizację podatkową jeszcze przed zakończeniem roku.
Zanim przejdę do tematu, dodam tylko że nie jestem doradcą podatkowym, a materiał ma charakter edukacyjny. Przypominam też, że kontrakty terminowe są lewarowanymi instrumentami pochodnymi, które cechują się bardzo wysokim ryzykiem inwestycyjnym, co sprawia, że nie są odpowiednie dla każdego uczestnika rynku.
Wysokie ryzyko związane z kontraktami terminowymi sprawia, że wielu traderów korzystających z futuresów ponosi stratę w konkretnym roku kalendarzowym. Przypominam w tym miejscu, że nawet jeśli zakończyliśmy rok na minusie i nie zapłacimy podatku Belki, to i tak mamy obowiązek się z tego rozliczyć. Jako inwestorzy indywidualni robimy to za pomocą arkusza PIT-38, o czym wspominałem w poprzednim odcinku kursu. Co więcej, rozliczanie stratnych lat na giełdzie jest dla nas korzystne, bo pozwala pomniejszyć kwotę do opodatkowania w przyszłych latach, które zakończymy na plusie. Ale o tym za chwilę.
I jeszcze jedna banalna, ale ważna rzecz: bez względu na to czy handlujemy kontraktami terminowymi, różnicowymi, otwieramy transakcje z wykorzystaniem akcji, certyfikatów strukturyzowanych czy ETF-ów. Nasz łączny wynik z zamkniętych transakcji na tych wszystkich instrumentach określa czy ponieśliśmy stratę czy zaksięgowaliśmy zysk. W rozliczeniu podatkowym są ujęte tylko zamknięte transakcje - więc jeśli pod koniec grudnia otworzyliśmy pozycję np. na marcowej serii kontraktu FW20 i przetrzymamy ją co najmniej do stycznia przyszłego roku, to oczywiście nie będzie ona ujęta w rozliczeniu 2021 r. i jej wynik nie będzie wpływał na naszą łączną stratę lub zysk.
Niższy podatek Belki. Jak wykorzystać stratę na swoją korzyść? Jak skorzystać - zasady
W poprzednim odcinku wspomniałem o tym, że stratę poniesioną w poprzednich latach na giełdzie i w ramach transakcji z użyciem instrumentów finansowych możemy odliczyć od wysokości dochodu do opodatkowania, czyli po prostu zmniejszyć podatek Belki, który musimy zapłacić. Jedynym warunkiem jest to, że stratę możemy rozliczyć wyłącznie w ramach tego samego źródła przychodu, czyli np. strat poniesionych na giełdzie nie odliczymy od dochodu z prowadzenia działalności gospodarczej. Ale już np. zeszłoroczną stratę na kontraktach terminowych możemy odliczyć od dochodu do opodatkowania uzyskanego w tym roku ze sprzedaży akcji z zyskiem.
Jak rozliczyć stratę z kontraktów terminowych? Przykład
Ogólna zasada odliczania strat z poprzednich lat od dochodu do opodatkowania jest dość prosta, ale musimy sami tego dopilnować, bo jeśli tego nie zrobimy, to nikt za nas nie obniży nam podatku Belki. Trzy podstawowe zasady odliczania strat:
- straty można rozliczyć maksymalnie do pięciu lat wstecz
- w jednym roku kalendarzowym odliczenie straty od dochodów kapitałowych do opodatkowania nie może przekroczyć połowy jej wartości
- strata do odliczenia nie może być wyższa niż wysokość deklarowanego dochodu (co jest akurat oczywiste)
Najłatwiej będzie pokazać to na prostym przykładzie:
Inwestor X zaczął przygodę na giełdzie w 2019 r., ale nie dopisało mu słynne “szczęście nowicjusza” i zakończył pierwszy rok inwestowania ze stratą 8000 PLN. W 2020 r. skorzystał z hossy i zakończył rok z zyskiem równych 10 000 PLN. 2021 rok uda mu się zamknąć na plusie 2500 PLN.
- w 2020 r. należny podatek 19% od osiągniętego dochodu wynosił równe 1900 PLN (od kwoty 10 000 PLN). Inwestor X mógł jednak odliczyć od kwoty do opodatkowania połowę straty z 2019 r., czyli 4000 PLN
- kwota do opodatkowania zysku za 2020 spadła do 6000 PLN (10 000 - 4000), czyli podatek Belki za 2020 r. wyniósł 1140 PLN
- przez kolejne cztery lata inwestor X może wykorzystać pozostałą nierozliczoną stratę 4000 PLN
- w 2021 r. należny podatek Belki od osiągniętego dochodu wyniósł 475 PLN (od kwoty 2500 PLN)
- Inwestor X ma prawo wykorzystać nierozliczoną połowę straty z 2019 r. (4000 PLN), ale nie może ona być wyższa niż zysk osiągnięty w 2021 r.
- Maksymalnie może on odliczyć 2500 PLN z 2019 r., tym samym obniżając kwotę dochodu do opodatkowania za 2021 r. do zera - za ten rok inwestor nie zapłaci podatku Belki
- pozostała nierozliczona strata z 2019 r. to 1500 PLN (4000 - 2500), inwestor może wykorzystać ją do obniżenia kwoty dochodu do opodatkowania maksymalnie za 2024 r. (jeśli do tego czasu nie osiągnie zysków na giełdzie albo nie będzie w ogóle aktywny na rynku, to możliwość odliczenia nierozliczonej straty za 2019 r. przepadnie)
Nierozliczoną stratę z poprzednich lat odliczamy samodzielnie od dochodu do opodatkowania wykazanego w formularzu PIT-38. Jeśli korzystamy z programu do rozliczania PIT-a, to powinien on automatycznie odliczyć poniesione w poprzednich latach straty lub poprosić o wskazanie kwot strat z pięciu ostatnich lat.
Do kiedy mogę obniżyć podatek Belki za 2021 rok w przypadku akcji? Jak to wygląda w przypadku kontraktów terminowych?
Oprócz samego odliczania strat z poprzednich lat, możemy obniżyć podatek Belki za konkretny rok po prostu zamykając stratne pozycje na naszych rachunkach maklerskich przed zakończeniem roku, co doprowadzi do obniżenia sumarycznego dochodu, który uzyskaliśmy. Koniec roku to dobra okazja do zamknięcia stratnych transakcji w naszym portfelu, które trzymamy w oczekiwaniu na to, że “może kiedyś odbije”. Przetrzymywanie stratnych pozycji jest szczególnie niebezpieczne w przypadku kontraktów terminowych, ze względu na obecność dźwigni. Ze względu na dwudniowy okres rozliczenia transakcji na akcjach i ETF-ach, ostatnim dniem pozwalającym na zaksięgowanie transakcji sprzedaży jeszcze w 2021 r. jest wtorek 28 grudnia. W przypadku kontraktów terminowych rozliczenie odbywa się tego samego dnia, po zamknięciu sesji, więc pozycje na futuresach i opcjach możemy zamknąć najpóźniej w czwartek 30 grudnia, tak aby zostały rozliczone jeszcze w 2021 r.
