Ponad rok temu weszły w życie przepisy, które wprowadziły do polskiego prawa nową instytucję – fundację rodzinną.
Fundacja rodzinna ma służyć do gromadzenia majątku, co pozwoli na zatrzymanie kapitału w kraju na wiele pokoleń oraz na zwiększenie potencjału krajowych inwestycji.
Jedną z kluczowych zachęt do wyboru tej instytucji prawnej były preferencje podatkowe, które obejmują m.in. zwolnienie fundacji rodzinnej z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), opodatkowanie CIT według stawki 15 proc. jedynie w zakresie świadczeń wypłacanych przez fundację jej beneficjentom oraz zwolnienie z PIT świadczeń wypłacanych przez fundację beneficjentom z tzw. grupy zero w zakresie pokrewieństwa, a w przypadku innych beneficjentów – opodatkowanie PIT według stawki 10 lub 15 proc.
"Niestety, rzeczywistość biznesowa pokazała, że dla wielu fundatorów korzyści podatkowe związane z fundacjami rodzinnymi były na tyle atrakcyjne, że podejmowano działania, które wzbudziły wątpliwości organów podatkowych co do rzeczywistego celu tych transakcji. Zamiast sukcesji biznesu, podejrzenie budziła chęć unikania opodatkowania, np. przy sprzedaży udziałów lub akcji" - napisała Agnieszka Chamera, partner i doradca podatkowy PKF Polska.
"W związku z tym należało się spodziewać, że ustawodawca wprowadzi zmiany mające na celu uszczelnienie systemu podatkowego" - dodała.
Wiceminister finansów Jarosław Neneman zapowiedział kilka dni temu zmiany w przepisach dotyczących opodatkowania fundacji i jej beneficjentów, które mogą zostać wdrożone od 2025 roku.
Projekt zmian nie został jeszcze opublikowany, ale wiceminister wskazuje, że proponowane regulacje mogą obejmować m.in.:
* Opodatkowanie fundacji rodzinnej przy sprzedaży majątku wniesionego przez fundatora, z wyłączeniem transakcji po 15 latach od wniesienia. Podatek mógłby być odliczany od CIT należnego przy wypłacie świadczeń beneficjentom.
* Objęcie fundacji rodzinnych przepisami o zagranicznych jednostkach kontrolowanych (CFC).
* Opodatkowanie fundacji z tytułu udziału w podmiotach transparentnych podatkowo.
* Opodatkowanie fundacji z tytułu odpłatnego udostępniania nieruchomości.
* Wprowadzenie sankcji za prowadzenie niedozwolonej działalności przez fundację, z możliwością jej rozwiązania przez sąd.
* Objęcie beneficjentów fundacji daniną solidarnościową.
W ocenie Agnieszki Chamery, niektóre ze zmian mogą zbytnio wykraczać poza potrzebne ramy lub być niepotrzebne w kontekście istniejących regulacji. Jako przykład wskazuje, że planowane opodatkowanie fundacji z tytułu udziału w podmiotach transparentnych podatkowo wydaje się zbędne.
"Kolejną kwestią wymagającą przemyślenia jest planowane opodatkowanie fundacji przy sprzedaży mienia wniesionego przez beneficjentów. Choć idea wydaje się słuszna (...) to jednak 15-letni okres karencji wydaje się nadmiernie długi i nieadekwatny do dynamiki gospodarki. Rozsądniejszym rozwiązaniem byłoby skrócenie tego okresu do 3-5 lat, co zapobiegłoby blokowaniu decyzji biznesowych fundacji rodzinnych i zniechęcaniu do ich zakładania" - napisała.
Zdaniem partner PKF Polska, podobne zastrzeżenia można zgłosić do planowanego wyłączenia zwolnienia podatkowego dla przychodów z najmu nieruchomości.
"Co do rozszerzenia daniny solidarnościowej na świadczenia wypłacane beneficjentom fundacji, zgadzam się, że różnicowanie sytuacji podatkowej osób uzyskujących podobne świadczenia jest niewłaściwe. Równe traktowanie podatników powinno obowiązywać niezależnie od formy prawnej" - napisała Agnieszka Chamera.
"Doceniam fakt, że Ministerstwo Finansów analizuje funkcjonowanie nowych regulacji i identyfikuje potrzebę uszczelnienia systemu podatkowego. Ważne jednak, aby wprowadzane zmiany były przemyślane i nie prowadziły do spadku zaufania podatników do stabilności przepisów prawa. Mam nadzieję, że dyskusja nad tym projektem będzie konstruktywna i pozwoli na wprowadzenie zrównoważonych rozwiązań, które nie zniweczą pierwotnych celów, dla których fundacja rodzinna została powołana" - dodała. (PAP Biznes)
