Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych ustanowił papież Franciszek 31 stycznia 2021 r. Ogłaszając decyzję, podkreślił, że głos osób starszych jest cenny, "ponieważ wyśpiewuje chwałę Bogu i strzeże korzeni narodów".
W orędziu na tegoroczny Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych, który obchodzony jest 28 lipca, papież zaapelował, aby nie opuszczać osób starszych. Przekonywał, że "będąc blisko i uznając ich niezastąpioną rolę, jaką odgrywają w rodzinie, w społeczeństwie i w Kościele, (…) otrzymamy wiele błogosławieństw!".
Podkreślił, że "Bóg nieustannie okazuje nam swoje miłosierdzie, zawsze, na każdym etapie życia i w każdym stanie, w jakim się znajdujemy, nawet w naszych niewiernościach". Dlatego – jak zaznaczył papież – "możemy być pewni, że będzie blisko nas także w starości, tym bardziej, że w Biblii starzenie się jest znakiem błogosławieństwa".
Ocenił, że zbyt często samotność jest gorzkim towarzyszem życia dla osób starszych. Wśród powodów tego papież wskazał m.in. sytuację ekonomiczną, która zmusza młode pokolenie do emigracji za chlebem oraz wojny i konflikty, w wyniku których giną młodsi bądź muszą szukać bezpieczeństwa dla swoich dzieci.
Zwrócił uwagę, że w niektórych kulturach istnieje "fałszywe przekonanie", że starsi "uciekają się do czarów w celu odebrania energii życiowej młodym". Podkreślił, że "ta mentalność musi być zwalczana i wykorzeniana".
"Jest to jedno z tych bezpodstawnych uprzedzeń, od których uwolniła nas wiara chrześcijańska, a które podsycają uporczywy konflikt pokoleniowy między młodymi a starszymi" – napisał Franciszek.
Zaznaczył, że wypaczeniem jest także "powszechne przekonanie, że osoby starsze obciążają młodych kosztami opieki, jakiej potrzebują, i w ten sposób ujmują zasoby dla rozwoju kraju".
Podkreślił, że "przeciwstawianie młodych starym jest niedopuszczalną manipulacją".
Według papieża samotność i odrzucenie osób starszych są wynikiem wyborów – politycznych, ekonomicznych, społecznych i osobistych – które nie uznają nieskończonej godności każdej osoby, "niezależnie od jakichkolwiek okoliczności i jakiegokolwiek stanu lub sytuacji, w jakich się znajduje".
Franciszek zwrócił uwagę, że kiedy człowiek się starzeje i opada z sił odkrywa ułudę indywidualizmu i niezależności.
Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych obchodzony jest w Kościele katolickim w czwartą niedzielę lipca blisko wspomnienia liturgicznego dziadków Jezusa Chrystusa - św. Anny i św. Joachima, które przypada 26 lipca.
Kult dziadków Jezusa rozwijał się równolegle do kultem Matki Bożej. Na przełomie IV-V w. w Jerozolimie przy sadzawce Betezda zbudowany został kościółek ku czci św. Joachima i św. Anny, gdzie według podań miał być ich grób. Inne źródła wskazują jednak, że rodzice Maryi zostali pochowani na Górze Oliwnej.
Około roku 550, cesarz Justynian wybudował w Konstantynopolu bazylikę ku czci św. Anny, gdzie w 710 r. miały zostać przeniesione jej szczątki. Na Zachodzie Europy pierwszy kościół i klasztor św. Anny stanął w 701 r. we Floriac koło Rouen (Francja).
Najstarszy wizerunek św. Anny pochodzi z VIII w. i jest w kościele S.M. Antiqua w Rzymie. Z tego samego okresu pochodzi fresk przedstawiający św. Annę, pochodzący z Faras w Numidii. Obchody święta św. Anny na Wschodzie w 710 r. wprowadził cesarz Justynian II. 21 czerwca 1378 r. papież Urban VI bullą "Splendor aeternae gloriae" zezwolił na obchodzenie tego święta w Anglii. Papież Juliusz II w 1522 r. rozszerzył je na cały Kościół i wyznaczył na 20 marca.
Wspomnienie św. Joachima i św. Anny zostało chwilowo zniesione w 1568 r. Jako powód podano, że o rodzicach Maryi nie ma żadnej wzmianki w Ewangeliach. Przywrócił je papież Grzegorz XIII w 1584 r. podając, jako datę ich liturgicznego wspomnienia 26 lipca. (PAP)
Autor: Magdalena Gronek
