[Aktualizajca: 5 kwietnia 2022r., 11:27:33]
Spis treści:
- Wprowadzenie
- Definicja zdecentralizowanych giełd
- Jak działa scentralizowana giełda
- Jak działa zdecentralizowana giełda
- Księgi zleceń On-chain
- Księgi zleceń Off-chain
- Zautomatyzowani Animatorzy Rynku (AMM)
- Wady i zalety DEXów
- Przemyślenia Końcowe
Prawdopodobnie wiesz jak działają krypto giełdy. Zarejestruj się za pomocą adresu e-mail, wymyśl silne hasło, zweryfikuj swoje konto i zacznij handlować kryptowalutą. Zdecentralizowane giełdy są podobne, ale bez kłopotów z rejestracjami. W większości przypadków nie ma deponowania ani wypłacania kryptowalut. Handel odbywa się bezpośrednio między portfelami dwóch użytkowników, przy ograniczonym (jeśli w ogóle!) wkładzie strony trzeciej. Zdecentralizowane giełdy mogą być nieco trudniejsze do opanowania i nie zawsze muszą mieć potrzebne zasoby. Jednak wraz z rozwojem technologii i zainteresowania mogą one stać się integralnym elementem przestrzeni kryptowalut.
Od wczesnych dni Bitcoina giełdy odgrywały istotną rolę w dopasowywaniu kupujących kryptowaluty do sprzedawców. Bez tych forów przyciągających globalną bazę użytkowników mielibyśmy znacznie gorszą płynność i nie mielibyśmy możliwości uzgodnienia prawidłowej ceny aktywów.
Tradycyjnie w tej dziedzinie dominowali scentralizowani gracze. Jednak wraz z szybko zmieniającym się stosem dostępnych technologii, pojawiła się rosnąca liczba narzędzi do zdecentralizowanych transakcji.
W tym artykule zajmiemy się zdecentralizowanymi giełdami (DEX), systemami obrotu, w których nie są potrzebni pośrednicy.
Teoretycznie każda wymiana peer-to-peer może stanowić zdecentralizowaną transakcję (patrz, na przykład, Wyjaśnienie Atomic Swapów). Jednak w tym artykule interesuje nas przede wszystkim platforma emulująca funkcje scentralizowanych giełd. Kluczowa różnica polega na tym, że ich zaplecze istnieje w blockchainie. Nikt nie przejmuje opieki nad Twoimi funduszami i nie musisz ufać giełdzie w takim stopniu, w jakim robisz to w przypadku scentralizowanych ofert, jeśli w ogóle.
Za pomocą typowej scentralizowanej giełdy wpłacasz pieniądze - albo w formie fiducjarnej (przelewem bankowym lub kartą kredytową/debetową), albo kryptowaluty. Kiedy zdeponujesz krypto, zrzekasz się nad nim kontroli. Nie z punktu widzenia użyteczności, ponieważ nadal możesz nim handlować lub je wypłacać, ale z technicznego punktu widzenia: nie możesz go wydać na blockchainie.
Nie jesteś właścicielem kluczy prywatnych do środków, co oznacza, że kiedy dokonujesz wypłaty, prosisz giełdę o podpisanie transakcji w Twoim imieniu. Kiedy handlujesz, transakcje nie mają miejsca na łańcuchu - zamiast tego giełda przydziela salda użytkownikom we własnej bazie danych.
Ogólny przepływ pracy jest niesamowicie usprawniony, ponieważ niskie prędkości blockchainów nie utrudniają handlu, a wszystko dzieje się w systemie pojedynczej jednostki. Kryptowaluty są łatwiejsze do kupna i sprzedaży, a masz do dyspozycji więcej narzędzi.
Odbywa się to kosztem niezależności: musisz zaufać giełdzie w sprawie swoich pieniędzy. W rezultacie narażasz się na pewne ryzyko kontrahenta. Co jeśli zespół ucieknie z ciężko zarobionymi BTC? A co, jeśli haker sparaliżuje system i opróżni fundusze?
Dla wielu użytkowników jest to akceptowalny poziom ryzyka. Po prostu trzymają się renomowanych giełd z solidnymi osiągnięciami i środkami ostrożności, które łagodzą naruszenia danych.
DEX'y są pod pewnymi względami podobne do swoich scentralizowanych odpowiedników, ale znacznie różnią się pod innymi. Najpierw zauważmy, że istnieje kilka różnych typów zdecentralizowanych giełd dostępnych dla użytkowników. Powszechnym wśród nich jest to, że zamówienia są realizowane w łańcuchu (za pomocą smart kontraktów) i że użytkownicy w żadnym momencie nie rezygnują z opieki nad swoimi środkami.
Wykonano pewne prace nad międzyłańcuchowymi DEXami, ale najpopularniejsze z nich obracają się wokół aktywów na pojedynczym blockchainie (takim jak Ethereum lub Binance Chain).
Księgi zleceń On-chain
W niektórych zdecentralizowanych giełdach wszystko odbywa się w łańcuchu (wkrótce porozmawiamy o podejściach hybrydowych). Każde zlecenie (a także zmiana i anulowanie) jest zapisywane w blockchainie. Jest to prawdopodobnie najbardziej przejrzyste podejście, ponieważ nie ufasz osobie trzeciej, która przekaże Ci zlecenia i nie ma sposobu, aby je w jakiś sposób ukryć.
Niestety jest to również najbardziej niepraktyczne. Ponieważ prosisz każdy węzeł w sieci o ciągłe rejestrowanie zlecenia, płacisz opłatę. Musisz poczekać, aż górnik doda Twoją wiadomość do blockchaina, co oznacza, że użytkowanie może być również uciążliwe.
Niektórzy identyfikują front running jako wadę tego modelu. Front running ma miejsce na rynkach, gdy osoba mająca dostęp do informacji poufnych jest świadoma oczekującej transakcji i wykorzystuje te informacje do zawarcia transakcji przed jej przetworzeniem. W związku z tym korzysta z informacji nieznanych opinii publicznej. Ogólnie rzecz biorąc, jest to nielegalne.
Oczywiście, jeśli wszystko jest publikowane w globalnej księdze, nie ma możliwości wyprzedzenia w tradycyjnym sensie. To powiedziawszy, można zastosować inny rodzaj ataku: taki, w którym górnik widzi zlecenie, zanim zostanie ono potwierdzone i zrobi tak, że jego własne zlecenie zostanie dodane do blockchainu jako pierwsze. Przykłady modeli księgi zleceń on-chain obejmują DEX Stellar i Bitshares.
Księgi zleceń Off-chain
Księgi zleceń off-chain DEX są nadal zdecentralizowane pod pewnymi względami, ale są bardziej scentralizowane niż w poprzednim przypadku. Zamiast wysyłania każdego zamówienia do blockchainu, są one gdzieś przetrzymywane.
Gdzie? To zależy. Możesz mieć scentralizowaną jednostkę całkowicie odpowiedzialną za księgę zleceń. Jeśli ten podmiot jest złośliwy, może do pewnego stopnia oszukiwać rynki (tj. poprzez front running lub fałszywe przedstawianie zleceń). Jednak nadal możesz skorzystać z "wolnego" przechowywania.
Protokół 0x dla ERC-20 i innych tokenów wdrożonych w blockchainie Ethereum jest tego dobrym przykładem. Zamiast działać jako pojedynczy DEX, zapewnia ramy dla stron zwanych „przekaźnikami” do zarządzania portfelami zleceń off-chain. Wykorzystując smart kontrakty 0x i kilka innych narzędzi, gospodarze mogą wykorzystać połączoną pulę płynności i przekazywać zlecenia między użytkownikami. Handel jest wykonywany w łańcuchu dopiero po dopasowaniu stron.
Podejścia te są lepsze z punktu widzenia użyteczności niż te, które opierają się na księgach zleceń on-chain. Nie mają takich samych ograniczeń pod względem szybkości, ponieważ nie używają blockchainu tak często. Mimo to handel musi zostać rozliczony na nim, więc model księgi zleceń off-chain jest nadal gorszy od scentralizowanych giełd pod względem szybkości.
Implementacje ksiąg zleceń off-chain obejmują Binance DEX, IDEX i EtherDelta.
Zautomatyzowani Animatorzy Rynku (AMM)
Masz dość czytania terminu „księga zleceń”? Świetnie, ponieważ model Automated Market Maker (AMM) całkowicie eliminuje ten pomysł. Nie wymaga makerów ani takerów, tylko użytkowników, teorii gier i odrobiny formalnej czarnej magii.
Specyfika AMM zależy od implementacji - generalnie łączą one kilka smart kontraktów i oferuje sprytne zachęty, aby zapewnić sobie użytkowników. Nie będziemy szczegółowo omawiać tych implementacji, ale sprawdź, Co To Jest Uniswap i Jak Działa? jako przykład działania DEX'u Uniswapa.
Dostępne obecnie DEX'y oparte na AMM są zwykle stosunkowo przyjazne dla użytkownika, integrując się z portfelami takimi jak MetaMask czy Trust Wallet. Jednak podobnie jak w przypadku innych form DEX'ów, w celu rozliczenia transakcji należy przeprowadzić transakcję on-chain.
Projekty działające na tym froncie obejmują wspomniany wcześniej Uniswap i Kyber Network (która korzysta z protokołu Bancor), które ułatwiają handel tokenami ERC-20.
W poprzednich sekcjach omówiliśmy niektóre zalety i wady DEX-ów w szerokich ramach. Zagłębmy się w nich teraz nieco dokładniej.
Zalety DEXów
Brak KYC
Zgodność z KYC / AML (Know Your Customer and Anti-Money Laundering) jest normą dla wielu giełd. Ze względów prawnych osoby fizyczne często muszą przedłożyć dokument tożsamości i potwierdzenie adresu. Dla niektórych jest to problem dotyczący prywatności, a dla innych problem dostępności. Co jeśli nie masz pod ręką ważnych dokumentów? A co jeśli informacje wyciekną? Ponieważ DEX działa na zasadzie "permissionless", nikt nie sprawdza Twojej tożsamości. Wszystko, czego potrzebujesz, to portfel kryptowalut. Istnieją jednak pewne wymogi prawne, w przypadku gdy DEX jest częściowo zarządzany przez organ centralny. W niektórych przypadkach, jeśli księga zleceń jest scentralizowana, host musi zachować zgodność.
Brak ryzyka kontrahenta
Główną zaletą zdecentralizowanych giełd kryptowalut jest to, że nie przechowują funduszy klientów. W związku z tym nawet katastrofalne naruszenia, takie jak Mt. Hack Gox nie narazi funduszy użytkowników ani nie ujawni żadnych poufnych danych osobowych.
Nowe tokeny
Tokeny, które nie są notowane na scentralizowanych giełdach, nadal można swobodnie tradeować na DEX'ach, pod warunkiem, że istnieje podaż i popyt.
Wady DEXów
Użyteczność
Realistycznie rzecz biorąc, DEX'y nie są tak przyjazne dla użytkownika, jak tradycyjne giełdy. Scentralizowane platformy oferują transakcje w czasie rzeczywistym, na które nie mają wpływu czasy blokowe. Nowoprzybyłym, którzy nie znają portfeli kryptowalut, CEX'y zapewniają bardziej wybaczające doświadczenie. Jeśli zapomnisz hasła, możesz je po prostu zresetować. Jeśli jednak zgubisz swój seed phase, Twoje środki zostaną bezpowrotnie utracone w cyberprzestrzeni.
Wolumen obrotu i płynność
Wolumen obrotu na giełdach CEX wciąż przewyższa wolumen DEX. Co być może ważniejsze, CEX mają również zwykle większą płynność. Płynność jest miarą tego, jak łatwo można kupić lub sprzedać aktywa po rozsądnej cenie. Na bardzo płynnym rynku bidy i aski mają niewielką różnicę w cenie, co oznacza dużą konkurencję między kupującymi a sprzedającymi. Na niepłynnym rynku trudniej będzie znaleźć kogoś, kto chce sprzedać aktywa za rozsądną cenę.
DEX'y są nadal stosunkowo niszowe, więc nie zawsze istnieje podaż lub popyt na krypto aktywa, którymi chcesz handlować. Możesz nie być w stanie znaleźć par handlowych, których chcesz użyć, a jeśli nawet Ci się uda, aktywa mogą nie być przedmiotem handlu po uczciwej cenie.
Opłaty
Opłaty nie zawsze są wyższe w przypadku DEX'ów, ale mogą być, szczególnie gdy sieć jest przeciążona lub jeśli korzystasz z księgi zleceń on-chain.
Na przestrzeni lat pojawiło się wiele zdecentralizowanych giełd, z których każda stanowiła kolejną iterację wcześniejszych prób usprawnienia doświadczeń użytkowników i zbudowania potężniejszych platform obrotu. Ostatecznie pomysł wydaje się mocno powiązany z etosem samodzielności: podobnie jak w przypadku kryptowalut, użytkownicy nie muszą ufać stronom trzecim.
Wraz z pojawieniem się DeFi, DEX'y oparte na Ethereum odnotowały ogromny wzrost użyteczności. Jeśli tempo się utrzyma, prawdopodobnie będziemy świadkami innowacji technologii w całej branży.
