Notowania litu osiągały rekordowe wartości w 2022 r. Gdy rząd Chile ogłosił plany nacjonalizacji sektora, a Chiny ograniczyły dotacje na zakup elektryków, ceny tąpnęły. Pomimo tego wciąż wielu ekspertów postrzega go jako dobrą inwestycję długoterminową.
- W kwietniu ceny węglanu litu spadły o 70% względem rekordowego poziomu odnotowanego w listopadzie 2022 r.
- Za sytuację na giełdzie odpowiadają głównie plany Chile oraz decyzje Chin.
- W ciągu najbliższych 7 lat popyt na lit w USA ma jednak wzrosnąć pięciokrotnie.
Notowania litu a sytuacja polityczna
Lit stanowi niezbędny składnik transformacji energetycznej na świecie. Na szeroką skalę wykorzystywany jest do produkcji akumulatorów. Zdaniem Allena Roota, analityka Barron’s, obecna sytuacja jest wynikiem niestabilności. Ekspert zwraca uwagę, że ceny litu prawie przekroczyły 90 000 USD za tonę metryczną w listopadzie 2022 r., w porównaniu z ok. 10 000 USD przed pandemią. Od tego czasu obniżyły się do około 25 000 USD za tonę.
Po gorącym dwuletnim okresie wzrostu notowania litu gwałtownie spadły, m.in. z uwagi na plany nacjonalizacji sektora wydobywczego w Chile. Kraj dysponuje ok. 30% światowych zasobów litu. Większe złoża dotychczas zidentyfikowano jedynie w Australii odpowiadającej za ok. 50%. Root przywołuje dane z USA, według których w kolejnych latach popyt ma wzrosnąć pięciokrotnie z uwagi na wzrost znaczenia elektromobilności.
Warto zwrócić uwagę na notowania trzech istotnych spółek z NYSE, Albemarle, Livent i SQM, które wydobywają lit w Ameryce Południowej (Albemarle i SQM działają w Chile, a Livent w Argentynie). Notowania odzwierciedlają gwałtowny spadek cen na początku roku z niewielkim odbiciem. Pomimo że Chile ogłosiło plany nacjonalizacji sektora, rząd zapewnił, że zamierza utrzymać obowiązujące kontrakty. Umowa z Albemarle i z państwem chilijskim ważna jest do 2043 roku.
Notowania akcji spółek Albemarle, Livent i SQM na tle indeksu NYSE Composite
Źródło: Trading View
Zobacz również: Surowce: Ceny energii i metali spadają po wzroście na początku kwietnia
W kwietniu ceny węglanu litu spadły o 70% względem rekordowego poziomu odnotowanego w listopadzie 2022 r. Wyniki te powiązane są przede wszystkim z obfitą podażą i słabym popytem. Spadek zapotrzebowania związany jest z zakończeniem serii dopłat, które Pekin oferował obywatelom na zakup samochodu elektrycznego. Wygaśnięcie programu przełożyło się na spowolnienie wzrostu sprzedaży NEV do 22% r/r w I kw. 2023 r. względem 93% w 2022 r. Wcześniej producenci starali się zabezpieczyć zapasy, zawierając transakcje z uwzględnieniem cen spotowych.
Z powodu niższego popytu cierpi również rynek azjatycki. Eksperci Fastmarkets, powołując się na słowa chińskiego analityka, mówią o presji, którą wywarło zaprzestanie subsydiowania pojazdów elektrycznych. Pekin jest głównym dostawcą litu do Korei Południowej i Japonii.
“Producenci baterii w Japonii i Korei Południowej nie otrzymali tak wielu zamówień, jak szacowali na początku tego roku, co spowodowało niższy, niż oczekiwano popyt na lit. Obniżenie kosztów zakupu surowców do akumulatorów było zatem najważniejsze dla producentów” - piszą analitycy Fastmarkets.
W reakcji na sytuację rynkową w Państwie Środka konsumenci z Azji Wschodniej próbują obniżyć ceny wschodnioazjatyckie do krajowych poziomów chińskich.
Źródło: Fastmarkets
Nadprodukcja akumulatorów wywołuje nierównowagę
Nadprodukcja akumulatorów, którą odnotowano pod koniec 2022 r., przełożyła się na brak równowagi rynkowej. Niezrównoważony wzrost zapasów pociągnął za sobą konieczność sprzedaży produktów z dużym rabatem, ograniczając tym samym moce produkcyjne.
Według analityków Guotai Junan, lit wykorzystywany w pojazdach NEV odpowiada za ok. 30% produkcji, przyczyniając się do większości zapotrzebowania na lit w przyszłości.
Aby powstrzymać kolejne obniżki cen, Contemporary Amperex Technology (CATL) będący największym na świecie producentem akumulatorów, zaproponował w lutym obniżki cen w zamian za pozyskiwanie większości ich ogniw zasilających. Takie posunięcie wywarło presję na nadwyżki mocy produkcyjnych. Może oznaczać również, że spadek cen będzie kontynuowany.
Notowania węglanu litu
Źródło: Trading Economics
Zobacz również: Cena złotego (PLN) rośnie i rośnie, zachwyca swoją siłą. Zobacz prognozy analityków dla polskiej waluty
Lit w perspektywie długoterminowej wygląda dobrze
Biorąc pod uwagę, że transformacja energetyczna będzie postępować, zwłaszcza w sektorze motoryzacyjnym, w perspektywie długoterminowej nie można wykluczyć, że ceny litu będą się umacniać. Oczywiste jest, że bieżąca podaż nie jest w stanie zaspokoić rosnących potrzeb.
„Jeśli przyjrzymy się prognozie dla litu, nadal wygląda ona solidnie. Popyt na lit będzie w przyszłości napędzany przede wszystkim popytem na baterie litowo-jonowe, który z kolei jest wynikiem zapotrzebowania na pojazdy elektryczne. Istnieje wiele różnych prognoz dotyczących popytu, a sądząc po tempie wzrostu zainteresowania samochodami elektrycznymi uważamy, że prognozy te są zaniżone i że branża ta do 2030 r. będzie w dalszym ciągu dynamicznie się rozwijała, stale kreując obraz popytu, który jest większy, niż dostępna podaż. W IV kwartale 2022 wzrost dostaw pojazdów elektrycznych wyniósł około 52% r/r, a biorąc pod uwagę wskaźniki prognostyczne, w bieżącym roku wzrost ten wyhamuje, jednak niezbyt mocno” – wskazuje Peter Garnry, dyrektor ds. strategii rynków akcji w Saxo Bank. „Warto zwrócić uwagę na wysoką dynamikę wzrostu przychodów i bardzo atrakcyjne marże operacyjne spółek wydobywających lit. Analitycy po stronie sprzedaży są również bardzo pozytywnie nastawieni do branży litowej, a z wypowiedzi przedstawicieli grupy kapitałowej BHP i Rio Tinto wynika, że największe światowe spółki wydobywcze rozważają przejęcia w tej branży” - dodaje.
“W krótkim terminie górę biorą czynniki makroekonomiczne - rynki mierzą się z wysokimi stopami procentowymi, inflacją i po prostu - wysokimi kosztami, przez co auta elektryczne trochę spadają na dalszy plan w zakupach, bo to nie są produkty pierwszej potrzeby. A jednocześnie auta spalinowe są przecież nadal tańsze. Perspektywy są takie, że litu będzie brakowało. W tej chwili dostępne zasoby szacuje się na ok 15 mln ton - takich, które mogą być obecnie wykorzystywane. Całkowite zasoby światowe są na poziomie 90 mln ton, ale mówi się, że tylko jedna czwarta nadaje się do wydobycia. Co ciekawe, pewnie w kolejnych latach będzie pojawiała się nowa podaż i powstaną kwestie związane z politycznym regulowaniem jej dostępność” - powiedział Adam Czorniej, zarządzający funduszami Skarbiec Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI), w rozmowie z ISBnews.
Jeśli chodzi o nową podaż, potencjalne złoża zidentyfikowano również w Iranie czy Boliwii. Należy zatem śledzić postępy w tamtejszych sektorach wydobywczych. Nie można również zapominać, że Iran jest członkiem organizacji BRICS, stawiającej sobie za cel ograniczenie pozycji dolara amerykańskiego w światowym systemie finansowym.
Zobacz również: Spółka, która jest hitem ostatnich 12 miesięcy na GPW, wypłaca dywidendę blisko trzy razy wyższą, niż przed rokiem!
