kredyt konsumencki prawo

Kredyt konsumencki – co to jest?

Czym jest kredyt konsumencki? Jest to zobowiązanie przeznaczone na pokrycie osobistych potrzeb kredytobiorcy. Nie ma ono charakteru celowego – w przeciwieństwie do kredytu samochodowego czy hipotecznego. To oznacza, że środkami można dysponować dowolnie, a bank nigdy nie sprawdza, na co kredytobiorca wydaje pożyczone pieniądze.

Kredytem konsumenckim finansuje się zwykle wydatki, takie jak:

• zakup sprzętu elektronicznego lub mebli,

• zakup samochodu, motocykla lub innego pojazdu,

• opłacenie wakacji,

• organizacja imprezy okolicznościowej, np. wesela,

• spłata innych zobowiązań (choć to rozwiązanie nie jest rekomendowane – spłacanie jednego kredytu kolejnym może prowadzić do spirali zadłużenia),

• finansowanie kosztów codziennego życia.

To, co zrobisz z pieniędzmi pozyskanymi z takiego kredytu, zależy wyłącznie od ciebie – w takiej sytuacji bank nie wymaga ani deklaracji, na co przeznaczysz pieniądze, ani rozliczania się z wydatków na podstawie faktury, czy paragonów.

Kredyt konsumencki a przepisy

Znasz już ogólną charakterystykę takiego rodzaju zobowiązania. Warto również sprawdzić, co to jest kredyt konsumencki w rozumieniu przepisów. Jest to istotne, ponieważ w treści ustaw zawarto kwestie ważne z punktu widzenia kredytobiorcy. Jeśli zapis umowy o zaciągnięcie kredytu konsumenckiego budziłby twoje wątpliwości, możesz porównać go z przepisami, by upewnić się, że jest on uzasadniony.

Przede wszystkim warto wiedzieć, że kredytem konsumenckim nie można określić:

• umów, w których konsument nie jest zobowiązany do zapłaty oprocentowania oraz innych kosztów związanych z udzieleniem lub spłatą kredytu konsumenckiego,

• umów leasingu,

• umów o świadczenie usług maklerskich,

• umów kredytu hipotecznego (także tzw. odwróconej hipoteki).

Wszelkie zasady rządzące kredytem konsumenckim można znaleźć w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2018 r. poz. 993, z późn. zm.).¹ Warto również zapoznać się z omówieniem treści tego aktu prawnego przygotowanym przez KNF (Komisję Nadzoru Finansowego). Jest to wiarygodne źródło informacji na temat tego rodzaju zobowiązań.

Kredyt konsumencki – do jakiej kwoty?

Zgodnie z przepisami kredyt konsumencki może być udzielony w kwocie nie większej niż 255 550 zł albo równowartości tej sumy w walucie innej niż waluta polska. Zwykle jednak banki oferują nieco niższe maksymalne kwoty. To zależy od ich wewnętrznej polityki, a także od zdolności kredytowej konkretnego klienta.

Kredyt konsumencki* jest jednym z najczęściej zaciąganych zobowiązań. Oferują go wszystkie banki, a procedura jego przyznawania nie jest skomplikowana i zwykle trwa krótko.

Umowa kredytu konsumenckiego – to warto wiedzieć

Pierwszym ważnym wymogiem jest to, że zgodnie z przepisami umowa o kredyt konsumencki powinna zostać zawarta w formie pisemnej. Może być spisana na papierze lub udostępniona w formie elektronicznej.

Co istotne, kredyt konsumencki może być zaciągnięty także przez Internet. Obowiązują wówczas przepisy, które regulują zawieranie umów kredytowych z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość. Taka forma jest bardzo wygodna, ponieważ nie wymaga osobistego stawienia się w placówce banku.

Ustawodawca zadbał również o to, aby umowa kredytu hipotecznego była zrozumiała dla przyszłego kredytobiorcy. W związku z tym bank nie może w niej umieszczać zwrotów obcojęzycznych, które mogą być niejasne dla klienta. To np. sformułowania per annum (rocznie), czy amortization schedule (harmonogram spłat). W dokumencie nie można także stosować języka specjalistycznego, czyli np. zwrotów „stopa bazowa” czy „kredyt balonowy”.

Jakie są obowiązkowe elementy umowy kredytowej?

Umowa kredytu konsumenckiego jest podstawowym dokumentem potwierdzającym zawarcie ustaleń między kredytobiorcą a bankiem. Musi więc być jasna, precyzyjna i zawierać wszystkie wymagane elementy.

Każda umowa kredytu konsumenckiego powinna określać:

• imię, nazwisko i adres konsumenta,

• nazwę kredytodawcy,

• rodzaj kredytu,

• czas obowiązywania umowy,

• całkowitą kwotę kredytu, 

• termin i sposób wypłaty kredytu,

• stopę oprocentowania kredytu, warunki jej zmiany z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej,

• rzeczywistą roczną stopę oprocentowania (RRSO) oraz całkowitą kwotę do zapłaty ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt,

• zasady i terminy spłaty kredytu, kolejność zaliczania rat kredytu na poczet należności,

• zestawienie zawierające terminy i zasady płatności odsetek oraz wszelkich innych kosztów kredytu,

• informację o innych kosztach, które konsument musi ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki (opłaty, prowizje, marże, koszty usług dodatkowych),

• opis skutków braku płatności.

Wraz z umową klient otrzymuje również harmonogram spłat, w którym znajdzie:

• określenie terminu spłaty rat,

• wysokość każdej raty kredytu z wyodrębnieniem jej poszczególnych składników, w szczególności kapitału, odsetek oraz wszelkich innych kosztów kredytu.

Zanim podpiszesz umowę o kredyt konsumencki, dokładnie ją przeczytaj. Upewnij się, że wszystkie jej elementy są dla ciebie jasne i zrozumiałe. Jeśli tak nie jest, poproś pracownika banku o wyjaśnienie – masz do tego pełne prawo.

*Nota prawna: Niniejsza treść nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego i ma charakter wyłącznie informacyjny.

1 https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Przewodnik+po+kredycie+konsumenckim+2018_64304.pdf