kopanie Bitcoina

W 2017 roku nastąpił kryptowalutowy boom, a wraz ze wzrostem popularności samych coinów, rosła popularność "wydobywania" kryptowalut. Można to było zauważyć po liczbie powstających firm, które oferowały kompletny i gotowy do pracy sprzęt potrzebny do "kopania". Firmy prześcigały się w tworzeniu atrakcyjnych ofert sprzedaży koparek, pojawiały się "superoferty” cloudminingu, a co bardziej pomysłowi próbowali sprzedawać "koparki", które były gotowe do „kopania” kryptowalut w algorytmie PoS (Proof of Stake).

Głównym zadaniem komputerów (koparek), które posiadają górnicy jest akceptowanie transakcji wykonanych przez użytkowników sieci, zabezpieczenie jej funkcjonowania oraz utrzymanie synchronizacji w blockchainie. Za wykonaną pracę górnicy otrzymują z góry określone nagrody. Sposób wykonywania tej pracy jest zależny od konkretnego algorytmu danej kryptowaluty. Najbardziej popularnym algorytmem zgodności (konsensusu) wśród kryptowalut jest algorytm PoW (Proof of Work). Polega on na wykonaniu prostych obliczeń (rozwiązywanie funkcji haszującej) i sprawdzeniu jej poprawności. Te proste obliczenia są wykonywane przez ogromnąliczbę komputerów. Mogą to być koparki typu ASIC (używane np. w bitcoinie) lub oparte na kartach graficznych (np. w ethereum), cozależne jest od algorytmu, na jakim oparta jest dana kryptowaluta. Z dnia na dzień zwiększająca się moc obliczeniowa sieci, generuje coraz większe zapotrzebowanie na energię elektryczną.

✕

Na poniższym wykresie doskonale widać jak wzrasta zapotrzebowanie energetyczne dla sieci bitcoin. Wg szacunków, na koniec 2018 roku konsumpcja energetyczna sieci bitcoinaprzekroczy poziom 125 TWh na rok. Dla porównania, na wykresie pokazano roczne zapotrzebowanie energetyczne dla niektórych krajów.

 

Coś dla HODLerów

Alternatywą dla prądożernego algorytmu PoW jest algorytm PoS (Proof of Stake). Pomysł tego "eko-algorytmu" został przedstawiony już w sierpniu 2012 roku przez Sunnego Kinga i Scotta Nadala. Już wtedy zauważyli oni problem zużycia energii, a musimy pamiętać że w 2012 koszt utrzymania sieci bitcoina wynosił jedynie 150 tys. dolarów dziennie, dziś zaś jest to ok. 20 milionów USD.Przedstawili oni pomysł "stakowania"- gdzie algorytm wybierał portfel, który doda kolejny blok transakcyjny na podstawie posiadanych monet. Im więcej monet, tym większa szansa na dodanie nowego bloku, a co za tym idzie, otrzymanie nagrody. Pierwsza wersja PoS musiała szybko rozwiązać kilka podstawowych problemów.

1. Dystrybucji - jak wprowadzić w obieg pierwsze coiny?
2. Monopol - użytkownicy posiadający najwięcej monet, będą sie bogacić szybciej niż reszta.
3. Atak 51% - Tak samo jak w przypadku PoW, użytkownik posiadający ponad 51% ilości monet może przejąć władzę nad siecią.
4. Problem NoS (Nothing at Stake). Teoria PoS zakłada żeNode (stakujący portfel) doda nowy blok w chwili, gdy dojdzie do spełniania odpowiednich warunków. Do forku dochodzi w sytuacji, gdy dwa node’y w tej samej chwili chcą dokonać podpisu transakcji, o prawidłowości transakcji decyduje trzeci node. Teoretyczny problem następuje gdy 99% node-ów chce podpisać dwa łańcuchy,( nic ich to nie kosztuje, a mogą otrzymać nagrodę) wtedy 1% node-ów może teoretycznie dokonać tzw. podwójnego wydania tych samych monet, używając dwóch łańcuchów.

Pierwszą kryptowalutą opartą na PoS był Peercoin. Powstał on w 2013 i był hybrydą funkcjonującą na zasadach PoW i PoS jednocześnie, co pozwalało wyeliminować kilka podstawowych problemów. Pierwszą "czystą" kryptowalutą opartą na stakowaniu był Blackcoin (BLK), stworzony przez Pavela Vasina w lutym 2014 r. BLK funkcjonuje do dziś i zajmuje 450. miejsce na liście CoinMarketCap.

Szczegóły stakowania konkretnych kryptowalutPoS różnią się od siebie, jednak sama zasada działania jest podobna. Aby móc„kopać metodą PoS” (tak naprawdę jest to proces stakowania, a nie kopania!), musimy posiadać odgórnie określoną liczbę monet na portfelu. W przypadku niektórych coinów są to specjalne portfele do stakowania, gdzie nasze środki są zamrażane - oczywiście cały czas należą do nas, ale nie możemy z nich korzystać na bieżąco. Każda z tego rodzaju kryptowalut posiada dokładnie zdefiniowane zasady funkcjonowania, które można znaleźć m.in. w whitepaperze, lub na witrynie opisującej projekt.

✕ 

Do wyszukiwania interesujących nas kryptowalut najlepiej posłużyć się narzędziami online.

Na stronach takich jakhttps://masternodes.pro/statistics, czyhttps://www.poslist.org/

✕

W powyższej tabeli bardzo łatwo znaleźć informacje, które dodatkowo musimy przeanalizować przed podjęciem ostatecznej decyzji.

Na przykładzie kryptowaluty Dash można zauważyć, że roczne wynagrodzenie za stakowanie jest na poziomie 11,24%, a do funkcjonowania masternoda potrzebujemy 1000 coinów. Przy aktualnej cenie 199 USD koszt uruchomienia portfela to 199 tys. dolarów. Oczywiście na rynku istnieją projekty które nie wymagają aż tak dużych środków finansowych, jakDASH.

Aby wkroczyć w świat stakownia/masternodów na początek wystarczy nam jedynie kilkaset dolarów. Np Harvest masternodecoin (HC) to inwestycja rzędu 200 dolarów, a roczna stopa zwrotu to około 200%. Rozpoczęcie pasywnego zarabiania poprzez takie coiny które wymagają masternoda, jak Harvestcoin, czy PIVIX, poza kupieniem odpowiedniej ilości kryptowaluty,będzie wymagało podstawowych prac informatycznych (uruchomienie masternoda), które nie zawsze są łatwe, a często wymagają pracy w środowisku systemu operacyjnego Linux.

Nie wszystkie kryptowaluty PoS wymagają podstawowej wiedzy programistycznej. By czerpać korzyści finansowe z "odsetek" z takich kryptowalut jak np. NEO, wystarczy założenie zwykłego portfela, a zarabianie zaczniemy już od 1 NEO (wartego obecnie ok.20 USD). Oczywiście, będą to naprawdę małe kwoty, gdyż roczna stopa zwrotu wyniesie jedynie ok. 5%, a nagrody będziemy otrzymywać w GAS (nagroda za stakowanie NEO)

Kolejnym ciekawym projektem jest PIVX. Jest to "Hybryda", którą możemy stakować w portfelu, jak i również założyć masternode’a , wymaganie minimalne do obu sposobów partycypacji w projekcie bardzo się różnią. Aby być posiadaczem masternode’a musimy posiadać 10.000 PIVX(około 12 tys. USD), do stakowania (bez masternoda) wymagane jest posiadanie więcej niż 1 PIVX`a.

W przypadku prowadzenia masternode’a stopa zwrotu to ok. 6,5% w skali roku, przy stakowaniu tą nagroda będzie mniejsza (ok. 4,3%). Atutem jest to, że nie ma limitu minimalnej ilości."Dywidendy"dla posiadaczy są przyznawane wg następującego schematu. Co 60 sekund blockchain tworzy 5 PIVX,z czego 4,5 PIV jest rozdzielane między posiadaczy masternodów i stakerów (algorytm SEESAW). Algorytm kontroluje, by właściciele masternodów otrzymywali więcej ze względu na wyższe koszty utrzymania i konieczność większej inwestycji.

✕

Właściciel węzła powinien otrzymywać nagrodę co 1-2 dni. Generalna zasada przewiduje, że za 1000 PIVX nagroda średnio jest przyznawana co 30 dni, im mniejszą kwotą dysponujemy, tym rzadziej nagrody będziemy otrzymywać. Warto więc zastanowić się czy uruchomić masternoda.

✕ 

Jedną z przystępniejszych kryptowalut dla amatorów stakowania jest LINDA. Podobnie jak w NEO wystarczy tylko zainstalować oprogramowanie z oficjalnej strony projektu i możemy rozpocząć zarabianie. Wymagane jest, by coiny były starsze na naszym portfelu niż 24H. Ilość otrzymywanych coinów zależy od ogólnej ilości stakowanych monet w sieci oraz od ilości którą posiadamy w wallecie.

 

Czy stakowanie  jest bezpieczne

Niestety, posiadanie większej ilości coinów, a tylko wtedy stakowanie ma sens,nie jest pozbawione ryzyka . Osoba chcąca uzyskać przychód pasywny narażona jest na częściowąutratę kapitału w związku ze spadkiem wartości kryptowaluty, lub nawet całkowitą utratę środków w przypadku zamknięcia projektu.Niestety, przychód na poziomie 10% w skali roku, nie jest w stanie pokryćspadku wartości coina większego niż 10%(dla uproszczenia pomijam tu kwestie procentu składanego).

✕

Na powyższym wykresie doskonale widać jak Harvest Masternode Coin tracił na wartości. Jeszcze  w styczniubył wart ponad 4 USD, dziś jest wart ponad stukrotnie mniej. ROI za utrzymywanie masternoda utrzymuje się na poziomie około 200%. Czy te 200% rocznie wystarczy, by zrekompensować straty wynikające z spadku wartości? Tu niestety każdy musiałby policzyć indywidualnie dla własnej inwestycji, gdyż wartość HC w chwili uruchomienia masternode-adla każdego inwestora mogła być inna, a to jest decydująca kwestia czy inwestycja będzie na plus, czy przyniesie stratę nie do odrobienia. Dodatkowym ryzykiem w przypadku stakowania, jest kwestia przetrwania samego projektu. Wiele projektów,które mają możliwość stakowania (masternody, zwykły portfel) powstały jako nieudana kopia już istniejących projektów. Pomysły nic nowego nie wnoszą,a społeczność nie jest nimi zainteresowana.

✕ 

By uniknąć strat kapitału lub jego całkowitej utraty, musimy prześwietlić bardzo dokładnie projekt, w który chcemy zainwestować i zdecydować czy taka idea ma sens i czy przetrwa dłużej niż okres zwrotu inwestycji. Projekty przyciągają wielu inwestorów wysokimi stopami zwrotu. Na przykład w przypadku QUYNO którego ROI jest na poziomie 994%, liczba masternode-ów od 21 lipca do 30 sierpnia zwiększyła się siedemnastokrotnie, a ROI w tym samym okresie zmniejszyło się 14 krotnie- z 14104% na 999%.

✕

 

Solo czy w Poolach?

Poole(kopalnie) są swoistego rodzaju spółdzielnią. Działają na tych samych zasadach, co Poole przy algorytmie PoW. Pool łącząc moc "stakowania" indywidualnych inwestorów zwiększając szanse na to, że algorytm wybierze Pool do dodania kolejnego bloku, a co za tym idzie otrzymania nagrody. Górnicy otrzymują wypłatę proporcjonalnie do udziałów w Poolu. Kopalnie PoS są dobrym rozwiązaniem dla kogoś, kto nie ma znacznych ilości coinów, zaś dla kogoś, kto ma już większą liczbę coinów dołączenie do poola nie jest dobrym pomysłem. Listę obsługiwanych coinów można sprawdzić bezpośrednio na stronie pooli, takich jak. stakeunited.com, czysimplepospool.com

✕ 

 

Który projekt wybrać, czyli diabeł tkwi w szczegółach

Zanim zdecydujemy się na stakowanie, musimy zdobyć kilka podstawowych informacji na temat interesującej nas kryptowaluty, to od tego zależy czy dana inwestycja będzie przynosiła przychód pasywny, czy stracimy zainwestowane pieniądze. Przed dokonaniem zakupu powinniśmy zebrać jak najwięcej informacji o projekcie.

- liczba coinów potrzebnych, aby portfel mógł rozpocząć wspieranie sieci. W niektórych przypadkach określona jest dokładna liczba coinów np. Harvest Masternode Coin wymaga posiadania 5000 HC na koncie, ani mniej ani więcej, a w przypadku NEO czy PIVIX  nie ma określonej  ani minimalnej ani dokładnej liczby coinów w portfleu.

- Rodzaj portfela - niektóre z kryptowalut wymagają posiadania osobnego portfela, a inne uruchomienia masternode-a ( portfel zainstalowany na komputerze posiadający pełną kopię łańcucha bloków)

- jakie zasoby dyskowesą wymagane - w przypadku coinów wymagających uruchomienia masternoda  będzie wymagana znacznie większa pojemność dyskowa.

- czy potrzeba dedykowanego IP

- czy portfel musi być aktywny 24/7. W przypadku takiego wymagania problem możemy rozwiązać na dwa sposoby. Włączyć komputer w domu i go nie wyłączać lub wykupić VPS( zdalny komputer na którym zainstalujemy potrzebne oprogramowanie)

- Sposób naliczania- czy nagroda dla "górnika" to nagroda pochodząca z opłat transakcyjnych, czy z systemu, który przewiduje nagradzanie portfela który wykopie blok. Niektóre tokeny są już całkowicie w obiegu (pełna podaż) i nagrody, które otrzymuje użytkownik pochodzą tylko z opłat transakcyjnych.

-częstotliwość otrzymywania nagród - im rzadziej, tym gorzej dla nas. Projekt może nie dotrzymać do wypłaty "dywidend"

-Ważność tokenów -  niektóre blockchainy  faworyzują starsze tokeny, przyznając im większą moc kopania.

-czas życia tokenów -  aby zapobiec monopolizacji sieci część coinów posiadających algorytm PoS wprowadza ograniczenia czasowe używania swoich zasobów do kopania. Po potwierdzeniu bloku oraz otrzymaniu nagrody, nasz portfel jest "blokowany" na określony czas zanim będzie mógł ponownie być użyty do potwierdzania bloku.

- kapitalizacja na rynku - im mniejsza kapitalizacja, tym zwiększa się ryzyko upadku projektu.

- poznanieplanów i idei projektu,gdyż nie warto inwestować w coś, czego nie rozumiemy lub w coś, w co nie wierzymy.

Po zebraniu wszystkich informacji i wybraniu projektu najbardziej odpowiadającego naszym kryteriom, możemy rozpocząć inwestycje, która generalnie ogranicza się do zainstalowania portfela i przelania odpowiedniej ilości środków. Przy wyborze musimy pamiętać, że projekty o bardzo wysokich stopach zwrotu zazwyczaj obarczone są wysokim ryzykiem utraty kapitału, a projekty już rozwinięte i stabilne oferują zwroty na poziomie 5% w skali roku. Zadaniem przyszłego stakera jest znalezienie złotego środka.

Każdy, kto interesuje się cyfrowymi pieniędzmi powinien spróbować znaleźć odpowiadający jego kryteriom projekt i rozpocząć przygodę z zarabianiem pasywnym. Inwestując w projekty oparte na PoS, poszerzamy swoją wiedzę i lepiej poznajemy środowisko kryptowalut, które z dnia na dzień coraz bardziej się rozwija i wkracza w nasze życie.