Przez wiele dziesięcioleci uprawa konopi indyjskich była nielegalna. Korzystał na tym przede wszystkim czarny rynek. Dzięki badaniom naukowym dowiedziono, że konopie posiadają właściwości lecznicze, skuteczne w leczeniu wielu schorzeń. Medyczną marihuaną zainteresowało się wiele firm, głównie na terenie Stanów Zjednoczonych i Kanady. Rozwojowi branży zaczęły sprzyjać także nowe regulacje. Dzisiejszy rynek legalnej marihuany jest już wart miliardy dolarów, a spółki z tej branży są notowane na giełdach.
Trochę historii
Po konopie indyjskie ludzie sięgają od tysięcy lat. Od dawna były znane ich właściwości lecznicze i rekreacyjne, a nawet uważano, że dzięki nim można mieć kontakt ze światem duchowym. Jeszcze pod koniec XIX wieku powszechne były w sprzedaży liczne preparaty zawierające wyciąg z konopi. Środkami tymi próbowano leczyć wiele różnych schorzeń. Jednak te złote czasy medycznych zastosowań konopi wkrótce się skończyły. Zaczęto zwracać uwagę na skutki nadużywania. W 1906 r. w USA wprowadzono pierwsze prawne ograniczenia sprzedaży konopi indyjskich. W 1912 r. odbyła się pierwsza Międzynarodowa Konferencja Opium, na której dyskutowano o potrzebie wprowadzenia kontroli wykorzystania konopi indyjskich. W 1915 r. zabroniono uprawy konopi w Kalifornii, a w 1919 r. w Teksasie. W 1924 r. odbyła się druga taka konferencja, w wyniku, której marihuanę oficjalnie uznano za narkotyk. Miały zostać opracowane międzynarodowe regulacje kontrolujące uprawę konopi indyjskich. Zgodnie z Międzynarodową Konwencją ds. Opium, marihuana mogła być wykorzystywana jedynie do celów naukowych i medycznych. W 1931 r. w USA powstało Federalne Biuro ds. Narkotyków, na czele którego stanął Harry Anslinger, który zasłynął jako jeden z największych przeciwników konopi indyjskich w historii. Kilka lat później został nałożony zaporowy podatek na wszystkie konopie, nie tylko indyjskie. Był to koniec legalnej uprawy konopi w USA. W ferworze walki z konopiami nie zwracano uwagi na zastrzeżenia zgłaszane przez instytuty medyczne. Konopie zeszły do podziemia, a wszelkie dochody z nich zasilały czarny rynek, podobnie jak w przypadku twardych narkotyków. Medyczne zastosowania konopi popadły w zapomnienie, a marihuana kojarzyła się wyłącznie z narkotykami.
W latach 90-tych XX wieku ponownie zwrócono uwagę na jej właściwości lecznicze, takie jak m. in. łagodzenie skutków chemioterapii, zmniejszanie nadmiernego napięcia mięśni w chorobach neurologicznych, leczenie epilepsji, działanie przeciwbólowe. Główne składniki to THC, znane ze swego działania psychoaktywnego i CBD. Są one obecne w poszczególnych odmianach konopi w różnych proporcjach. Oba z nich mają zastosowanie w medycynie. Po długim okresie niełaski medyczna marihuana została po raz pierwszy zalegalizowana w 1996 r. w Kalifornii, a następnie objęła kolejne stany. Obecnie sytuacja prawna różnie wygląda w poszczególnych stanach. Medyczne zastosowanie marihuany jest legalne w 33 stanach, a rekreacyjne w 11 stanach. W 2012 r. Kolorado i Waszyngton zostały pierwszymi stanami, które zalegalizowały marihuanę do użytku rekreacyjnego.
Od 2001 r. marihuana do użytku medycznego była dozwolona w Kanadzie. Natomiast od 17 października 2018 r. marihuana jest legalna w Kanadzie także w celach rekreacyjnych, a konsumenci mogą ją kupować od licencjonowanych producentów.
Wykorzystanie marihuany w celach medycznych oraz zalegalizowanie jej w ostatnich latach również do użytku rekreacyjnego wpłynęło na rozwinięcie się legalnego rynku konopi.
Ile wart jest rynek konopi?
Według danych firmy analitycznej New Frontier Data – światowy rynek konsumencki konopi indyjskich jest wart około 343 mld USD, a około 263 mln osób na świecie można zaliczyć do aktywnych konsumentów konopi. Firma analityczna zaliczyła do nich wszystkie te osoby, które korzystają z nich przynajmniej raz w roku. Według raportu New Frontier Data wartość tego rynku w poszczególnych regionach świata kształtuje się następująco:
- Azja – 132 mld USD,
- Ameryka Północna – 85,6 mld USD,
- Europa – 68,5 mld USD,
- Afryka – 37,3 mld USD,
- Ameryka Południowa – 9,8 mld USD.
Założyciel i CEO firmy New Frontier Data – Giadha Aguirre de Cancer stwierdził w swym oświadczeniu: „Ponad 50 krajów na świecie zalegalizowało jakąś formę konopi, a 6 z nich zalegalizowało konopie do rekreacyjnego użytku dla dorosłych.”
Według szacunków firm badawczych Arcview Market Research i BDS Analytics, w 2017 r. wartość całego legalnego rynku konopi wynosiła 9,5 mld USD, w 2018 r. wzrosła do 12,9 mld USD, a w 2019 r. wartość ta jest szacowana na 18,1 mld USD. Największy udział w tym rynku mają Stany Zjednoczone. Drugim krajem o największym udziale w rynku konopnym jest Kanada. W 2019 r. wartość rynku legalnych konopi w USA wynosi 14,4 mld USD, w Kanadzie 2,7 mld USD, a udział reszty świata stanowi 1 mld USD. Firmy Arcview Market Research i BDS Analytics przewidują, że rynek legalnych konopi na świecie wzrośnie do 32 mld USD w 2022 r. Szacowany wzrost rynku legalnych konopi w kolejnych latach przedstawia Wykres 1.
Są różne możliwości inwestycji, aby uzyskać ekspozycję na rynek konopi. Można inwestować bezpośrednio w akcje spółek lub uzyskać ekspozycję na całą branżę za pomocą instrumentów pochodnych, takich jak ETF czy CFD. Warto wspomnieć o takim ETF, jak Horizons US Marijuana Index ETF (HMUS) wprowadzonym przez kanadyjską spółkę Horizons ETF Management Inc. w kwietniu 2019 r. HMUS odwzorowuje w pewnym zakresie zachowanie indeksu US Marijuana Companies Index, który dostarcza ekspozycji na koszyk notowanych publicznie spółek na giełdzie w USA prowadzących działalność w branży konopi lub mających znaczną ekspozycję na nią. Inne fundusze ETF tej firmy również opierające się na tej branży to Horizons Marijuana Life Sciences Index (HMMJ) i Horizons Emerging Marijuana Growers Index ETF (HMJR). Horizons Marijuana Life Sciences ETF obejmuje 14 firm związanych z branżą medycznej marihuany. Opiera się na indeksie North American Medical Marijuana Index, opracowanym przez niemiecką firmę Solactive.
Wykres 2. Horizons Marijuana Life Science Index na tle indeksów S&P 500 i TSXWarto także wspomnieć o indeksie BITA Global Cannabis Giants Index, obliczonym przez BITA – niemiecką spółkę zajmującą się technologiami finansowymi. Indeks ten jest indeksem dochodowym, uwzględniającym reinwestowanie dywidend. Składa się z 20 największych notowanych na giełdzie spółek związanych z branżą konopi. Wagi poszczególnych spółek w indeksie ustalone są na podstawie kapitalizacji rynkowej, w związku z czym największe spółki mają największy wpływ na zachowanie indeksu. Przy zróżnicowanej wielkości spółek, aby ograniczyć nadmierną koncentrację pojedynczych spółek, dostawca indeksu ogranicza wagę pojedynczych spółek do maksymalnie 15% w momencie kwartalnej rewizji zmiany indeksu. 16 z 20 spółek w tym indeksie to spółki kanadyjskie, 3 spółki z USA i jedna z Wielkiej Brytanii. Spółki spoza Kanady skupiają się przede wszystkim na marihuanie medycznej, w szczególności lekach opartych na konopiach. Jedna z amerykańskich spółek – Innovative Industrial Properties jest funduszem inwestycyjnym, skupiającym się na inwestycjach w nieruchomości związane z uprawą konopi. Największe wagi w BITA Global Cannabis Giants Index mają spółki: Cronos Group, Aurora Cannabis, GW Pharmaceuticals, Canopy Growth, Tilray, Aphria.
Można inwestować w instrumenty pochodne oparte na indeksach lub w wybrane spółki. Inwestycja w spółki konopne jest podobna do jakiejkolwiek innej inwestycji w spółki giełdowe. Warto mieć na uwadze publikacje raportów kwartalnych, informacje o ważnych wydarzeniach w spółce, a także dane dotyczące sprzedaży konopi przez licencjonowanych sprzedawców. Z racji tego, że niektóre kanadyjskie spółki eksportują konopie do krajów, które zalegalizowały medyczną marihuanę, ale nie mają własnych upraw, istotne może być śledzenie zmian regulacyjnych w różnych krajach.
Według raportu XTB, kapitalizacja wszystkich spółek w branży konopi notowanych na giełdzie przekracza 80 mld USD. Na światowych giełdach jest obecnych ponad 200 spółek z tej branży. Tabela przedstawia spółki z branży konopi o największej kapitalizacji.
Obszerne zestawienie informacji o spółkach z branży konopi można znaleźć na stronie internetowej marijuanaindex.com. Obejmuje ono spółki amerykańskie i kanadyjskie. Strona zawiera indeks North American Marijuana Index, który dzieli się na dwa sub-indeksy: amerykański i kanadyjski. Aby znaleźć się w tym indeksie, spółka musi mieć kapitalizację rynkową na poziomie co najmniej 200 mln USD i dzienny wolumen handlu 2 mln USD. Indeks ten jest zarządzany przez Manifest Seven (MJIC Inc.) i służy do celów informacyjnych.
Jak do tej pory, wzrosty indeksu marihuanowego i spółek z tej branży wyglądają imponująco na tle głównych indeksów giełdowych. Cechują się jednak też dużą zmiennością. W okresie od listopada 2017 r. do października 2018 r. stopa zwrotu z indeksu U.S. Marijuana Index wyniosła 158%, podczas gdy amerykański indeks S&P 500 wzrósł o 9,78%. Na początku 2019 r. U.S. Marijuana Index spadł o prawie 21%, natomiast indeks S&P 500 jedynie o 6,5%.
Spółki z branży konopi
Warto wspomnieć o kilku najbardziej znanych spółkach z branży legalnej marihuany.
Canopy Growth Corporation obecnie jest największą firmą z branży konopi na świecie pod względem kapitalizacji rynkowej. Spółka ta została założona w 2013 r. w Smiths Falls w Ontario. W 2014 r. weszła na giełdę w Toronto pod tickerem WEED. Od maja 2018 r. jest także notowana na NYSE pod tickerem CGC. Z racji tego, że była to pierwsza spółka na NYSE z tej branży, określono ją jako pierwszego kanadyjskiego konopnego jednorożca z wyceną 1 miliarda USD. Cena akcji spółki znacznie wzrosła od czasu debiutu. W pierwszym dniu notowań cena akcji wyniosła 2,59 CAD, a obecnie utrzymuje się w okolicach 30 CAD. Kapitalizacja spółki wzrosła natomiast do 11 mld CAD. Canopy Growth jest producentem konopi przeznaczonych zarówno do użytku medycznego, jak i rekreacyjnego. Wyniki finansowe uzyskane przez spółkę w latach 2016-2018 przedstawia wykres 3.
Aurora Cannabis (ACB) – spółka z siedzibą w Edmonton jest jednym z głównych producentów konopi i licencjonowanym dystrybutorem. Swoje produkty sprzedaje zarówno w Unii Europejskiej, jak i poza nią. Posiada dużą sieć spółek zależnych. Jest drugim po Canopy Growth producentem konopi na świecie pod względem kapitalizacji rynkowej. Dostarcza konopi zarówno do celów medycznych, jak i rekreacyjnych. Wyniki finansowe spółki Aurora Cannabis w latach 2016-2018 przedstawia Wykres 4.
Cronos Group (CRON) jest spółką z siedzibą w Toronto założoną w 2012 r. Jest notowana na giełdzie w Toronto oraz na nowojorskiej giełdzie NASDAQ. Prowadzi działalność produkcyjną i dystrybucyjną na pięciu kontynentach. Oferuje zarówno produkty medyczne, jak i rekreacyjne. Wyniki finansowe spółki w kolejnych latach przedstawia wykres 5.
Tilray (TLRY) jest spółką założoną w 2013 r. w Kanadzie. W lipcu 2018 r. spółka miała swój debiut na nowojorskiej giełdzie NASDAQ po cenie 17 USD za akcję. Akcje spółki cieszyły się tak dużym entuzjazmem inwestorów, że we wrześniu 2018 r. ich cena wzrosła do 214 USD. Od tej pory jednak znacznie spadła. Pod koniec sierpnia 2019 r. cena akcji spółki była notowana w okolicach 27 USD.
Spółka Tilray eksportuje swoje produkty do wielu krajów, zaopatrując pacjentów, szpitale, apteki, ośrodki badawcze. Oferuje produkty ze zróżnicowaną zawartością CBD i THC. Wyniki finansowe spółki w kolejnych latach przedstawia wykres 6.
Przychody i wynikiAphria (APHA) jest licencjonowanym kanadyjskim producentem medycznej marihuany od 2014 r. Spółka jest notowana na giełdzie w Toronto oraz nowojorskiej giełdzie NYSE. Kapitalizacja rynkowa spółki wynosi 2,14 mld CAD/1,62 mld USD. W swej działalności spółka skupia się na produktach o zastosowaniu medycznym ze zróżnicowaną zawartością CBD i THC. W kwietniu 2019 r. Aphria poprzez swą niemiecką spółkę zależną weszła także na niemiecki rynek medycznej marihuany. Wyniki finansowe spółki w kolejnych latach przedstawia Wykres 7..
GW Pharmaceuticals (GWPH) jest spółką biotechnologiczną z Wielkiej Brytanii, notowaną na giełdzie NASDAQ. Spółka ta została założona w 1998 r. Zajmuje się opracowywaniem leków opartych na składnikach konopi i ich zastosowaniem w leczeniu chorób, w szczególności padaczki lekoopornej u dzieci. Spółka głównie jest znana z leku Epidiolex. Warto wspomnieć, że w I kwartale tego roku uzyskała ze sprzedaży tego leku 33,5 mln USD, natomiast w II kwartale było to już 68,4 mln USD. Wyniki finansowe spółki w latach 2016-2018 przedstawia wykres 8.
Branża konopi obejmuje liczne spółki. Większość z nich zajmuje się uprawą, sprzedażą i dystrybucją marihuany medycznej i rekreacyjnej. Dużą rolę także odgrywają w niej spółki biotechnologiczne, prowadzące działalność w zakresie opracowywania nowych leków, wykorzystujących związki zawarte w konopiach. Nie bez znaczenia są też spółki, których działalność obejmuje nowoczesne rozwiązania dla rolnictwa. Jest to niewątpliwie ciekawy i szybko rozwijający się rynek.
Źródła:
https://www.medexpress.pl/pacjent/konopie-indyjskie-grozny-narkotyk-czy-zakazane-panaceum-cz-1/49690/
Raport XTB: „Sektor konopi jako inwestycja”
https://news.medicalmarijuanainc.com/new-analysis-values-global-cannabis-market-at-344-billion/
https://www.newswire.ca/news-releases/horizons-etfs-to-launch-world-s-first-u-s-focused-marijuana-index-etf-808933015.html
https://marijuanaindex.com/
https://investingnews.com/daily/cannabis-investing/canadian-cannabis-stocks/
https://www.horizonsetfs.com/
https://www.investopedia.com/news/what-stocks-are-marijuana-index/
https://www.investopedia.com/investing/top-marijuana-stocks/
https://www.canopygrowth.com/
https://www.auroramj.com/
https://thecronosgroup.com/
https://www.tilray.com/
https://aphria.ca/
https://www.gwpharm.co.uk/
