jak współpracować z aniołem biznesu

Raport „Jak inwestują najlepsi aniołowie biznesu w Polsce? Polski rynek inwestycji anielskich w 2021r.” przedstawia charakterystykę rynku inwestycji business angel w Polsce, dokonywanych przez najlepszych polskich aniołów biznesu. Publikacja została przygotowana przez COBIN Angels ze wsparciem partnerów, w tym Szkoły Głównej Handlowej, OVHcloud oraz Polish Angels i obejmuje najistotniejsze zagadnienia z zakresu inwestycji anielskich, a jej głównymi celami jest informowanie rynku w zakresie najlepszych praktyk oraz promowanie inwestycji anielskich w Polsce.

 

Demografia rynku anielskiego

Rynek inwestycji anielskich w Polsce jest jeszcze stosunkowo młody. Na tle krajów Europy Zachodniej jesteśmy na wczesnym etapie rozwoju, jednak można się spodziewać, że w najbliższych latach wzrost tego rynku będzie niezwykle szybki. Na podstawie przeprowadzonych analiz szacuje się, że w Polsce jest aktualnie około 680 aktywnych aniołów biznesu. Dla porównania najlepiej rozwinięte rynki europejskie mogą mieć paręnaście tysięcy i więcej aktywnych inwestorów anielskich. Analiza rynku polskiego w relacji do rozwiniętych krajów Europy wskazuje, że potencjał rozwoju rynko business angels w Polsce jest wysoki, przewidywany jest wzrost ilości aniołów biznesu o rząd wielkości.

W Polsce obszar inwestycji kapitałowych, niestety wciąż pozostaje zdominowany przez mężczyzn. Aż 80% przebadanych aniołów biznesu to właśnie mężczyźni, choć na tle innych krajów europejskich udział 20% kobiet w inwestycjach anielskich w Polsce to wynik, który zdecydowanie się wyróżnia. Aniołowie biznesu w Polsce to głównie osoby w wieku średnim, których największa grupa plasuje się w wieku pomiędzy 35 a 49 lat - ten przedział wiekowy stanowi, aż 70% aniołów biznesu w Polsce. Najczęściej aniołami biznesu w Polsce zostają przedsiębiorcy – aż 50%, drugą grupą zawodową są osoby pracujące w korporacjach jako partnerzy czy managerowie wyższego szczebla. Udział tych dwóch grup uwarunkowany jest w głównej mierze czynnikami demograficznymi oraz wynika z ich doświadczenia w zakresie rozwijania przedsięwzięć lub projektów, zasobów kapitałowych oraz chęcią realizacji swoich ambicji przedsiębiorczych – co przyczynia się do sukcesów inwestycyjnych i odpowiedniego przygotowania do zostania aniołem. Z powyższego wynika również to skąd aniołowie czerpią wiedzę nt. tego w jaki sposób inwestować startupy. Większość z nich wiedzę na temat inwestycji anielskich pozyskują ze swoich doświadczeń zawodowych pozwalających im pośrednio poznać zagadnienia inwestycyjne oraz ze zrealizowanych inwestycji w inne klasy aktywów.

 

Charakterystyka inwestycji anielskich

Aniołowie biznesu, co do zasady, inwestują w projekty, które rozumieją i do których są w stanie wnieść wartość dodaną. Stąd też, wybierane przez nich sektory i branże najczęściej pokrywają się z ich doświadczeniem, wiedzą i zainteresowaniami. Spośród przebadanych aniołów biznesu, najwięcej z nich zainteresowanych jest obszarem „Zdrowie & Biotech” – aż 15%, dalej obszarem „Fintech” – 9% inwestorów oraz „GreenTech (Zielone Technologie)” –7% aniołów. Aniołowie biznesu na ogół inwestują na rynku rodzimym (43% badanych aniołów) lub niezbyt odległym, tak aby mogli mieć bliski kontakt ze swoimi inwestycjami oraz móc dostarczyć wartość dodaną w postaci kontaktów biznesowych czy ekspertyzy rynkowej. Aż 71% z nich zainteresowanych jest startupami, które są na etapie, na którym nie generują jeszcze przychodów, czyli posiadają MVP lub posiadają niepłacącą bazę klientów.

Wynik badania potwierdza, że rynek inwestycji anielskich w Polsce jest wciąż na bardzo wczesnym etapie rozwoju. Aż 40% badanych aniołów biznesu inwestuje zaledwie od 3 lat lub krócej, a ponad połowa aniołów biznesu (53%) dokonało od jednej do sześciu inwestycji podczas całej swojej aktywności anioła biznesu. Średni roczny budżet inwestycyjny aniołów biznesu wynosi dla 63% badanych do 450 tys.

Powyższa teza dotycząca wczesnego etapu rozwoju rynku, potwierdzają wielkości środków jakie aniołowie biznesu zainwestowali od początku swojej kariery jako anioła. Aż 60% inwestorów zaalokowało środki o wartości nie przekraczającej 1 350 000 PLN. Osoby należące do grupy, która zainwestowała na przestrzeni całej działalności ponad 9 mln PLN, należą osoby doświadczone, inwestujące od wielu lat oraz te które zajmują się inwestowaniem zawodowo – tacy inwestorzy w badaniu stanowili 15%. Wspomnianą grupę doświadczonych inwestorów określa się jako Super Angels i można zaliczyć do niej m.in.: Rafała Brzoskę, Wiktora Namysła, Mariana Owerko, Roberta Lewandowskiego czy Tomasza Domogałę.

Wczesny etap rozwoju polskiego rynku aniołów biznesu ma swoje odzwierciedlenie w ilości wyjść z inwestycji. Zdecydowana większość (73%) aniołów biznesu, na przestrzeni całej swojej aktywności anielskiej, nie zrealizowało do tej pory jeszcze żadnego wyjścia z inwestycji, a 17% dokonało pomiędzy 1, a 3 exity na przestrzeni całej swojej działalności anielskiej.

Najpopularniejszą formą wyjścia z inwestycji pośród aniołów biznesu jest sprzedaż udziałów, co najczęściej oznacza wyjście anioła podczas realizacji przez startup kolejnej rundy. Najwyższe stopy zwrotu wyjść z inwestycji aniołów biorących udział w badaniu wynosiły ponad 1200%, 1200% oraz 700%. Aniołowie biznesu, którzy dokonali exitów w 2021r. może pochwalić się średnią wyjścia z inwestycji na poziomie 3,99 mln PLN. Należy jednak wziąć pod uwagę, że wartość exitów przypadających na jednego anioła biznesu w 2021r. wahała się w przedziale 50k - 20mln PLN, gdzie górne wartości wyjść mogą znacząco zawyżać realną średnią wyjść odnotowywanych na rynku.

 

Sposób podejmowania decyzji inwestycyjnych przez aniołów biznesu i ich zaangażowanie w rozwój statupów

Aniołowie biznesu podejmują decyzje inwestycyjne w głównej mierze w oparciu o własne doświadczenie – intuicyjnie oceniają oni prezentację startupu (70% ankietowanych), a także intuicyjnie oceniają biznes plan startupu (55%). Przed decyzją o inwestycji szczególną uwagę aniołowie biznesu poświęcają analizie historii założycieli, zgodności deklarowanych danych czy zabezpieczeniem wartości intelektualnej w spółce. To czego oczekują od startupu to przede wszystkim pozytywnych reakcji na produkt startupu pośród klientów oraz doświadczenia przedsiębiorczego u założycieli.

W przypadku, gdy anioł biznesu zdecyduje się zainwestować w startup, oprócz kapitału wnosi też znaczącą wartość dodaną do inwestycji, angażując się w jego rozwój. Aniołowie najczęściej wspierają startupy poprzez wsparcie operacyjne, doradcze, kontakty lub adhoc w zależności od potrzeb startupu. W 2021r. średnio anioł biznesu poświęcał na miesiąc na jeden startup: 6h na doradztwo, 4h na wsparcie w działalności operacyjnej, niecałe 4h na uczestnictwo w spotkaniach zarządu, niecałe 3h na kontakty i wprowadzenia oraz trochę ponad 2h na pomoc w pozyskaniu finansowania. Powyższe średnie są wypadkową deklaracji aniołów biznesu biorących udział w badaniu – tych którzy deklarowali, że poświęcają czas na wsparcie, jednak należy brać pod uwagę, że ilość poświęcanego czasu przez aniołów jest bardzo zróżnicowana.

 

Koinwestycje aniołów biznesu

Inwestycje anielskie często realizowane są w ramach koinwestycji z funduszami Venture Capital. Fundusze są w stanie zapewnić większy udział kapitału, z drugiej strony jak pokazują dane, aniołowie dzięki wartości dodanej jaką wnoszą do inwestycji, są ich nieodzowną częścią. Spośród 146 zrealizowanych transakcji przez 11 polskich funduszy VC zgłoszonych do BAY2021, aż 122 było przeprowadzonych z przynajmniej jednym aniołem biznesu, co stanowi średnio 86% inwestycji zrealizowanych z aniołami biznesu. Udział funduszy w wartości rund w stosunku do udziału aniołów biznesu wahały się od 35% do 90%

 

Najważniejsze inwestycje anielskie w 2021r.

Do inwestycji anielskich, które odbiły się szerokim echem na rynku w 2021r., możemy zaliczyć m.in. inwestycje w:

• Jutro Medical o wartości 27 mln złotych zrealizowana m.in. przez Macieja Nogę (założyciel pracuj.pl) oraz Marcina Tchórzewskiego (CEO i założyciel, Coders Lab)
• Ramp Network o wartości 220 mln zrealizowaną przy udziale Piotra Pisarza (założyciel Uncapped) oraz Bartka Pucka (Global Strategy and Operations Manager, IKEA)
• Opontia o wartości 42mln dolarów w ramach rundy A zrealizowanej przy współudziale Wiktora Namysła (partner w firmie doradczej)
• LESS_ o wartości 10mln PLN, dokonanej przy udziale Roberta Lewandowskiego (sportowiec) oraz Krzysztofa Pawińskiego (Principal CEO, Maspex)

 

 

Zobacz, jak inwestują najlepsi aniołowie biznesu w Polsce