Po niespodziewanym wyskoku w 1Q 2021, kiedy nakłady na środki trwałe wróciły do poziomu sprzed wybuchu pandemii (w cenach stałych) odbudowa inwestycji wyhamowała. W 3Q 2021 dynamika inwestycji w gospodarce wyniosła aż 9,3% r/r, jednak wciąż ich poziom pozostaje poniżej wartości z 4Q 2019. Stopa inwestycji, rozumiana jako ich udział w PKB, pozostała wciąż niższa niż przed wybuchem pandemii i znacznie niższa niż długoterminowa średnia, choć w 3Q przestała się obniżać i wyniosła 16,3%.
Odbudowa inwestycji to w głównej mierze efekt rosnących nakładów sektora przedsiębiorstw, a w szczególności firm prywatnych. W tej grupie firm (firmy zatrudniające co najmniej 50 osób) wydatki inwestycyjne wzrosły w 3Q 2021 o 16,1% r/r (nominalnie), drugi miesiąc z rzędu rosnąc w tempie dwucyfrowym. Solidne wzrosty inwestycji następują zarówno w grupie firm krajowych, jak i zagranicznych, choć w 3Q 2021 dynamika inwestycji w firmach krajowych prywatnych wyhamowywała stopniowo. Sektor prywatny kontynuuje zatem odbudowę nakładów na rozbudowę majątku produkcyjnego i poprawę produktywności w warunkach silnej odbudowy popytu, co widoczne było zarówno w dynamicznie rosnących nakładach na maszyny i urządzenia, ale także konstrukcji budowlanych. Wysoki popyt, szczególnie w przypadku trwałych dóbr konsumpcyjnych, bardzo dobra sytuacja finansowa firm oraz wysokie wykorzystanie mocy wytwórczych sprzyjały rozbudowie majątku produkcyjnego. Po dynamicznym początku roku wyhamowuje natomiast dynamika inwestycji firm publicznych.
Negatywny wkład do inwestycji ma natomiast sektor samorządowy i centralny
Samorządy wciąż ograniczają inwestycje, choć w wolniejszym tempie niż na początku 2021 r. Ich poziom w 3Q br. był niższy o 1,4% r/r (nominalnie) po spadku o 11,3% r/r w 2Q 2021. Znacznie niższe niż przed rokiem są też wydatki inwestycyjne sektora centralnego. W ujęciu branżowym najdynamiczniej rosły inwestycje w branży transport i logistyka. Rozwój handlu internetowego, ale także nasilające się problemu z zaopatrzeniem, wymuszające usprawnienie procesu logistycznego, sprzyjały inwestycjom w rozwój floty samochodowej, ale także infrastruktury logistycznej i przestrzeni magazynowej
Perspektywy inwestycji pozostają pozytywne,
czemu sprzyja zwiększona aktywność inwestycyjna firm prywatnych oraz perspektywa zwiększenia inwestycji sektora publicznego. W naszej ocenie przedsiębiorstwa wciąż mają potencjał do zwiększenia inwestycji. Dążenie do usprawnienia procesu logistycznego sprzyjać będzie inwestycjom w rozbudowę floty samochodowej oraz przestrzenie magazynowe. W przemyśle natomiast w rozbudowę mocy wytwórczych inwestować powinni producenci trwałych dóbr konsumpcyjnych, gdzie oczekiwane jest utrzymanie solidnego popytu, a wykorzystanie majątku produkcyjnego przekroczyło już poziomy sprzed wybuchu pandemii. Przy ograniczonej podaży pracy, a także wysokim wykorzystaniu mocy wytwórczych, inwestycje będą głównym sposobem zwiększania skali działania.
Z badań NBP wynika, że dla 9% firm reakcją na nadmierny popyt może być rozbudowa majątku produkcyjnego. Aktywności inwestycyjnej służy też dobra sytuacja finansowa firm, szczególnie dużych i średnich (zatrudniających co najmniej 50 osób), zwłaszcza, że dominującym źródłem finansowania nakładów jest nadwyżka finansowa. W kierunku wyższych inwestycji w przemyśle działać mogą zaburzenia w łańcuchach dostaw. Podstawy do umiarkowanego optymizmu w zakresie inwestycji dają wyniki badania NBP – Szybki Monitoring, które wskazują na utrzymanie wysokiego odsetka firm planujących kontynuację inwestycji oraz wzrost firm, które planują nowe inwestycje. Ryzykiem dla inwestycji przedsiębiorstw może być słaby złoty, który pogarsza opłacalność importu. A warto pamiętać, że blisko 1/4 polskiego importu ma charakter inwestycyjny. Biorąc pod uwagę, iż obecne poziomy rynkowe kursu USD/PLN i EUR/PLN dla części firm przekraczają już poziomy progowych kursów opłacalności importu, to czynnik ten może działać w kierunku osłabienia lub opóźnienia rozpoczęcia projektów inwestycyjnych.
Rok 2022 powinien być okresem odbudowy inwestycji publicznych
Liczymy na stopniowe przyspieszania wykorzystywania środków z nowej perspektywy finansowej, w ramach której w latach 2021-2027 trafią do Polski środki na politykę spójności wartości 72,2 mld PLN. Zakładamy, iż Krajowy Plan Odbudowy zostanie zaakceptowany w pierwszej połowie przyszłego roku i w drugiej jego części środki zaczną już płynąć. Ryzyko opóźnienia akceptacji KPO pozostaje wysokie i stanowi istotny czynnik niepewności dla perspektywy wzrostu w roku 2022. Ubytek PKB będzie zależny od okresu opóźnienia, natomiast w przypadku braku napływu środków należałoby liczyć się z obniżeniem wyniku PKB w całym roku o ok. 0,5 pkt. proc. względem naszego obecnego scenariusza.
***Materiał pochodzi z raportu Banku Millenium: Makro i Rynek 2022: W sidłach inflacji, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk
