- Co obejmą remonty polskich domów?
- Na jakie wydatki muszą przygotować się rodacy?
- Jakie przepisy wprowadza Unia Europejska?
Unia Europejska z nowymi przepisami - remonty już wkrótce!
Dziennik Gazeta Prawna przypomina, że niedawno doszło do uchwalenia nowych przepisów w ramach pakietu “Fit or 55”. Te dotyczą z kolei sektora nieruchomościowego, a w szczególności przepisów budowlanych. Prawdopodobnie mogą zostać przyjęte jeszcze w marcu br. Co to może oznaczać dla mieszkańców?
“Komisja Europejska 14 lipca 2021 r. przyjęła pakiet propozycji legislacyjnych „Fit for 55” w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, którego celem jest wzmocnienie pozycji UE jako światowego lidera klimatycznego. Pakiet ma na celu unowocześnienie istniejącego prawodawstwa zgodnie z celem UE w zakresie klimatu na 2030 r., które pomoże wprowadzić zmiany transformacyjne potrzebne w gospodarce, społeczeństwie i przemyśle, aby osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r. oraz, aby to wspierać, zmniejszyć emisje netto o co najmniej 55 proc. (w porównaniu z 1990 r.) do 2030 r.” - wyjaśniają eksperci Deloitte.
Dyrektywa w ramach charakteryzowanego pakietu zakłada redukcję emisji o ok. 60% do 2030 r. względem poziomu z 2015 r. Pełna neutralność klimatyczna ma nastąpić z kolei do 2050 r. Pociąga to za sobą konieczność powstawania od 2030 r. wyłącznie bezemisyjnych budynków. To wymaga przemianowania budynków na zeroemisyjne w ciągu dwóch dekad. W kolejnych latach ma dojść do sporych zmian, które będą wynikać z działań przystosowawczych. To m.in. wycofanie kotłów na paliwa kopalne do 2040 r. Od 2025 r. kotły nie będą objęte dotacjami ze strony krajów członkowskich.
Zobacz również: Ceny nieruchomości spadają, a milionerów ubywa
W praktyce oznaczać to będzie remonty, a według DGP te będą finansowane głównie z Funduszu Odbudowy. Polsce przyznano transzę w wysokości 5 mld euro, a suma może wynieść nawet 60 mld euro. Środki będą przekierowane ze Społecznego Funduszu Klimatycznego oraz Funduszu Spójności. Dziennik informuje ponadto, że dyrektywa czeka na ostatnie poprawki w Parlamencie Europejskim, z kolei przepisy mają zostać przyjęte w I połowie roku.
Zapytaliśmy Andrzeja Prajsnara, eksperta portalu RynekPierwotny.pl o praktyczny wymiar tych przepisów. Ekspert zwraca uwagę, że Parlament Europejski debatował o tej sprawie już kilka miesięcy temu. Pod koniec 2023 r. osiągnięto z kolei wstępne porozumienie dotyczące sposobu osiągnięcia nadrzędnego celu, rozumianego jako bezemisyjność budynków.
“Warto przypomnieć, że Parlament Europejski debatował nad wstępnym kształtem znowelizowanej Dyrektywy EPBD już niecały rok temu. Pod koniec minionego roku organy UE osiągnęły wstępne porozumienie dotyczące sposobu osiągnięcia nadrzędnego celu, czyli bezemisyjności budynków z UE do 2050 roku. Nowe budynki będą musiały osiągnąć zeroemisyjność, począwszy od 2030 roku, a wznoszone budynki publiczne dwa lata wcześniej. Wspomniany wymóg bezemisyjności obowiązujący od 2030 r. prawdopodobnie przełoży się na odczuwalny wzrost kosztów budowy i cen nowych domów oraz lokali. Po trudnych rozmowach osiągnięto również porozumienie dotyczące renowacji starszego zasobu budynkowego w UE” - komentuje dla nas Prajsnar.
Zobacz również: Krach akcji banku przez… amerykańskie nieruchomości
Nowe porozumienie oznacza z kolei, że każdy kraj członkowski będzie musiał się dostosować do regulacji. Wyjątkiem nie będzie Polska. Podano konkretne zmiany, mające na celu zmniejszenie zużycia energii pierwotnej.
“Niedawne porozumienie osiągnięte podczas tzw. trilogów, czyli wewnątrzunijnych konsultacji wskazuje, że każdy kraj członkowski będzie musiał obniżyć średnie zużycie energii pierwotnej w budynkach mieszkalnych o 16% do 2030 r. Kolejny cel to obniżka o 20% - 22% do 2035 r. (względem wyniku z 2020 r.) Co ważne, ponad połowa wymaganej obniżki ma być związana z remontami najmniej oszczędnych budynków mieszkalnych. Osobne cele remontowe będą dotyczyły budynków niemieszkalnych. Mowa o wyremontowaniu 16% najmniej oszczędnych budynków do 2030 r. Trzy lata później analogiczny wskaźnik ma sięgnąć 26%” - dodaje ekspert.
Zobacz również: Mieszkania kupowane hurtowo - zobacz przez kogo
O jakich remontach mowa?
Mówiąc o zwiększeniu efektywności energetycznej mówi się również o przedstawieniu konkretnych projektów przez kraje członkowskie. W tym celu niezbędne będą plany modernizacyjne, a to oznacza m.in. likwidację źródeł ogrzewania opartych o paliwa kopalne do 2040 r.
“Poszczególne kraje członkowskie będą musiały przedstawić projekty swoich planów remontowych do końca 2025 r. Wspomniane plany powinny uwzględniać m.in. zupełną likwidację źródeł ogrzewania budynków wykorzystujących paliwa kopalne do 2040 roku, a także dalsze remonty zapewniające osiągnięcie bezemisyjności praktycznie wszystkich budynków (m.in. z wyłączeniem zabytków) do połowy stulecia. Na razie brakuje szczegółowych oszacowań kosztów dekarbonizacji zasobu budynkowego. W skali całej Unii Europejskiej mogą one wynieść ponad 6 bln euro, a w warunkach polskich około 1,5 bln zł - 2,0 bln zł do 2050 r.” - skomentował dla FXMAG Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl.
Już obecnie w Polsce obowiązują tzw. uchwały antysmogowe. Te nakazują wymianę przestarzałych pieców na bardziej ekologiczne rozwiązania. Jeśli dana osoba się z tego nie wywiąże, będzie musiała zapłacić grzywnę w wysokości 5 tys. zł. Oczywiście istnieje możliwość uzyskania dotacji w ramach programu “Czyste Powietrze”.
“Dotacja może wynosić do 66 000 zł dla podstawowego poziomu dofinansowania, do 99 000 zł dla podwyższonego poziomu dofinansowania oraz do 135 000 zł dla najwyższego poziomu dofinansowania. Dodatkowo dla wszystkich poziomów poza wskazanymi limitami dotacja do 1 200 zł na audyt energetyczny” - informuje się na stronie programu “Czyste Powietrze”.
Wymiana przestarzałych pieców powinna obejmować również programy “Stop Smog” oraz “Ciepłe Mieszkanie”. W zależności od województwa określono inne zasady i terminy wymiany. Istotne jest, aby działania zmierzające do wymiany pieców podjąć jak najszybciej, gdyż pozostawienie tego “na ostatnią chwilę” zwiększy ryzyko otrzymania kary.
Ambitne cele w zakresie efektywności energetycznej nakładają na wielu Polaków obowiązek dokonania zmian. Te z kolei będą wymagać nakładów finansowych oraz zaangażowania w określone działania. Ochrona środowiska rozumiana jako walka z emisyjnością jest podstawą strategii unijnej. Szacuje się, że dyrektywa obejmie setki tysięcy polskich domów jednorodzinnych.
Zobacz również: Koalicja Deweloperska kpi z rynku! “Wzrost cen nieruchomości świadczy o bogaceniu się społeczeństwa”
Do kiedy usunąć azbest z dachu?
W kontekście obowiązkowych remontów, które prawdopodobnie zostaną narzucone przez unijne przepisy, warto przywołać ostatnie lata programu usuwania azbestu z dachów. Jeśli dana nieruchomość ma dach z eternitu, właściciele muszą przeprowadzić operację zmiany do 2032 r., co regulują przepisy. W praktyce oznacza to kolejne działania przystosowawcze w ramach wymogów. Warto pamiętać, że nie można się tego podjąć samodzielnie, obligatoryjnie należy skorzystać z usług profesjonalnego przedsiębiorstwa.
Azbest zalicza się do jednych z najniebezpieczniejszych zanieczyszczeń. Jest niewidzialny dla oczu, ale przy tym bardzo niebezpieczny dla zdrowia. Udowodniono, że włókna azbestowe mogą powodować choroby układu oddechowego.
“Wykonawca prac polegających na zabezpieczeniu lub usunięciu wyrobów zawierających azbest z miejsca, obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej, a także z terenu prac obowiązany jest do zgłoszenia zamiaru przeprowadzenia tych prac właściwemu organowi nadzoru budowlanego, właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy oraz właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu, w terminie co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac” - informuje przedstawiciel Polskich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych.
Oznacza to, że gdy właściciel dokona demontażu w sposób niewłaściwy, a więc niezgodny z przepisami, wówczas narazi się na wysokie kary finansowe. Na ten cel można jednak uzyskać wsparcie. Dofinansowania udziela wiele jednostek samorządowych, natomiast Bank Ochrony Środowiska udziela preferencyjnych kredytów m.in. na bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest i ich unieszkodliwianie. Zgodnie z prawem to właściciel lub zarządca budynków odpowiada za stan techniczny. Samodzielne usunięcie oraz wywiezienie materiałów zawierających azbest na nielegalne składowisko obarczone jest karą grzywny w wysokości od 5 do 20 tys. zł.
Produkcji wyrobów azbestowych zakazano oficjalnie w 1998 r., a od 2003 r. wprowadzono program sukcesywnego usuwania dachów wykonanych z tego materiału. Realizacja programu zakończy się w 2032 r., gdy ma on całkowicie zniknąć w sposób niezagrażający zdrowiu ludzi i środowisku.
Badania pokazują, że zmiany będą musiały nabrać tempa w kolejnych latach.
“Blisko 13 lat od uchwalenia programu zakładającego całkowite usunięcie azbestu do roku 2032 unieszkodliwiono zaledwie 17% z około 8,5 mln ton zinwentaryzowanych wyrobów zawierających ten materiał. Przy obecnym tempie prac pozostałe 7 mln ton uda się wyeliminować najwcześniej w 2081 r. Jak wynika z ostatniej, czwartej już kontroli NIK dotyczącej zagadnień związanych z azbestem, głównymi przyczynami problemów są brak funduszy oraz nieskuteczne prawo” - komentują w artykule “Usuwanie wyrobów zawierających azbest” NIK-u naukowcy Bartosz Kościukiewicz i Piotr Górny,
Podejrzewa się, że Polska może nie wypełnić nałożonego obowiązku.
“Przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli analiza tempa realizacji Programu krajowego, zarówno w skontrolowanych jednostkach, jak i w całym kraju, prowadzi do wniosku, że działania podejmowane w jego ramach nie gwarantują oczyszczenia Polski z azbestu do końca 2032 r. Przy dotychczasowym tempie, które Izba oszacowała na poziomie 0,12 mln ton średniorocznie, na usunięcie pozostałej ilości azbestu (ponad 7 mln ton) potrzeba dodatkowych 49 lat w skali całego kraju. Realnym momentem usunięcia wszystkich zinwentaryzowanych wyrobów będzie zatem nie 2032 r., a 2081 r.” - wynika z kontroli NIK-u.
