Te statystyki rzucają światło na istotną transformację w podejściu do rodzicielstwa oraz na wpływ zmieniających się warunków społecznych i ekonomicznych na życie rodziny we współczesnym społeczeństwie.
Coraz mniej dzieci w UE - 1,46 dziecka na kobietę w 2022 r
Wzrost liczby urodzeń w Unii Europejskiej w 2022 roku przełożył się na delikatny wzrost współczynnika dzietności ogółem, który wyniósł 1,46 dziecka na kobietę. Analizując okres od 2002 do 2022 roku, zaobserwowano zmienność tego wskaźnika. Najniższą wartość współczynnika dzietności ogółem, wynoszącą 1,43, odnotowano w 2002 roku, natomiast najwyższe wartości, tj. 1,57, zanotowano w latach 2008, 2010 i 2016. Francja wykazała się najwyższym wskaźnikiem dzietności ogółem, osiągając poziom 1,79 urodzeń żywych na kobietę, następnie Rumunia (1,71) i Bułgaria (1,65). Z kolei najniższe wskaźniki odnotowano na Malcie (1,08), w Hiszpanii (1,16) i we Włoszech (1,24).
Analizując zmiany w latach 2002-2022, warto zauważyć, że największe spadki współczynnika dzietności ogółem zaobserwowano w Irlandii (z 1,97 w 2002 roku do 1,54 w 2022 roku), Finlandii (z 1,72 do 1,32) i na Malcie (z 1,45 do 1,08). Z drugiej strony, największe wzrosty odnotowano w Czechach (z 1,17 w 2002 roku do 1,64 w 2022 roku), Rumunii (z 1,27 do 1,71) i Bułgarii (z 1,23 do 1,65). Te zmiany wskazują na różnice w dynamice demograficznej w poszczególnych krajach Unii Europejskiej i stanowią istotny kontekst dla analizy wyzwań związanych z przyszłymi trendami demograficznymi.
>> Sprawdź również: System kaucyjny: zmiany idą w dobrą stronę, ale nadal nie jesteśmy gotowi na start w 2025 roku
Mamy coraz starsze matki, średni wiek rodzenia pierwszego dziecka jest już blisko 30
Analiza danych dotyczących wieku matek po raz pierwszy w Unii Europejskiej w latach 2002-2022 rzuca światło na istotne zmiany w dynamice demograficznej.
W 2013 roku średni wiek kobiet w chwili urodzenia pierwszego dziecka wynosił 28,8 lat, a następnie zwiększał się średnio o 0,1 roku każdego roku, osiągając 29,7 lat w 2022 roku.
We wszystkich krajach Unii Europejskiej odnotowano wzrost tego średniego wieku w badanym okresie.
Największy wzrost zaobserwowano w Estonii (o 4,1 roku) i na Litwie (o 3,9 roku), podczas gdy najniższy odnotowano we Francji (o 1,0 roku). W 2022 roku najstarsze matki po raz pierwszy urodziły dziecko we Włoszech (31,7 lat) i Hiszpanii (31,6 lat), podczas gdy najmłodsze matki po raz pierwszy urodziły dziecko w Bułgarii (26,6 lat) i Rumunii (27,0 lat).
Te dane wskazują na wyraźne przesunięcie w kierunku późniejszego macierzyństwa w Unii Europejskiej, co może mieć istotne konsekwencje dla polityki społecznej i ekonomicznej w tych krajach.
>> Zobacz również: Jak dużo mieszkań kupują w Polsce obcokrajowcy? Sprawdź, co mówią deweloperzy
Na przestrzeni 20 lat średni wiek kobiety rodzącej pierwsze dziecko w Polsce wzrósł z 25 lat do ponad 28 lat!
Coraz więcej urodzeń w wieku 40 lat i powyżej w Unii Europejskiej
Wzrost odsetka urodzeń matek w wieku 40 lat i starszych o ponad dwukrotność w latach 2002-2022 stanowi istotny wskaźnik zmian demograficznych w Unii Europejskiej. Analiza tego trendu umożliwia lepsze zrozumienie dynamiki dzietności w badanym okresie.
W 2022 roku udział żywych urodzeń matek w wieku 40 lat i więcej wzrósł 2,4-krotnie w porównaniu z rokiem 2002, osiągając 6,0%. Odsetek urodzeń żywych przez matki w wieku co najmniej 40 lat wzrósł we wszystkich krajach Unii Europejskiej.
W 2022 roku największy udział odnotowano w Irlandii (11,2% wszystkich urodzeń żywych), Hiszpanii (11,0%) i Grecji (10,0%), podczas gdy najniższy zaobserwowano w Rumunii i na Słowacji (po 3,5%), oraz na Litwie (3,6%). Ten trend świadczy o ewolucji struktury rodzinnej i może mieć dalekosiężne implikacje dla polityki społecznej oraz systemów wsparcia dla osób starszych.
>> Zobacz również: Zielony Ład ma służyć społeczeństwu i gospodarce
Jak to wygląda w Polsce?
Ujemny przyrost naturalny ludności w UE
Odnotowano istotne zmiany w strukturze demograficznej Unii Europejskiej w okresie ostatnich dwóch dekad. W latach 2001–2020 populacja UE rosła, następnie jednak zaczęła maleć w ciągu dwóch kolejnych lat, by ponownie wzrosnąć w 2022 roku. Naturalna zmiana populacji, czyli różnica między liczbą żywych urodzeń a zgonów, od 2012 roku jest ujemna. Ten trend głównie wynika z procesu starzenia się społeczeństwa oraz wpływu pandemii COVID-19 w latach 2020–2022.
W 2002 roku surowy współczynnik przyrostu naturalnego wyniósł +0,2 na 1000 osób i pozostawał dodatni do 2011 roku. Jednak w 2012 roku wskaźnik stał się ujemny, a od 2016 roku stale spadał, osiągając -1,1 w 2019 roku, -2,5 w 2020 roku, -2,7 w 2021 roku i -2,9 w 2022 roku.
Najwyższe ujemne surowe wskaźniki przyrostu naturalnego w 2022 roku odnotowano w Bułgarii (-9,4), Łotwie (-7,9) i Litwie (-7,4), a najwyższe dodatnie w Irlandii (+3,8), na Cyprze (+3,2) i w Luksemburgu (+3,1). Te liczby odzwierciedlają trudności związane z wyzwaniem starzejącej się populacji oraz konsekwencje pandemii dla dynamiki demograficznej w UE.
