Przełom roku to jak zawsze czas podsumowań, zatem i tych z naszej strony nie mogło zabraknąć. Dzisiaj przyjrzymy się temu, co pozostawił po sobie miniony rok, ale i czemu warto się przyjrzeć na przestrzeni kolejnych 12 miesięcy.
Artykuł dostępny jest także w wersji video:
Za nami kolejny rok rynkowych zmagań, w trakcie których nie brakowało zmienności. Była więc okazja do osiągnięcia sporych zysków, ale i zanotowania strat. Na początek spójrzmy globalnie na główne klasy aktywów. Z perspektywy największego rynku świata, a więc amerykańskiej giełdy, rynek akcji poradził sobie bardzo dobrze. Jak pewnie doskonale pamiętacie, miniony rok stał przede wszystkim pod znakiem zachłyśnięcia się inwestorów możliwościami sztucznej inteligencji.
Wśród amerykańskich indeksów najlepiej poradził sobie zatem technologiczny Nasdaq, wypracowując ok. 50% stopę zwrotu. Indeks szerokiego rynku, czyli S&P500, kończy rok prawie 24% wzrostem, natomiast po ok. 13-14% wzrósł segment małych spółek Russell 2000 oraz przemysłowy Dow Jones. Ubiegłoroczne wyniki, zwłaszcza S&P500, są mocno zniekształcone przez zachowanie tzw. wspaniałej siódemki, a więc Apple, Alphabet, Microsoft, Amazon, Meta, Tesla i Nvidia.
Spójrzcie bowiem, jak radziłby sobie indeks złożony tylko z nich, a co stałoby się po ich wyłączeniu. Choć hossa AI jest oczywiście niepodważalna i nikt nie wie, gdzie wypadnie jej szczyt, po tak silnych wzrostach, ale przede wszystkim tak jednoznacznie pozytywnej narracji w finansowych mediach, osobiście byłbym już na tych poziomach mocno ostrożny.
Zobaczcie zresztą, jak na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat zmieniało się pozycjonowanie zarządzających aktywami w sektorze technologicznym oraz AI. Wygląda na to, że zrobiło się tu już trochę tłoczno.
Do amerykańskich indeksów dorzucamy teraz sektor surowców, reprezentowany indeksem CRB, który miniony rok kończy ponad 4% pod kreską. Indeks ten składa się w 39% z surowców energetycznych takich jak ropa naftowa, olej opałowy, gaz ziemny i bezołowiowy. I to przede wszystkim ta część ciągnęła go w dół w minionym roku. Same ceny gazu ziemnego notowanego na NYMEX są prawie 45% pod kreską. Za 41% udziału w CRB odpowiadają natomiast surowce rolne, 7% przypada na metale szlachetne, a 13% metale przemysłowe.
Tutaj z kolei widzicie podsumowanie zachowania surowców w nieco innej graficznie formie, przygotowanej przez Saxo. Co ciekawe, w indeksie CRB część energetyczna wyglądałaby diametralnie inaczej, gdyby znajdował się w niej uran, który na rynku surowcowym okazał się jednym z najlepszych typów w minionym roku, rosnąc o ponad 87%.
Ponieważ część z Was śledziła moją komentatorską aktywność jeszcze przed rozpoczęciem współpracy z Tavex, zatem pamiętacie pewnie moje bardzo pozytywne nastawienie do tego sektora w latach 2021-2022. Choć otoczenie fundamentalne wciąż prezentuje się dla tego segmentu bardzo dobrze, chociażby po ubiegłorocznym zaklasyfikowaniu energetyki jądrowej do zielonej energii przez Parlament Europejski, prawie 90% wzrost na przestrzeni roku to już wysoko ustawiona poprzeczka, która tym samym tworzy ryzyko pojawienia się jakiejś głębszej korekty w tym roku. Analogicznie jak z sektorem technologicznym i sztucznej inteligencji, byłbym już teraz znacznie bardziej ostrożny.
Skoro trzymamy się już obszaru surowców, zatem w tym miejscu nie mogło zabraknąć oczywiście interesującego nas szczególnie złota i srebra, ale także platyny i palladu, które coraz częściej w inwestycyjnych portfelach goszczą w fizycznej postaci. Złoto kończy miniony rok niemal 14% wzrostem, a więc plasuje się w rejonie Russella 2000 i Dow Jonesa. Bardziej zmienne srebro, które ma w zwyczaju ruszać z opóźnieniem względem złota znajduje się 0,4% pod kreską. Nieco większy, bo 5% spadek widoczny jest z kolei na platynie, natomiast niemal 40% spadek zagościł w minionym roku na palladzie, o którym wspominaliśmy z kolei w materiale z połowy grudnia.
Dalej przenosimy się na rynek amerykańskich obligacji, a te zwykle przeglądamy przez pryzmat ETFu TLT, dającego ekspozycję na obligacje długoterminowe, a więc o zapadalności powyżej 20 lat. Bilans minionego roku zamyka się dla nich niemal 1,8% pod kreską.
Dla długu szczególnie dobre były dwa ostatnie miesiące, gdy na fali rosnących oczekiwań zakończenia cyklu wzrostu stóp procentowych w USA, rentowności obligacji zaczęły spadać, a więc tym samym ich ceny rosnąć, odrabiając straty z poprzednich miesięcy.
Do tego porównania dorzucamy także nasze, rodzime podwórko, a więc GPW, która ma za sobą bardzo udany rok. Przy okazji przesiadki na nasz rynek, wszystkie dotychczasowe instrumenty wyrazimy w złotym, aby porównanie miało sens. Ponieważ dolar w minionym roku osłabił się o ok. 10% w stosunku do złotego, zatem kto inwestował w instrumenty notowane w dolarze, musi swoje stopy zwrotu skorygować, chcąc wyrazić je w złotym. Po dorzuceniu najważniejszych, warszawskich indeksów giełdowych, a więc WIG20, WIGu, mWIGu i sWIGu, ich stopy zwrotu wypadają bardzo przyzwoicie. WIG20 i sWIG80 kończą rok 30% na plusie, indeks szerokiego rynku WIG 36% na plusie, a więc przy okazji niemal ex aequo z przeliczonym do PLN Nasdaqiem, a na prowadzenie wychodzi mWIG40, reprezentujący sektor spółek o średniej kapitalizacji.
Do całego zestawienia dorzucamy jeszcze wyrażonego w złotym Bitcoina, który w minionym roku zdeklasował wszystkich, rosnąc ponad 124%. Jak zawsze im wyższa, oczekiwana stopa zwrotu, z tym większym ryzykiem i zmiennością trzeba się liczyć. Miniony rok w przypadku Bitcoina doskonale to pokazał, a angażujący się w tą najbardziej znaną kryptowalutę mają tym razem sporo powodów do zadowolenia.
Na koniec warto się jeszcze krótko zastanowić, co czeka nas w tym roku. Punktem wyjścia może być złagodzenie retoryki przez Jerome Powella na grudniowym posiedzeniu Rezerwy Federalnej. Posiedzeniu, w ramach którego opublikowana została także kwartalna aktualizacja tzw. fedokropek, a więc oczekiwanego poziomu stóp procentowych przez poszczególnych członków FOMC, czyli Federalnego Komitetu do spraw Operacji Otwartego Rynku. Względem wcześniejszej, wrześniowej projekcji oczekiwania te zostały mocno zrewidowane w dół sugerując, że sami przedstawiciele amerykańskich władz monetarnych oczekują w tym roku obniżek stóp o 75 pb, prawdopodobnie w trzech cięciach po 25 pb.
Dzisiaj momentami wycena przyszłorocznych stóp procentowych w USA wskazywała na nawet siedem obniżek. Rynek ma bardzo gołębie oczekiwania względem deklaracji Fed. To jednocześnie spora przestrzeń do rozczarowania. pic.twitter.com/6by11Rvens
— Tavex Research (@TavexPL) December 28, 2023
Co ciekawe, nieco innego zdania jest sam rynek, który na chwilę obecną wycenia aż 6 obniżek stóp, a w okolicy świąt momentami było to nawet 7 obniżek, a więc na każdym z tegorocznych posiedzeń. Można więc przyjąć, że obniżki stóp się pojawią, a otwartą pozostaje kwestia, w jakiej ilości i skali.
Jeśli mielibyśmy teraz odnieść je do możliwego wpływu na poszczególne aktywa, kluczem może być to, czy za oceanem zobaczymy tzw. twarde czy miękkie lądowanie. Twarde lądowanie to dalszy, szybki spadek inflacji, silny spadek wzrostu gospodarczego z przejściem na ujemną dynamikę włącznie, wraz ze znacznym pogorszeniem na rynku pracy.
Jeśli to był motyw ostatniej zmiany retoryki Rezerwy Federalnej, będzie to bardzo wymagające otoczenie dla rynku akcji, zwłaszcza tych o wysokich wycenach, a więc sektora technologicznego. Dalszy spadek inflacji, włącznie z ryzykiem wejścia w deflację, będzie wraz z obniżanymi szybko stopami dalej pozytywnie przekładał się na spadki rentowności obligacji, a więc wzrosty ich cen. Z kolei w takim otoczeniu w pewnym momencie mogą się zacząć zdecydowanie wyraźniej uaktywniać metale szlachetne.
Z jednej bowiem strony spadałaby rentowność długu, a więc ich głównego konkurenta, a z drugiej jedną z konsekwencji obniżania stóp byłoby ponowne rozbudzenie inflacji, której wzrost dyskontować powinno właśnie złoto.
Gdyby natomiast udałoby się uniknąć scenariusza twardego lądowania za oceanem i zamiast niego zobaczymy wciąż utrzymujący się na przyzwoitym plusie wzrost gospodarczy, względny spokój na rynku pracy i dalsze schładzanie inflacji w stronę 2% celu Rezerwy, rynek akcji powinien podtrzymać swoją dobrą passę, dolar dalej tanieć, dolewając paliwa nie tylko surowcom, ale i akcyjnym rynkom wschodzącym i ich walutom, na czym dalej korzystałaby GPW i złoty.
Indeks wskaźników wyprzedzających spada 20. miesiąc z rzędu. W przeszłości taki spadek poprzedzał recesję. Przy okazji styczeń zapowiada się też 18. miesiącem trwania inwersji krzywej dochodowości (także poprzedzającej recesję). pic.twitter.com/bNo4fKt1Fh
— Tavex Research (@TavexPL) January 4, 2024
Ponieważ ubiegły rok pozostawia nas z długą listą ostrzeżeń przed uderzeniem recesji w USA, nieco bardziej prawdopodobny wydaje mi się scenariusz twardego lądowania, na który Rezerwa Federalna reagować będzie bardziej agresywnymi obniżkami stóp procentowych.
Źródło: https://www.usdebtclock.org/
Na koniec warto jeszcze natomiast pamiętać o pewnym drobiazgu, jakim jest osiągnięty właśnie, kolejny kamień milowy w zakresie amerykańskiego zadłużenia, które na przełomie roku przekroczyło 34 bln USD, stanowi obecnie 122% względem PKB, a roczne koszty odsetkowe to już ponad bilion USD.
Źrodło: ZeroHedge.com
A tak się składa, że w ciągu kolejnych 12 miesięcy i przy okazji w roku wyborczym, amerykański Departament Skarbu będzie musiał zrolować zadłużenie o wartości niemal 8,24 bln USD.
Jeśli zatem miałbym wskazać najważniejszy wykres, który stoi za grudniowym, zaskakującym zwrotem retoryki Fedu, nie byłaby to ani spadająca inflacja, ani próba zapewnienia miękkiego lądowania wzrostowi gospodarczemu i rynkowi pracy, tylko właśnie to, co widać powyżej…
