Maleje podaż mleka na świecie
Produkcja mleka u głównych światowych eksporterów znajduje się w trendzie spadkowym. W 4q21 w UE (dane Komisji Europejskiej) dostawy mleka zmalały o 1,1% r/r. Spadki produkcji odnotowano w Nowej Zelandii (-3,2% r/r) oraz w Australii (-1,3% r/r), głównie z uwagi na niesprzyjające warunki pogodowe. W niewielkim stopniu zmniejszyła się również produkcja w USA (-0,2% r/r). Co więcej, dane dla stycznia’22 wskazują na spadek produkcji łącznie w tych krajach o 1,8% r/r. Ograniczaniu dostaw sprzyja narastająca presja kosztowa, tj. rosnące ceny pasz, nawozów oraz energii.
Przy spadkach produkcji w Niemczech i Francji, wciąż wzrosty produkcji mleka odnotowywano w Polsce. Według GUS wolumen skupu w kraju w 4q21 wzrósł o 1,6% r/r. W styczniu i lutym’22 wzrost przyspieszył do +3,7% r/r.
Mniejsze dostawy mleka przekładają się na spadki unijnej produkcji wyrobów mleczarskich, niemniej silniejsze obniżki notuje się w przypadku produkcji masła (-7,0% r/r w 4q21 vs -2,4% w 3q21) i odtłuszczonego mleka w proszku (-12,5% r/r vs -7,9% r/r), przy zwiększonej produkcji serów (+1,3% r/r vs +0,9% r/r).
Rośnie polski eksport produktów mleczarskich
Popyt na produkty mleczarskie utrzymuje się na podwyższonym poziomie, m.in. z uwagi na mniejsze niż przed rokiem obostrzenia w sektorze food service. Według GUS w 4q21 polski eksport produktów mleczarskich zwiększył się w ujęciu wartościowym o 27,3% r/r (głównie z uwagi na wzrosty cen) wobec +12,7% r/r w 3q21.
Zmniejszone dostawy mleka w krajach UE poza Polską sugerują dalszy wzrost polskiego eksportu mleczarskiego. Czynnikiem, który może częściowo ograniczyć tempo sprzedaży, jest rosyjska agresja na Ukrainie. Ukraina jest dla Polski stosunkowo ważnym kierunkiem sprzedaży polskich serów i twarogów (ok. 11% eksportu tej kategorii w 2021). Rosja nie jest istotnym partnerem handlowym dla Polski, jest z kolei znaczącym odbiorcą kazeiny z UE, głównie z Francji.
Kontynuacja podwyżek cen
Mniejsza produkcja w krajach poza Polską i rosnące ceny produktów mleczarskich, mają odzwierciedlenie we wzrostach cen mleka na rynku krajowym. Według GUS przeciętna cena skupu mleka w Polsce w lutym wyniosła 184,21 zł/hl i była wyższa o 23,5% r/r. Sytuacja finansowa sektora mleczarskiego jest relatywnie dobra, co sprzyja oferowaniu wyższych stawek dostawcom surowca.
Perspektywy 2022
Oczekujemy, że przeciętna cena skupu mleka w 2022 wzrośnie o 16-21% r/r. Jest to wyższy wzrost niż oczekiwany przez nas w pod koniec 2021 (+7-12% r/r). Wojna podbije podwyżki cen większości produktów mleczarskich, co znajdzie odzwierciedlenie również w cenach surowca. Wysokie ceny olejów i ograniczona ich dostępność (m.in. olej słonecznikowy) będą sprzyjać dalszym wzrostom cen margaryny i tym samym masła. Wysoka presja kosztowa może ograniczająco wpływać na światową produkcję mleka w najbliższych miesiącach, choć w Polsce scenariusz spadku dostaw jest mniej prawdopodobny. Jednocześnie utrzymywać się może wysoki popyt na produkty mleczarskie na rynku UE, czemu sprzyja wygasanie pandemii COVID-19.