Pandemia i wojna na Ukrainie mają istotny wpływ na wskaźniki równowagi zewnętrznej Polski. Pandemia – poprzez osłabienie popytu wewnętrznego i rekordowo niskie globalne ceny energii – przyczyniła się do 3%PKB nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego.
Z kolei, ożywienie gospodarcze i wzrost cen energii prowadziły do małego 0,6%PKB deficytu w 2021. Przegrzana gospodarka i rekordowe ceny energii skutkowały szybkim pogorszeniem salda w obrotach bieżących i już około 3%PKB deficytem do kwietnia br. w 12-miesięcznym ujęciu skumulowanym.
Prognozujemy, że na koniec roku deficyt przekroczy 5%PKB, co będzie oznaczać pogorszenie o 8%PKB w ciągu dwóch lat. Czynnikiem łagodzącym narastającą nierównowagę mogą być środki unijne z KPO, ale ich napływ w tym roku wydaje się wątpliwy, gdyż wymaga spełnienia kamieni milowych.
W ostatnich miesiącach dynamika importu (r/r, w euro, dane GUS o obrotach towarowych) wyraźnie przewyższa dynamikę eksportu. Przykładowo w kwietniu import wzrósł o prawie 25%r/r, podczas gdy eksport o 8%r/r.
Za zwiększonymi wydatkami na import stoją dwa czynniki. Pierwszym jest wzrost cen surowców energetycznych na rynkach światowych. W okresie I-IV 2022 wydatki importowe w kategorii „paliwa, smary i materiały pochodne” wyniosły prawie €10mld, podczas gdy w tym samym okresie 2021 roku wynosiły €4,8mld.
Niemniej jednak, wzrost importu w kategoriach maszyny i inne produkty przemysłowe wskazuje na siłę popytu krajowego – konsumpcyjnego i inwestycyjnego. Wysokie dynamiki r/r od 2kw22 odnoszą się bowiem do okresu po zniesieniu restrykcji epidemicznych na wiosnę 2021.
