We współczesnym świecie ropa naftowa odgrywa znaczącą rolę. Wykorzystuje się ją nie tylko w energetyce, ale także w przemyśle chemicznym. Jej złoża są pokaźne, chociaż nie nieskończone. Ceny ropy mają bardzo mocny wpływ na gospodarkę światową. Droga ropa to drogie paliwa. Drogie paliwa to drogi transport. Drogi transport to wzrost cen produktów, które trzeba przewieźć. Można tak bez końca. Dziś przyjrzymy się wahaniom ceny ropy na przełomie ostatnich stuleci. Zacznijmy od odrobiny teorii i historii.
Czym jest ropa naftowa?
Ropa naftowa jest mieszaniną węglowodorów oraz niewielkich ilości związków organicznych w skład których wchodzą tlen, azot i siarka. Dokładny skład ropy zależy od miejsca występowania oraz głębokości złoża.
Gdzie występuje ropa naftowa?
Najwięcej złóż ropy naftowej występuje w Rosji, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Zatoce Perskiej, Chinach, Meksyku. W Polsce złoża czarnego złota występują w Zagłębiu Karpackim, Zagłębiu Przedgórskim, okolicach Gorzowa Wielkopolskiego i Zagłębia Pomorskiego.
W tym miejscu warto wspomnieć, że Polacy, jako pierwsi na świecie zaczęli wydobywać ropę naftową. Pierwszym szybem naftowym na świecie był szyb wykopany ręcznie w 1852 roku we wsi Siary pod Gorlicami. Założycielem kopalni był Stanisław Jabłonowski. Pierwsza polska kopalnia ropy powstała dwa lata później (1854 r.) w Bóbrce koło Krosna.
Złoża ropy naftowej na świecie
W jakich produktach znajdziesz ropę naftową?
Poddając ropę procesie destylacji uzyskujemy:
- benzynę,
- wazelinę,
- parafinę,
- wosk,
- smary,
- asfalt,
- naftę,
- gazy stanowiące surowiec dla przemysłu chemicznego.
Ropa naftowa w stanie naturalnym jest barwy brunatnej.
Ropa, którą znasz z rynków finansowych
Skoro czytasz ten artykuł – na pewno słyszałeś, a może nawet grałeś na instrumentach odzwierciedlających cenę ropy, np. kontrakty terminowe (CFD). Przeglądając dostępne rynki, u większości brokerów do wyboru na pewno są co najmniej dwa, m.in. Brent Crude Oil oraz WTI Crude Oil.
Ropa Brent to ropa wydobywana między innymi na Morzu Północnym.
Natomiast Ropa WTI to ropa wydobywana w Zachodnim Teksasie w Stanach Zjednoczonych przez firmę West Texas Intermediate (stąd skrót: WTI). Ten rodzaj ropy jest lekki i słodki, dzięki czemu jest bardziej pożądany przez kupujących.
Ceny ropy podawane są w dolarach za baryłkę. W połowie kwietnia 2020 roku – ceny jednej baryłki ropy oscylowały w okolicach 20 USD.
Historyczne wyceny ropy naftowej
Poniżej zobaczysz wykres cen ropy naftowej od 1861 roku. Zielona linia to cena baryłki ropy. Pomarańczowa linia zaś, to historyczna wartość uwzględniająca inflację do współczesnych czasów.
Pierwsze notowania cen ropy naftowej WTI z Nowojorskiej Giełdy Towarowej (NYMEX – New York Mercantile Exchange) mamy z lutego 1946 roku. Była wówczas wyceniana na 1,17 dolara amerykańskiego za baryłkę. Współczesna wartość tej kwoty, uwzględniająca inflację to ok. 16,72 dolara.
Ropa naftowa Brent jako instrument jest notowana na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (NYSE – New York Intercontinental Exchange). W roku 1946 była wyceniana na 1,63 dolara, co przy uwzględnieniu inflacji – dziś miałoby wartość 21,20 USD.
Obecnie ropa naftowa jest również notowana na Londyńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (London Stock Exchange).
Jak widzisz, cena ropy była w miarę stała w latach 1870 – 1970. Tak było dokładnie do roku 1973, w którym to zapanował na świecie kryzys naftowy, który objął wszystkie kraje o wysokim uprzemysłowieniu. Kryzys ten został spowodowany przez gwałtowny wzrost cen ropy, która podrożała w wyniku embarga wobec USA przez państwa zrzeszone w OPEC. W tamtym czasie cena baryłki skoczyła o 600 procent, do 35 USD.
Kolejny kryzys na rynkach ropy przyszedł w latach 1979 – 1982, kiedy to cena ponownie oscylowała w granicach 30 dolarów za baryłkę.
Następny skok cen ropy mieliśmy w roku 2008, był on spowodowany kryzysem gospodarczym zapoczątkowanym upadkiem banku Lehman Brothers. Wówczas cena baryłki ropy kosztowała ponad 150 dolarów.
Od tamtej pory, powyżej 100 USD / baryłkę ropa kosztowała jeszcze w latach 2011 – 2014. I kiedy spadła poniżej 100 USD, nie wzrastała już powyżej 100 USD.
Od czego zależy cena ropy?
Pierwszym czynnikiem, który możemy wymienić jest wydobycie samej ropy. Im większa podaż – tym niższa cena.
Kolejnym czynnikiem będzie popyt. Im większe zapotrzebowanie na wykorzystanie czarnego złota – tym bardziej jej cena idzie w górę. Koncerny paliwowe bardzo szybko wykrywają tego typu sytuacje – odpowiednio reagując.
Duże znaczenie ma również podłoże polityczne. Kraje o bogatych zasobach ropy mogą manipulować jej cenami. A jak wiadomo – drogie paliwo to drogie wszystko.
Jest nawet takie stwierdzenie: paliwo podrożało, bo transport paliwa podrożał, bo paliwo podrożało
Jeszcze jednym, i w zasadzie najważniejszym czynnikiem jest to, że mamy do czynienia z surowcem nieodnawialnym. Co prawda, cały czas trwają prace nad alternatywnymi źródłami pozyskania energii, jednak ciężko sobie wyobrazić świat bez ropy naftowej.
Aktualny kurs ropy naftowej
Obecnie kurs ropy jest po mocnych przecenach. Jeszcze pod koniec 2019 roku za baryłkę ropy Brent płaciliśmy 71,28 USD. A 22 kwietnia 2020 roku ropa była już po 20 USD. To spadek ceny o niemal 70% i 5000 pipsów! Jeśli miałeś chociaż małą pozycję krótką w tym spadku – na pewno jesteś zadowolony z zysków, jakie udało się osiągnąć. Dla informacji: jeden pips na ropie jest równy zmianie ceny o 0,01 USD. Czyli, zmiana ceny ropy o $1 – oznacza zmianę o 100 pipsów. Warto również dodać, że ropa jest bardzo żywym rynkiem, zatem warto uważać.
Ostatnie dni na ropie to wybicie dna, i zejście na kolejne minima. Jeśli myślisz, że jest tanio i chciałbyś otworzyć pozycję długą - na pewno warto jeszcze poobserwować rynek i wyczekać pierwszych objawów powrotu do trendu wzrostowego: wyższych szczytów i dołków. Jak na razie – cena wybija nowe dna. Niewykluczone, że wpływ na bieżącą sytuację na rynku ropy ma pandemia koronawirusa panująca na świecie.
Poniżej wykres ropy Brent, interwał dzienny. Grubsza średnia krocząca to SMA 100, cieńsza to SMA 10. Wykres pochodzi z platformy Trading View z dnia 22 kwietnia 2020 r.
Efekt Contango na ropie WTI
Podczas gdy baryłka ropy Brent jest wyceniana na 20 USD, baryłka ropy WTI kosztuje 14 USD. Jak to możliwe? Jest to związane z efektem contango, czyli zmianą ceny surowca z uwagi na koszty jego składowania.
Koniec kwietnia to ostatnia szansa na zawarcie kontraktów na maj. Zapasy ropy w Cushing, Oklahoma rosną od już od kwartału. W obliczu małego popytu i ciągłego wydobycia - Istnieją uzasadnione obawy związane ze składowaniem. W ostatnich dniach kontrakty na ropę mają ceny ujemne. W poniedziałek (20 kwietnia 2020 r.) były wyceniane na minus 56,5 dolara za baryłkę. Oznacza to, że producenci ropy są gotowi zapłacić chętnym, którzy wezmą od nich rzeczony surowiec. To pierwszy taki przypadek w historii West Texas Intermediate.
Przyszły kurs ropy naftowej
Jak to mówią: jedyną pewną rzeczą w życiu jest… zmiana. I na tym polu również nas to czeka. Co prawda, jest na świecie coraz więcej produkowanych i wykorzystywanych urządzeń do magazynowania energii z odnawialnych źródeł, np. panele słoneczne. Jednak, na obecną chwilę z wydobycia ropy naftowej całkowicie zrezygnować się nie da.
Na przyszłe wyceny ropy na pewno będą miały wpływ rozwój technologii zielonych i wyczerpywanie się jej naturalnych zasobów. A jak duży? Tego przekonamy się w najbliższych latach.
Roman Cieciuch
Komentarze
Sortuj według: Najistotniejsze
Nie ma jeszcze komentarzy. Skomentuj jako pierwszy i rozpocznij dyskusję