Realizuje się nasz scenariusz, przedstawiony w poprzedniej AGROmapie, zgodnie z którym boom na światowym rynku surowców rolnych zakończył się (por. AGROmapa z 19.09.2022). Znajduje to już odzwierciedlenie na krajowym rynku, gdzie wzrost cen skupu najważniejszych produktów rolnych w ostatnich miesiącach wyraźnie wyhamował.
Co więcej, uwzględniając nasze prognozy przedstawione w części AGROmapy poświęconej analizie sytuacji na poszczególnych rynkach rolnych oczekujemy, że w najbliższych miesiącach ceny skupu większości najważniejszych produktów rolnych będą się obniżać. Celem poniższej analizy jest ocena, jakie będzie to miało implikacje dla detalicznych cen żywności.
W celu uchwycenia wpływu cen skupu produktów rolnych na detaliczne ceny żywności posługujemy się zbudowanym przez nas indeksem cen surowców rolnych. W jego skład wchodzą publikowane przez GUS oraz Ministerstwo Rolnictwa ceny skupu mleka, bydła, trzody chlewnej, drobiu, jaj, pszenicy, rzepaku oraz cukru. Wagi poszczególnych surowców rolnych w zbudowanym przez nas indeksie odzwierciedlają udziały odpowiadających im kategorii produktowych w koszyku inflacyjnym. Zbudowany przez nas indeks charakteryzuje się własnościami wyprzedzającymi względem detalicznych cen żywności. Wynika to z tego, że producenci żywności, ze względu na obowiązujące ich umowy z sieciami handlowymi i hurtowniami żywności, nie są w stanie od razu uwzględnić wahań swoich kosztów produkcji, gdzie dominującą pozycję zajmują ceny surowców rolnych, w cenach oferowanych przez siebie produktów. Opóźnienie to jest różne i zależy od wielu czynników takich jak rodzaj produktu, różnice w pozycji negocjacyjnej w danym segmencie żywności, czy też kanał dystrybucji. Przy założeniu 4-miesięcznego opóźnienia pomiędzy roczną dynamiką naszego indeksu cen surowców rolnych a roczną dynamiką cen żywności i napojów bezalkoholowych współczynnik korelacji pomiędzy nimi w okresie styczeń 2012 – październik 2022 wynosi 0,89.
Wykorzystując nasze prognozy cen skupu głównych surowców rolnych obliczyliśmy hipotetyczne wartości indeksu w kolejnych miesiącach i zestawiliśmy je z naszą prognozą detalicznych cen żywności i napojów bezalkoholowych. Przebieg wykresu jest spójny z naszą oceną, zgodnie z którą tempo wzrostu cen żywności i napojów bezalkoholowych w Polsce osiągnie swoje maksimum lokalne w IV kw. br. na poziomie 22,1% r/r, po czym będzie się stopniowo obniżać. Spadek dynamiki cen wyraźnie przyspieszy w II poł. 2023 r. wspierany dodatkowo przez efekty wysokiej bazy i w konsekwencji w IV kw. 2023 r. osiągnie ona poziom 4,6% r/r.
Analizując perspektywy kształtowania się detalicznych cen żywności należy pamiętać, że w ostatnich kwartałach istotnym źródłem ich wzrostu były nie tylko rosnące ceny surowców rolnych, ale również rosnące koszty pracy, energii oraz materiałów takich jak opakowania, czy środki chemiczne wykorzystywane w produkcji. Uważamy jednak, że presja kosztowa wynikająca z tych czynników również będzie stopniowo słabnąć.
W przypadku presji płacowej uważamy, że choć ze względu na dobrą sytuację na rynku pracy i wysoką inflację pozostanie ona silna, to dynamika wynagrodzeń w gospodarce narodowej w 2023 r. obniży się nieznacznie do 12,3% r/r wobec 12,5% w 2022 r. Tym samym tempo wzrostu płac w firmach przestanie przyspieszać, co będzie ograniczać tempo wzrostu cen oferowanych produktów.
Obniżenia presji kosztowej oczekujemy również w przypadku cen opakowań oraz środków chemicznych wykorzystywanych w produkcji. Wsparcie dla takiej oceny stanowią wyniki badań koniunktury, które wskazują, że w warunkach spowolnienia aktywności gospodarczej na świecie oraz zmniejszających się barier podażowych, skraca się czas dostaw w przetwórstwie przemysłowym oraz obniża się tempo wzrostu cen dóbr pośrednich wykorzystywanych w produkcji (por. MAKROmapa z 28.11.2022). Uważamy, że tendencje te utrzymają się w najbliższych kwartałach.
Z największą niepewnością mamy natomiast do czynienia na rynku energii. Choć polski rząd od 1 grudnia br. do 31 grudnia 2023 r. zamroził ceny energii dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw to należy pamiętać, że przetwórstwo żywności w Polsce opiera się przede wszystkim na firmach zatrudniających co najmniej 250 pracowników, które nie zostały objęte tą regulacją. Na podstawie danych PONT Info szacujemy, że firmy te odpowiadają za około 65% przychodów ze sprzedaży branży spożywczej. Zgodnie z naszymi informacjami wiele firm nie ma zabezpieczonych cen energii na 2023 r. Choć ceny energii na TGE w ostatnich miesiącach istotnie się obniżyły względem szczytu odnotowanego w sierpniu br. to nadal będzie oznaczało to istotne podwyżki dla tych firm. Warto jednak zauważyć, że zgodnie z danymi PONT Info przeciętny udział kosztów energii w przychodach w przetwórstwie żywności wynosi zaledwie ok. 2%. Stąd perspektywa dalszych podwyżek cen energii dla firm nie zmienia naszej oceny, że kolejne kwartały przyniosą spadek dynamiki cen żywności i napojów bezalkoholowych.
Podsumowując, podtrzymujemy naszą prognozę, zgodnie z którą w IV kw. br. dynamika cen żywności i napojów bezalkoholowych osiągnie swoje maksimum lokalne i w kolejnych kwartałach będzie się obniżać. W konsekwencji, w całym 2022 r. zmniejszy się ona średniorocznie do 13,4% wobec 15,4% w 2022 r., a w 2024 r. spadnie do 4,9%.
Komentarze
Sortuj według: Najistotniejsze
Nie ma jeszcze komentarzy. Skomentuj jako pierwszy i rozpocznij dyskusję