W ramach Directional Economics opracowaliśmy raport specjalny, który analizuje wpływ wysokich cen paliw i uprawnień do emisji CO2 na krajowe ceny energii i ważne zmienne makro w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
Polska, w parze z Czechami, wyróżnia się jako kraj ponoszący ogromne koszty ze względu na wciąż ponad 70% udział węgla w miksie elektroenergetycznym. Presja kosztowa wynika z wysokich ceny surowców, a także cen uprawnień do emisji CO2 (EUA) w unijnym systemie ograniczania i handlu emisjami EU ETS.
W 2022 roku, polskie firmy energetyczne i przemysłowe, wykorzystały 184mln ton praw do emisji CO2, co odpowiadało 2,3% PKB. Na tę kwotę złożyły się: (1) uprawnienia darmowe (0,5%PKB), (2) aukcyjne (środki z ich sprzedaży - 0,8%PKB - trafiły do budżetu państwa; w połowie zostały przeznaczone na klimat i energię, a druga połowa trafiła na bieżące wydatki), (3) pozostały deficyt uprawnień do emisji EUA wartości 1,0%PKB musiał zostać pokryty przez zakup EUA za granicą lub wykorzystanie zakupionych wcześniej. Ze względu na spodziewany wzrost cen EUA w tej dekadzie, Polska pozostanie pod presją kosztową na lata.
Jakie jest wyjście z tej sytuacji? Radykalne przyśpieszenie inwestycji w OZE, atom i sieci elektroenergetyczne. Może to pozwolić na ucieczkę przed długotrwałym ciężarem kosztów EUA. Inwestycje energetyczne mogą zostać sfinansowane z odblokowanych grantów i pożyczek unijnych oraz środków prywatnych – przez instrumenty rynku kapitałowego i kredyty bankowe. Szacujemy, że do 2030 roku, Polska będzie miała dostęp do €45mld grantów unijnych (z KPO i innych funduszy) i prawie €30mld pożyczek unijnych na inwestycje w nowe moce i sieci elektroenergetyczne.
Zobacz także: Ten sektor ma spore perspektywy rozwoju! Nie pierwszy raz był w ciężkiej sytuacji i sobie poradził
